Αρχές Νοέμβρη του 1942 στην έρημο της βόρειας Αφρικής ολοκληρώθηκε μια από τις σημαντικότερες μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η μάχη του Ελ Αλαμέιν, που υπήρξε κιόλας η πρώτη συμμαχική νίκη εναντίον των δυνάμεων του Άξονα. Αργότερα ο Ουίνστον Τσώρτσιλ αναφερόμενος στο Ελ Αλαμέιν σχολίασε:

Μέχρι το Ελ Αλαμέιν δεν είχαμε ούτε μια νίκη, μετά από αυτό δεν είχαμε ούτε μία ήττα

Advertisement
Advertisement

Και πράγματι, σε συνδυασμό με την μάχη του Στάλινγκραντ που τις ίδιες μέρες μαίνονταν αλλά λίγους μήνες μετά θα τελείωνε με νίκη του Κόκκινου Στρατού και την παράδοση της 6ης Γερμανικής Στρατιάς, το Ελ Αλαμέιν αποτέλεσε κρίσιμο σημείο καμπής στην συντριβή του ναζισμού.

Οι ιταλικές φασιστικές δυνάμεις κατέρρευσαν, σηματοδοτώντας την αρχή του τέλους του Μουσολίνι, χιλιάδες Γερμανοί στρατιώτες των Άφρικα Κορπς μεταφέρθηκαν σαν αιχμάλωτοι πολέμου στις ΗΠΑ, οι Ναζί υποχώρησαν και, τελικά, αποχώρησαν από την Αφρική, εγκαταλείποντας τα φιλόδοξα σχέδια Ρόμελ και Χίτλερ να ελέγξουν πετρελαιοφόρα κοιτάσματα και την Διώρυγα του Σουέζ.

Στην πρώτη γραμμή του μετώπου, μαζί με τις δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας και τους Ελεύθερους Γάλλους πολέμησαν οι Έλληνες φαντάροι και αξιωματικοί της 1ης Ταξιαρχίας – πρόσφυγες και φυγάδες από όλη την Ελλάδα, πολλοί αιγυπτιώτες της ελληνικής παροικίας, Δωδεκανήσιοι, Κωνσταντινοπουλίτες.

Συνολικά η ελληνική ταξιαρχία αριθμούσε σχεδόν 5.500 άνδρες, 5.155 οπλίτες και 316 αξιωματικούς- εκπαιδεύτηκαν από τους Βρετανούς στο Ρας Μπάαλμπεκ της Συρίας και τον Αύγουστο του 1942 μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο για να αναλάβουν δράση στην συμμαχική αντεπίθεση.

Όταν ο Βρετανός στρατηγός Μοντγκόμερι έδωσε το πρόσταγμα της έναρξης των επιθετικών επιχειρήσεων είχε ήδη φροντίσει να έχει σαφή υπεροπλία σε οπλισμό και άνδρες. Οι ελληνικές χερσαίες δυνάμεις, τρία τάγματα Πεζικού και ένα σύνταγμα μηχανοκίνητου Πυροβολικού, μετά από ελληνικές πολιτικές πιέσεις στο Συμμαχικό Στρατηγείο του Καϊρου είχαν, πλέον, μεταφερθεί στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Τις ημέρες που προηγήθηκαν της κυρίως μάχης οι ελληνικές μονάδες πραγματοποίησαν αναγνωριστικές αποστολές και νυχτερινές επιδρομες στα μετόπισθεν της αμυντικής γραμμής των γερμανοιταλικών δυνάμεων.

Τις ημέρες της μάχης οι ελληνικές μονάδες πολέμησαν δίπλα στους Ινδούς στρατιώτες της 4ης Ινδικής Ταξιαρχίας. Επιτέθηκαν και απώθησαν ιταλικές δυνάμεις, ενώ επέδραμαν στο ύψωμα 103 εναντίον Γερμανικών επίλεκτων μονάδων. Από τις αρχές Νοέμβρη και μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου του 1942 η 1η Ταξιαρχία καταδίωξε τους υποχωρούντες Γερμανούς, κατέλαβε τα υψώματα Κατάρ Μποξ και 103 και προήλασε μέχρι την οάση Σίβα, 100 χιλιόμετρα πίσω από την πρώτη γραμμή του Αφρικανικού Μετώπου.

