Η διαφθορά στην Ελλάδα δεν είναι πλέον είδηση. Είναι καθημερινότητα. Και η νέα πανελλαδική έρευνα της Palmos Analysis για την Εθνική Αρχή Διαφάνειας δεν αποτυπώνει απλώς ένα πρόβλημα, αποτυπώνει ένα φαινόμενο που έχει διαπεράσει κάθε στρώμα της κοινωνίας, από την Υγεία και τη Δημόσια Διοίκηση, έως τις σχέσεις των πολιτών μεταξύ τους.
Το εύρημα που ξεχωρίζει είναι αμείλικτο: Το 83% των πολιτών πιστεύει ότι τα φαινόμενα διαφθοράς βρίσκονται σε πολύ ή αρκετά υψηλό επίπεδο.
Αλλά το πραγματικό σοκ βρίσκεται αλλού: Οι νέοι 18–24 εμφανίζονται λιγότερο σοκαρισμένοι και πιο συμφιλιωμένοι με τη διαφθορά από κάθε άλλη ηλικιακή ομάδα.
Δεν περιμένουν τίποτα από το κράτος
«Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις ένα ξεκίνημα όταν ξέρεις ότι υπάρχει διαφθορά και ότι το κράτος δεν θα σε βοηθήσει», λέει ο ελεύθερος επαγγελματίας Ιάκωβος Τσαναλής. Μια φράση που θα μπορούσε να είναι το μότο ολόκληρης της έρευνας.
Οι νέοι βλέπουν μια χώρα όπου για να εξυπηρετηθείς χρειάζεσαι μέσο, η αξιοκρατία είναι περισσότερο ρητορική παρά πραγματικότητα και οι «συντομεύσεις» -με κάποιο αντίτιμο πάντα- είναι πιο γρήγορες από τη νόμιμη διαδικασία.
Τα ποσοστά που αναδεικνύει η έρευνα δεν αποτυπώνουν απλώς τάσεις, αποτυπώνουν μια εθνική κουλτούρα…
- 79% των νέων πιστεύει ότι η κοινωνία δείχνει ανοχή στη διαφθορά.
- 57% των νέων έχει εντοπίσει μέσα σε έναν χρόνο συγκεκριμένο περιστατικό διαφθοράς στο περιβάλλον του.
Ο Ιάκωβος Τσαναλής το λέει ωμά: «Πολλοί έχουν μάθει από μικροί ότι υπάρχει πάντα το φακελάκι». Όταν όμως κάτι «μαθαίνεται», δεν είναι εξαίρεση — είναι παράδοση. Δεν είναι τυχαίο ότι η Υγεία, ο πιο ευαίσθητος τομέας μιας κοινωνίας, παραμένει ο πρώτος σε περιστατικά διαφθοράς.
AdvertisementΠολλοί νέοι βλέπουν τη διαφθορά ως… λύση
Η Ελένη εργάστηκε σε νοσοκομείο, όπως εξηγεί, αυτά που έχει δει και έχει ακούσει δεν περιγράφονται σε λίγες λέξεις.«Το φακελάκι δεν πρόκειται να σταματήσει. Εκεί που πονάς, εκεί σε χτυπάνε».Το φακελάκι δεν πρόκειται να σταματήσει. Εκεί που πονάς, εκεί σε χτυπάνε», λέει και συνεχίζει λέγοντας ότι «τα 300άρια και τα 500άρια είναι για τα μικροπράγματα… στα δύσκολα μιλάμε για 1000 και 2000 ευρώ». Όταν, όμως, το «φακελάκι» αποκτά τιμοκατάλογο, μιλάμε πλέον για σκιώδη οικονομία εντός των θεσμών, όχι για τυχαίο φαινόμενο.
«Όταν δεν βρίσκεις λύση στα προβλήματά σου, αναγκάζεσαι. Φτάνεις στη διαφθορά», προσθέτει η Ελένη. Το πιο επικίνδυνο δεν είναι ότι υπάρχει διαφθορά. Το πιο επικίνδυνο είναι ότι οι πολίτες (και ειδικά οι νέοι) αρχίζουν να τη βλέπουν ως λύση και όχι ως στρέβλωση!
Η έρευνα δεν αποκαλύπτει μόνο ότι η διαφθορά είναι παντού. Αποκαλύπτει ότι η κοινωνία έχει πάψει να την απορρίπτει με ορμή. Και όταν οι νέοι παύουν να σοκάρονται, τότε, παύουν να διεκδικούν, παύουν να πιέζουν, παύουν να απαιτούν αλλαγή.
Με άλλα λόγια, μια κοινωνία μπορεί να αντέξει τη διαφθορά, αυτό που δεν αντέχει, είναι μια γενιά που έχει συμφιλιωθεί με αυτήν! Και αυτή είναι η αληθινή προειδοποίηση της έρευνας. Όχι ότι υπάρχει διαφθορά, αυτό το ξέρουμε. Αλλά ότι μια νέα γενιά ανθρώπων αρχίζει να πιστεύει πως τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει.
