Η «μεγάλη στιγμή» πλησιάζει για πάνω από ένα εκατομμύριο ελληνικά νοικοκυριά. Η ΑΑΔΕ βρίσκεται στην τελική ευθεία των ελέγχων, προετοιμάζοντας το έδαφος για την καταβολή της πρώτης επιστροφής ενοικίου στην ιστορία της χώρας.
Πρόκειται για ένα μέτρο που έρχεται να ανακουφίσει χιλιάδες οικογένειες από το βάρος του στεγαστικού κόστους, σε μια εποχή που τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι μέχρι τις 28 Νοεμβρίου, οι δικαιούχοι αναμένεται να δουν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς ένα ποσό που μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 800 ευρώ για την κύρια κατοικία, ενώ αν ο δικαιούχος συντηρεί και φοιτητική κατοικία προστίθενται άλλα 800 ευρώ.
Στην περίπτωση συγκατοίκησης π.χ. δύο φοιτητών, εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις και από τις δύο οικογένειες, η επιστροφή πηγαίνει και στους δύο. Αυτή την περίοδο, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων εντατικοποιεί τους τελικούς ελέγχους για να διασφαλίσει ότι κάθε ευρώ θα καταλήξει στα σωστά χέρια.
Πώς υπολογίζεται η επιστροφή
Η λογική του μέτρου είναι απλή αλλά αποτελεσματική. Κάθε δικαιούχος θα λάβει το ένα δωδέκατο του ετήσιου μισθώματος που καταβάλλει, δηλαδή το ισοδύναμο ενός μήνα ενοικίου. Το ποσό υπολογίζεται αυτόματα από τη φορολογική δήλωση του μισθωτή για το προηγούμενο έτος, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Σεπτεμβρίου. Για τις οικογένειες με παιδιά υπάρχει και μπόνους: επιπλέον 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
Ο τρόπος που λειτουργεί η επιστροφή είναι απολύτως διαφανής. Δεν χρειάζονται αιτήσεις, δεν απαιτούνται επιπλέον δικαιολογητικά. Όλα τα στοιχεία αντλούνται απευθείας από τις υφιστάμενες δηλώσεις μίσθωσης και τις φορολογικές δηλώσεις των ενοικιαστών που είναι ήδη καταχωρημένες στο σύστημα του TAXISnet.
Ποιοι δικαιούνται την ενίσχυση
Τα κριτήρια για τη λήψη της επιστροφής είναι σαφή και συνδυάζουν εισοδηματικά και περιουσιακά όρια. Για τους άγαμους, το ετήσιο εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ. Τα παντρεμένα ζευγάρια έχουν μεγαλύτερα περιθώρια, με το όριο να ορίζεται στις 28.000 ευρώ, το οποίο αυξάνεται κατά 4.000 ευρώ για κάθε παιδί. Οι μονογονεϊκές οικογένειες ξεκινούν από τις 31.000 ευρώ, με αντίστοιχη προσαύξηση για κάθε επιπλέον τέκνο.
Παράλληλα, υπάρχει και περιουσιακό κριτήριο. Η αντικειμενική αξία των ακινήτων που κατέχει το νοικοκυριό δεν μπορεί να ξεπερνά τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο, ενώ προσαυξάνεται κατά 20.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος. Με αυτό τον τρόπο, η βοήθεια στοχεύει να φτάσει στα νοικοκυριά που την έχουν πραγματικά ανάγκη.
Οι αυστηροί έλεγχοι που προηγούνται
Πριν από κάθε καταβολή, η ΑΑΔΕ διασταυρώνει σε βάθος τα στοιχεία. Οι υπηρεσίες ελέγχουν αν οι μισθώσεις είναι όντως ενεργές και σωστά δηλωμένες, συγκρίνουν τα εισοδήματα και τα IBAN με τα δεδομένα του TAXISnet, και επιβεβαιώνουν τα ποσά που έχουν καταβληθεί ή οφείλονται. Πρόκειται για μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο αλλά εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξουν καταχρήσεις.
Και τα πρόστιμα για όσους επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν το σύστημα είναι αποτρεπτικά. Όποιος δηλώσει ψευδή στοιχεία θα κληθεί να επιστρέψει ολόκληρο το ποσό της επιδότησης μαζί με τόκους ύψους 8,76% ετησίως, ενώ ταυτόχρονα θα αποκλειστεί από την επιδότηση για τρία ολόκληρα χρόνια. Ένα ποινολόγιο που στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα.
Τι κάνετε αν δεν λάβετε την πληρωμή
Υπάρχουν όμως και νόμιμες περιπτώσεις όπου η αυτόματη καταβολή μπορεί να καθυστερήσει ή να μην πραγματοποιηθεί. Ίσως υπάρχουν ελλιπή στοιχεία στις δηλώσεις μίσθωσης, ιδίως σε φοιτητικές κατοικίες. Ίσως το σύστημα δεν μπορεί να επαληθεύσει όλες τις προϋποθέσεις όταν μια οικογένεια έχει περισσότερους από έναν φοιτητές. Ή ίσως υπάρχουν αναντιστοιχίες μεταξύ του συμφωνημένου και του δηλωθέντος μισθώματος.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει λύση. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ζητήσουν επανεξέταση της κατάστασής τους μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας «Τα Αιτήματά μου» στην πύλη myAADE. Η προθεσμία υποβολής του αιτήματος, μαζί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά όπως τραπεζικά παραστατικά και αντίγραφα συμβολαίων, λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του έτους καταβολής της ενίσχυσης.
Ένα μέτρο με ευρύτερη σημασία
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, περίπου 1.180.000 νοικοκυριά θα λάβουν τη σχετική ενίσχυση. Πρόκειται για ένα σημαντικό ποσοστό των ενοικιαστών της χώρας, που θα νιώσουν μια αισθητή ανακούφιση στον οικογενειακό προϋπολογισμό τους.
Αυτό που καθιστά το μέτρο ιδιαίτερα σημαντικό είναι ο χρονισμός του. Έρχεται σε μια περίοδο που η στεγαστική κρίση έχει φτάσει σε κορύφωση, με τα ενοίκια να έχουν σημειώσει ραγδαία άνοδο τα τελευταία χρόνια. Η επιστροφή ενός μηνιαίου ενοικίου μπορεί να μην λύνει το πρόβλημα στη ρίζα του, αλλά προσφέρει μια έμπρακτη βοήθεια σε χιλιάδες οικογένειες που δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Οι επόμενες δύο εβδομάδες θα είναι κρίσιμες. Οι δικαιούχοι θα παρακολουθούν με ενδιαφέρον τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, ενώ η ΑΑΔΕ θα ολοκληρώνει τους τελευταίους ελέγχους. Για πρώτη φορά, το ελληνικό κράτος επιστρέφει πίσω στους πολίτες ένα μέρος από αυτά που πληρώνουν για στέγη, αναγνωρίζοντας έμπρακτα τη σημασία ενός από τα πιο θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα: Το δικαίωμα σε αξιοπρεπή στέγη.
Βέβαια δεν αρκεί μόνο να το αναγνωρίζουμε, θα πρέπει να μπορούμε και να το εξασφαλίσουμε στους πολίτες…
