«Ο εικοστός αιώνας, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, απελευθέρωσε την συνείδηση των φύλων όσον αφορά το φύλο και το σώμα. Διερεύνησε την ταυτότητα τους σε σχέση με το δίπολο θηλυκό – αρσενικό και έπαιξε έναν ρόλο που δεν πρέπει να διαχωριστεί από την ίδια την Φύση της Τέχνης». Βάνα Ξένου
Από την Δήμητρα και την Περσεφόνη του ελευσινιακού μύθου στην Εύα του βιβλίου της Γένεσης, από την Ιουδήθ της Αρτεμισίας Gentileschi στην Λουκρητία του Lucas Cranach, την Hildegard of Bingen: Η Βάνα Ξένου μας εισάγει στο βάθος και το μυστήριο μιας μεταμορφούμενης ταυτότητας.
Ο λόγος για την ατομική έκθεση της καλλιτέχνιδας κι ομότιμης Καθηγήτριας του ΕΜΠ με τίτλο «Για εκείνη» στους χώρους της γκαλερί Citronne στο Κολωνάκι.
Η εικαστική πορεία της Βάνας Ξένου ιχνηλατεί την γυναικεία παρουσία. Τα έργα της κινούνται και μετακινούνται μέσα στην Ιστορία, με αφετηρία την γυναικεία φύση. Η καλλιτέχνης αναμοχλεύει μορφές και σύμβολα που άφησαν ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορική μνήμη και στο κοινωνικό υποσυνείδητο. Μορφοποιεί την γυναικεία αρχετυπική οντότητα, όπως συμβαίνει με την αρχέγονη Γαία-θεά στα βάθη της θρησκευτικής συνείδησης. Παρακολουθεί τα διαφορετικά πρόσωπα ή και προσωπεία, όπως τα έχει πλάσει η φαντασία και σηματοδοτήσει η αρχαία «περιπέτεια» και η τραγωδιακή «καταστροφή».
Οι εικονιζόμενες μορφές άλλοτε προβάλουν την αρχετυπική εικόνα Μητέρα-Κόρη, άλλοτε, ως νεαρές κοπέλες υπαινίσσονται ή και προλέγουν την μετάβασή τους στην γυναικεία ωριμότητα. Τα μικρά κορίτσια στις φωτογραφίες του Λιούις Κάρολ προβάλλουν αυτήν την διπλή ταυτότητα, ανάμεσα στο παιδί και την γυναίκα. Στο μεγάλο τραπέζι με τις θεότητες της γης, ο θεατής έχει την αίσθηση ότι παρακολουθεί μεταμορφώσεις του αρχικού προτύπου το οποίο βρίσκεται ίσως στα βάθη της γης - εκεί που άλλοτε τελούνταν τα κρυφά και σκοτεινά Ελευσίνια Mυστήρια.
Η Βάνα Ξένου αναζητεί την αλήθεια που κρύβεται στο σώμα, γυμνό ή ενδεδυμένο, μέσα από το μύθο και την ιστορία. Το πέρασμα και το βίωμα της γυναίκας ανά τους αιώνες. Πρόκειται για την μεγάλη φρίζα με τα παρατεταγμένα σώματα, η οποία, ενδεχομένως, παραπέμπει στις φρίζες των αρχαιοελληνικών ναών.
Λίγα λόγια για την καλλιτέχνιδα
Η Βάνα Ξένου (Αθήνα 1949) σπούδασε ζωγραφική και σκηνογραφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών (1968-1973), στην École Nationale Supérieure des Αrts Décoratifs και στην École Nationale Supérieure des Beaux-Αrts, στο Παρίσι (1974-1978).
Το εικαστικό έργο της Βάνας Ξένου αναπτύχθηκε σε μια σειρά θεματικών ενοτήτων, μεγάλο μέρος του οποίου έχει στηριχθεί στους μύθους και την φιλοσοφία των Ελληνικών Μυστηρίων και ιδιαιτέρως στα ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ. Το διδακτικό της έργο το οποίο στηρίχτηκε στην έρευνα και τις ερμηνείες του πλαστικού χώρου επίσης έχει την βάση του στην παιδευτική και μυητική διαδικασία των Ελευσινίων Μυστηρίων το οποίο παρουσίασε με εκθέσεις, διαλέξεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ασχολήθηκε επίσης, με την μελέτη του Ιερού στην Αρχαία Ελληνική Τέχνη.
Είναι ομότιμος καθηγήτρια στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων.
Διακρίσεις
Βραβείο της Στέγης Καλών Τεχνών και Γραμμάτων (1979)
Παράσημο ‘Officier dans l’ordre des Palmes Académiques’ ( 2014)
Ατομικές εκθέσεις
1978 Βάνα Ξένου, Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο Ώρα, Αθήνα.
1982 Εικαστική διερεύνηση στον κόσμο του Lewis Carroll, Γκαλερί Δεσμός, Αθήνα.Gallery 3, Athens, Greece.
1983 D’après Judith et Holopherne d’Artemisia Gentileschi, Γκαλερί 3, Αθήνα.
1985 Lucrèce d’après Lucas Cranach, Γκαλερί 3 και Γκαλερί Τρίτο Μάτι, Αθήνα.
1986 Quotations, Γκαλερί Kouros, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α.
1989 Άγγελοι, Γη και Ουρανός, Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα.
1991 Βάνα Ξένου, Πανεπιστήμιο Πατρών, Αθήνα.
1992 Ελευσίνια Μυστήρια, Γκαλερί Επίκεντρο, Πάτρα.
1995 Ελευσίνια Μυστήρια, Σπίτι της Κύπρου και Γκαλερί 3, Αθήνα.
1998 Υπερίων ή ο Ερημίτης στην Ελλάδα 1990-1998, Γκαλερί Κρεωνίδης, Αθήνα.
1998 Υπερίων ή ο Ερημίτης στην Ελλάδα 1990-1998, Γκαλερί Ζήνα Αθανασιάδου, Θεσσαλονίκη.
1999 Ελευσίνια Μυστήρια III, Αίθουσα Τέχνης Μαρία Πλατανιά, Ζάκυνθος.
2000 Mystères d’Éleusis, Chapelle Saint-Louis de la Salpêtrière, Παρίσι, Γαλλία.
2004 Έλευσις-Πέρασμα, Εργοστάσιο Κρόνος, Ελευσίνα.
2005 Ψυχαγωγία, Kalfayan Galleries, Αθήνα.
2007-8 Arrivée-Passage. Jardins du Palais Royal, Παρίσι, Γαλλία.
2010 Η Ψυχή του Τόπου, Εθνικός Κήπος, Αθήνα.
2011-2 Πέρασμα – Με το βλέμμα ψηλά, Γλυπτική Εγκατάσταση στη Στοά Σπυρομήλιου, CityLink – Τράπεζα Πειραιώς, Αθήνα, Ελλάδα.
2016 Ο Ντελακρουά σκηνοθετεί το ’21, Οργάνωση: Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ, Θεσσαλονίκη.
2017 «Η πολιτική σημασία των ιερών χώρων, Αθήνα - Ελευσίνα - Δελφοί - Ces cites ou passent encore les dieux». Γλυπτική εγκατάσταση, Paris, Garches, Fonds culturel de l’Ermitage.
Info:
Βάνα Ξένου
«Για εκείνη»
Διάρκεια: Ως 10 Ιουνίου 2022