Advertisement

Το φωτογραφικό αρχείο του Πολεμικού Μουσείου μας γυρίζει 74 χρόνια πίσω αποκαλύπτοντας πρόσωπα ανδρών και γυναικών εκείνης της σκληρής περιόδου, στιγμές από το μέτωπο της ερήμου, όχι μόνο στην άμμο, αλλά και στον ουρανό και στις θάλασσες, ακόμα και στους καταυλισμούς των Ελλήνων προσφύγων.

Διαβάστε επίσης:

slideShow

Ο κυβερνήτης του υποβρυχίου «Νηρεύς» συντάσσει την αναφορά της καταβύθισης του ιταλικού οπλιταγωγού «Fiume» στο στενό της Ρόδου, στα τέλη Σεπτέμβρη του 1942

Advertisement

Ο Ιερός Λόχος στην Τυνησία. Ο σκύλος στο τζιπ άκουγε στο όνομα «Χίτλερ», όπως τον αποκαλούσαν οι άνδρες του Λόχου περιπαίζοντας τον ηγέτη των Ναζί

Παράδοση γερμανικού άρματος μάχης σε Έλληνες στρατιώτες

Παράδοση γερμανικού άρματος μάχης σε Έλληνες στρατιώτες

Έλληνες φαντάροι επιτίθενται στο Ελ Αλαμέϊν

Έλληνες φαντάροι επιτίθενται στο Ελ Αλαμέϊν

Advertisement
Στιγμιότυπο των μαχών στο Ελ Αλαμέϊν

Στιγμιότυπο των μαχών στο Ελ Αλαμέϊν

Τραυματίας μεταφέρεται πίσω από την πρώτη γραμμή

Τραυματίας μεταφέρεται πίσω από την πρώτη γραμμή

Έλληνες πρόσφυγες στη Μέση Ανατολή

Έλληνες πρόσφυγες στη Μέση Ανατολή

Advertisement
Ερυθροσταυρίτισσες στη Μέση Ανατολή

Ερυθροσταυρίτισσες στη Μέση Ανατολή

Advertisement
Πολυβολώντας εχθρικές θέσεις στην έρημο

Πολυβολώντας εχθρικές θέσεις στην έρημο

Σύσκεψη της ελληνικής κυβέρνησης υπό την προεδρία του Γεωργίου Παπανδρέου

Σύσκεψη της ελληνικής κυβέρνησης υπό την προεδρία του Γεωργίου Παπανδρέου

Στρατιωτικά γυμνάσια στην έρημο

Στρατιωτικά γυμνάσια στην έρημο

Advertisement
 Συγχαρητήριο τηλεγράφημα Νεοζηλανδών για την άρτια λειτουργία του ελληνικού νοσοκομείου

Συγχαρητήριο τηλεγράφημα Νεοζηλανδών για την άρτια λειτουργία του ελληνικού νοσοκομείου

Το αντιτορπιλικό «Αδρίας» πλέει προς το λιμάνι της Αλεξάνδρειας χωρίς πλώρη μετά από βομβαρδισμό του

Το αντιτορπιλικό «Αδρίας» πλέει προς το λιμάνι της Αλεξάνδρειας χωρίς πλώρη μετά από βομβαρδισμό του

