Τα πρώτα συμπεράσματα από τη συμμετοχή της Τουρκίας στη συνάντηση στο Ουζμπεκιστάν

Επισφράγιση στροφής ή πρόσκαιρη μετατόπιση;
via Associated Press

Ένα από τα ζητήματα που ιστορικά μας απασχολούσαν είναι για τον ρόλο της Τουρκίας στο διεθνές πεδίο. Εξαιτίας της γεωστρατηγικής της σημασίας είναι πόλος έλξης αφενός των ΗΠΑ και αφετέρου της Ρωσίας και της Κίνας. Τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα τις τελευταίες μέρες εντείνουν τις πιέσεις έναντι της Τουρκίας ως προς την θέση της. Ιστορικά, αξίζει να σημειωθεί, πως οι νέες ανακατατάξεις δυνάμεων έχουν ιδιαίτερη σημασία. Ο Φράνσις Φουκουγιάμα χαρακτηριστικά ανέφερε στο «Τέλος της Ιστορίας» τις γεωπολιτικές αλλαγές και την επικράτηση του φιλελεύθερου μοντέλου παρατηρώντας έτσι σήμερα μια νέα αναδιαμόρφωση των δεδομένων.

Η συμμετοχή της Τουρκίας στη συνάντηση στο Ουζμπεκιστάν μπορεί να αναλυθεί σε δυο επίπεδα. Σε πρώτο επίπεδο, από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αυτό που θα πρέπει να μείνει στο προσκήνιο είναι το δόγμα και η νέα πολιτική, που διαμηνύεται από την γείτονα χώρα. Η ανάλυση αυτή δικαιολογείται στη διάσταση της εσωτερικής κατανάλωσης με μια σειρά δηλώσεων και ρητορικών, οι οποίες δεν παύουν να εκπλήττουν την διπλωματία. Συνδυαστικά με την πίεση της αντιπολίτευσης, η οποία είναι «βασιλικότερη του βασιλέως» και το τέλμα της κυβέρνησης παρατηρούμε μια ανησυχία, διότι πλέον αρχίζει να υπάρχει μια καθολική ταύτιση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης πράγμα που υπήρχε πριν το 2000.

Κατά δεύτερον, το άλλο μεγάλο κομμάτι είναι αυτό του δόγματος και της πολιτικής. Η νέα αυτή Τουρκία αισθανόμενη την συνεχιζόμενη αναβάθμιση της Ελλάδας, προσπαθεί βάσει νομικά ανυπόστατων επιχειρημάτων να συζητήσει για την κυριαρχία νησιών. Το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» προϋπήρχε και πριν τον πρόεδρο Ερντογάν, αλλά η κλυδωνιζόμενη οικονομία μαζί με την φτωχοποίηση της κοινωνίας, οδηγεί στον μονόδρομο της προαναφερθέντας αμφισβήτησης. Επομένως, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αυτό που θα φανεί μελλοντικά είναι μια Τουρκία, που θα επιζητεί λόγο και θέση σε κάθε ζήτημα, που έχει σχέση με τις παράκτιες χώρες. Αυτό άλλωστε είναι φανερό τόσο στην Κύπρο όσο και στην προσπάθεια της με το Τουρκο-Λυβικό μνημόνιο.

Στο διεθνές πεδίο, αυτό που θα να είναι επικαιρότητα είναι πως πλέον η Τουρκία επιδιώκει να είναι ο διαμεσολαβητής των τριών υπερδυνάμεων. Η συμμετοχή στο φόρουμ αυτό με το βλέμμα στραμμένο στην Σανγκάη θα μπορούσε να είναι ένας οιωνός της μελλοντικής της πορείας. Τα πρώτα συμπεράσματα δείχνουν πως αρχίζει, πλέον, να δημιουργείται αναδυόμενη αντιδυτική παγκόσμια συνομοσπονδία. Και τούτο γίνεται φανερό, επίσης, από την εμφανή ανησυχία της Τουρκίας ως προς την παρουσία των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη και στην Σούδα.

Η συμμετοχή του Τούρκου Προέδρου είναι σαφώς συμβολική, καθώς αναδεικνύει πως η χώρα είναι έτοιμη να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις νέες συμμαχίες της αλλά και πως η δυτική έως τώρα πολιτική της ήταν μάλλον ανεπιτυχής για τα δεδομένα μια περιφερειακής δύναμης. Επιχειρεί, ακόμη, να είναι η χώρα επίκεντρο στη Μεσόγειο και ο κεντρικός διαπραγματευτής σε περιπτώσεις κρίσεων. Έτσι λοιπόν, το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον η πολιτική αυτή δύναται να επηρεάσει την περιοχή της Ελλάδας.

Κλείνοντας, αυτό που θα μπορούσε να λεχθεί είναι, πως η Τουρκία ανέκαθεν ακολουθούσε μια «δική» της πολιτικής στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου. Το μείζον ζήτημα είναι πως θα διαμορφωθεί η κατάσταση με το τρέχων ζήτημα του Ουκρανικού. Ιδιαίτερη μνεία επίσης πρέπει να δοθεί στην προεκλογική περίοδο τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας λόγω των κινδύνων που ελλοχεύονται κατά την προεκλογική περίοδο. Επομένως, η συμμετοχή της Τουρκίας στο φόρουμ του Ουζμπεκίσταν υπενθυμίζει την ετοιμότητα και την ανάγκη επαγρύπνησης αλλά και το περιθώριο αναθεώρησης του ρόλου της Άγκυρας.

Δημοφιλή