Η σημερινή μέρα (Παρασκευή 5/12), αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο για χιλιάδες δανειολήπτες στη χώρα μας, καθώς σήμερα ξεκινά ενώπιον του Αρείου Πάγου η εκδίκαση 3 συλλογικών αγωγών εναντίον συστημικών τραπεζών για τα δάνειά τους που ήταν συνδεδεμένα με ρήτρα σε ελβετικό φράγκο (CHF).
Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο — γνωστά και ως «foreign-currency loans» — διαδόθηκαν ιδιαίτερα μεταξύ 2005 και 2010, όταν τα χαμηλά επιτόκια του CHF και η τότε ισοτιμία του σε σχέση με το ευρώ έκαναν τις δόσεις ιδιαίτερα ελκυστικές. Ωστόσο, σε βάθος χρόνου, η ανατίμηση του φράγκου σε σχέση με το ευρώ επέφερε σημαντική επιβάρυνση, πολλοί δανειολήπτες είδαν τις οφειλές τους να πολλαπλασιάζονται χωρίς ουσιαστική δική τους υπαιτιότητα. Το ζήτημα έγινε ζήτημα δικαιοσύνης και καταναλωτικής προστασίας, καθώς σύμφωνα με καταγγελίες, οι τράπεζες παρουσίασαν αυτά τα δάνεια ως ασφαλή στεγαστικά προϊόντα — χωρίς να ενημερώνουν επαρκώς για τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Τι κρίνεται στον Αρειο Πάγο
Οι συλλογικές αγωγές υποστηρίζουν ότι στους δανειολήπτες δεν δόθηκε η απαραίτητη, πλήρης και διαφανής ενημέρωση για τη ρήτρα ισοτιμίας, καθιστώντας — σύμφωνα με ευρωπαϊκά και υπερεθνικά πρότυπα — τη ρήτρα καταχρηστική. Ο Σύλλογος Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου) υπολογίζει ότι στην υπόθεση εμπλέκονται δεκάδες χιλιάδες δάνεια — περίπου 70.000 — και συνολικά πάνω από 200.000 πρόσωπα (δανειολήπτες, συνοφειλέτες, εγγυητές). Σύμφωνα με μελέτες που έχουν κατατεθεί ως τεκμηρίωση, αν δικαιωθούν οι δανειολήπτες και επικυρωθεί η σταθερή ισοτιμία στην εκταμίευση, το συνολικό ποσό αποπληρωμής μπορεί να μειωθεί σημαντικά.
Το φαινόμενο των δανείων σε ελβετικό φράγκο και οι δικαστικές διαμάχες έχουν καταγραφεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Σε αρκετές περιπτώσεις, ανώτατα δικαστήρια έχουν κρίνει τις σχετικές ρήτρες ως καταχρηστικές ή αδιαφανείς. Για αυτόν τον λόγο, πολλοί δανειολήπτες, νομικοί και καταναλωτικές ενώσεις θεωρούν πως η απόφαση του Αρείου Πάγου μπορεί να λειτουργήσει ως ορόσημο — είτε για δικαίωση και αποκατάσταση όσων έχουν επιβαρυνθεί, είτε ως προτροπή για ευρύτερη αναμόρφωση των τραπεζικών προϊόντων με ρήτρες ξένου νομίσματος.
Ένα δάνειο 200.000 ευρώ σε ελβετικό φράγκο και διάρκεια αποπληρωμής 20 έτη, υπολογίζεται πλέον -σύμφωνα με τον Σύλλογο- σε 344.487,18 ευρώ, όταν ένα αντίστοιχο σε ευρώ φτάνει τα 278.719. Έτσι, σύμφωνα με τον Σύλλογο, ο δανειολήπτης σε ελεβετικό πέρα από το ποσό που δανείστηκε και τον τόκο που αποδέχθηκε, θα πρέπει να καταβάλει και επιπλέον χρήματα λόγω της ισοτιμίας, κάτι που όπως τονίζεται έχει κριθεί από δικασήρια καταχρηστικό και άκυρο.