Έλληνας μοτοσικλετιστής

Έλληνας μοτοσικλετιστής

Aναγνώριση πεδίου μάχης στο Ελ Αλαμέϊν από αξιωματικούς του Πυροβολικού

Aναγνώριση πεδίου μάχης στο Ελ Αλαμέϊν από αξιωματικούς του Πυροβολικού

Ελληνικά πληρώματα Spitfire στη Μέση Ανατολή

Ελληνικά πληρώματα Spitfire στη Μέση Ανατολή

Δυάδα ολμιστών στη μάχη

Δυάδα ολμιστών στη μάχη

Έπαρση σημαίας στην έρημο

Έπαρση σημαίας στην έρημο

Στρατιώτες της 1ης Ταξιαρχίας σε επιθετική ενέργεια στο Ελ Αλαμέϊν

Στρατιώτες της 1ης Ταξιαρχίας σε επιθετική ενέργεια στο Ελ Αλαμέϊν

Στιγμιότυπο εφόρμησης στο Ελ Αλαμέϊν

Στιγμιότυπο εφόρμησης στο Ελ Αλαμέϊν

Στιγμιότυπο από τη μάχη του Ελ Αλαμέϊν. Νεκρός και τραυματίας στην έρημο

Στιγμιότυπο από τη μάχη του Ελ Αλαμέϊν. Νεκρός και τραυματίας στην έρημο

Ελληνίδα στρατιωτίνα - νοσοκόμα στη Μέση Ανατολή

Ελληνίδα στρατιωτίνα – νοσοκόμα στη Μέση Ανατολή

Έλληνες πρόσφυγες από τα Δωδεκάνησα στη Μέση Ανατολή

Έλληνες πρόσφυγες από τα Δωδεκάνησα στη Μέση Ανατολή

Παιδούπολη Ελλήνων προσφύγων στη Μέση Ανατολή

Παιδούπολη Ελλήνων προσφύγων στη Μέση Ανατολή

Προετοιμάζοντας κινηματογραφική προβολή

Προετοιμάζοντας κινηματογραφική προβολή

Ελληνικό αντιτορπιλικό σε δράση το 1943

Ελληνικό αντιτορπιλικό σε δράση το 1943

Ο Αδρίας πλέει προς Αλεξάνδρεια χωρίς πλώρη. Έγινε δεκτός με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις των Συμμαχικών δυνάμεων στο λιμάνι

Ο Αδρίας πλέει προς Αλεξάνδρεια χωρίς πλώρη. Έγινε δεκτός με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις των Συμμαχικών δυνάμεων στο λιμάνι

Ελ Αλαμέϊν, Έλληνες στρατιώτες σε επιθετική ενέργεια

Ελ Αλαμέϊν, Έλληνες στρατιώτες σε επιθετική ενέργεια

Έλληνες στρατιώτες εξορμούν στο Ελ Αλαμέϊν

Έλληνες στρατιώτες εξορμούν στο Ελ Αλαμέϊν

Επιστροφή Έλληνα φαντάρου από τη Μέση Ανατολή

Επιστροφή Έλληνα φαντάρου από τη Μέση Ανατολή

Ελληνικά Hurricane σε πολεμική αποστολή στο Αφρικανικό Μέτωπο

Ελληνικά Hurricane σε πολεμική αποστολή στο Αφρικανικό Μέτωπο

Όρυγμα στην έρημο

Όρυγμα στην έρημο

Στιγμιότυπο από το Ελ Αλαμέϊν

Στιγμιότυπο από το Ελ Αλαμέϊν

Πλήρωμα της 13ης Μοίρας Βομβαρδισμού με αεροσκάφη Baltimore

Πλήρωμα της 13ης Μοίρας Βομβαρδισμού με αεροσκάφη Baltimore

Σχολείο σε ελληνικό προσφυγικό καταυλισμό στη Μέση Ανατολή

Σχολείο σε ελληνικό προσφυγικό καταυλισμό στη Μέση Ανατολή

Θερμαστής σε πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού

Θερμαστής σε πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού

Ελληνικό χειρουργείο στο Αφρικανικό Μέτωπο

Ελληνικό χειρουργείο στο Αφρικανικό Μέτωπο

Έλληνες ναύτες σε αποστολή συνοδείας συμμαχικής νηοπομπής

Έλληνες ναύτες σε αποστολή συνοδείας συμμαχικής νηοπομπής

Το υποβρύχιο «Τρίτων» στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, Σεπτέμβριος 1941

Το υποβρύχιο «Τρίτων» στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, Σεπτέμβριος 1941

Το εσωτερικό του υποβρυχίου «Τρίτων» εν καταδύσει

Το εσωτερικό του υποβρυχίου «Τρίτων» εν καταδύσει

Υποβρύχιο «Νηρεύς», έξω από το Πορτ Σάϊντ, αναπνέοντας καθαρό αέρα μετά από 20ήμερη περιπολία

Υποβρύχιο «Νηρεύς», έξω από το Πορτ Σάϊντ, αναπνέοντας καθαρό αέρα μετά από 20ήμερη περιπολία

335 Μοίρα Διώξεως, Πάσχα 1942, El Daba

335 Μοίρα Διώξεως, Πάσχα 1942, El Daba

Υποβρύχιο «Πιπίνος»

Υποβρύχιο «Πιπίνος»

Γερμανικό αεροσκάφος που καταρρίφθηκε από την ελληνική αεροπορία στη Μέση Ανατολή

Γερμανικό αεροσκάφος που καταρρίφθηκε από την ελληνική αεροπορία στη Μέση Ανατολή

Ο Διοικητής της 335 Μοίρας Διώξεως, επισμηναγός Κέλλας και το ιπτάμενο προσωπικό πανηγυρίζουν μετά την επιτυχημένη ειδική αποστολή πυροβολισμού του Ιταλικού Στρατηγείου στη Λιβύη. Ημερομηνία: 28 Οκτωβρίου 1942 και ενώ η μάχη του Ελ Αλαμέϊν έχει ξεκινήσει

Οι κυβερνήτες ιστιοφόρων, αρχισμηνίας Ευτύχιος Ξηράκης και ανθυπολοχαγός Λουκάς Δελμούζος που χειρίζεται τον οπτικό τηλέγραφο

Οι κυβερνήτες ιστιοφόρων, αρχισμηνίας Ευτύχιος Ξηράκης και ανθυπολοχαγός Λουκάς Δελμούζος που χειρίζεται τον οπτικό τηλέγραφο

Στο ξερονήσι του Αιγαίου Κίναρος ύστερα από επιχείρηση καταστροφής εχθρικών παρατηρητηρίων. Από δεξιά, ο κυβερνήτης του ιστιοφόρου LS 24, Ρήγας Ρηγόπουλος μαζί με κατοίκους του νησιού. (Στα νησιά του Αιγαίου κατά την διάρκεια της Κατοχής γίνονταν καταδρομικές επιχειρήσεις δολιοφθορών από μικρές ομάδες του Ιερού Λόχου. Ανήκαν στον Στολίσκο Ημιαλίων και χρησιμοποιούσαν ιστιοφόρα καΐκια που είχαν ορμητήρια κολπίσκους της μικρασιατικής ακτής)

Σκάβοντας όρυγμα στην έρημο του Ελ Αλαμέϊν

Σκάβοντας όρυγμα στην έρημο του Ελ Αλαμέϊν

Ελληνική μονάδα στο Ελ Αλαμέϊν

Ελληνική μονάδα στο Ελ Αλαμέϊν

Έλληνες φαντάροι κάνουν το σήμα της νίκης στο Ελ Αλαμέϊν

Έλληνες φαντάροι κάνουν το σήμα της νίκης στο Ελ Αλαμέϊν

Έλληνες στρατιώτες σε πολυεθνική παρέα στην Αλεξάνδρεια

Έλληνες στρατιώτες σε πολυεθνική παρέα στην Αλεξάνδρεια

Το υποβρύχιο Πιπίνος καταδύεται

Το υποβρύχιο Πιπίνος καταδύεται

Μνημείο Πεσόντων του Συντάγματος Μηχανοκίνητου Πεδινού Πυροβολικού της 1ης Ελληνικής Ταξιαρχίας στο Μπιρ Χακίμ. Στο κάτω μέρος της πλάκας, χαραγμένο το άγγελμα: ΞΕΝΕ ΜΗ ΑΠΟΡΕΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΣΜΕΝ»

Γερμανός στρατιώτης των Άφρικα Κορπς παραδίνεται σε ελληνική περίπολο στην έρημο

Γερμανός στρατιώτης των Άφρικα Κορπς παραδίνεται σε ελληνική περίπολο στην έρημο

Έλληνες φαντάροι στη μάχη του Ελ Αλαμέϊν

Έλληνες φαντάροι στη μάχη του Ελ Αλαμέϊν

Ελληνίδες νοσοκόμες στη Μέση Ανατολή

Ελληνίδες νοσοκόμες στη Μέση Ανατολή

Ελληνικά πολεμικά συνοδεύουν συμμαχική νηοπομπή

Ελληνικά πολεμικά συνοδεύουν συμμαχική νηοπομπή

Ελληνικό στρατιωτικό νοσοκομείο στη Μέση Ανατολή

Ελληνικό στρατιωτικό νοσοκομείο στη Μέση Ανατολή

Καταυλισμός στην Αίγυπτο

Καταυλισμός στην Αίγυπτο

Ναυμαχία με τους Γερμανούς στο Λιβυκό πέλαγος

Ναυμαχία με τους Γερμανούς στο Λιβυκό πέλαγος

Ο πλωτάρχης Γρηγορόπουλος στο Βασίλισσα Όλγα

Ο πλωτάρχης Γρηγορόπουλος στο Βασίλισσα Όλγα

Περίθαλψη τραυματία στο Ελ Αλαμέϊν

Περίθαλψη τραυματία στο Ελ Αλαμέϊν

Σκοπιά στην έρημο

Σκοπιά στην έρημο

Τμήμα πεζικού σε επιθετική ενέργεια

Τμήμα πεζικού σε επιθετική ενέργεια

Υπερπήδηση εμποδίου και αποκοπή συρματοπλεγμάτων σε επιθετική ενέργεια

Υπερπήδηση εμποδίου και αποκοπή συρματοπλεγμάτων σε επιθετική ενέργεια