NULL
                            

Να, δύο βήματα από τη Φλώρινα και μπήκες στη Βόρεια Μακεδονία. Δύο τρία τραγούδια να ακούσεις κι έφτασες στα σύνορα.

Βέβαια, αν είστε ένα δυο άτομα στο αυτοκίνητο, ξεμπερδεύεις εύκολα με τα διαδικαστικά στο τελωνείο της Νίκης, διότι μη ξεχνάμε ότι η Βόρεια Μακεδονία δεν είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν, όμως, είσαι με παρέα στο πούλμαν, σε μια οργανωμένη εκδρομή, τότε θα χρειαστείς αρκετή ώρα, περισσότερη στο μπες και λιγότερη στο βγες, και χρειάζεται να έχεις λίγη υπομονή και κυρίως ταυτότητα νέου τύπου ή παλαιού τύπου, αλλά μην έχει ξεπεράσει τα 15 χρόνια από τότε που εκδόθηκε ή διαβατήριο για να μην έχεις άγχος.

Εφόσον είσαι ταξιδευτής και δεν μένεις σε αντιλήψεις που δεν οδηγούν πουθενά, δεχόμενος βέβαια ότι η χώρα που επισκέπτεσαι έχει μόνο ένα επίσημο όνομα: «Βόρεια Μακεδονία», και τίποτα άλλο, τότε λες ας πάω να δω τι γίνεται ρε παιδιά και εκεί, τόσο κοντά μας.

Αφορμή στάθηκε η πρόσκληση της Μαρίας, μιας φίλης και αντιπροέδρου της Ένωσης Γυναικών Ελαιώνα Αιγιαλείας, που μου είπε: «Οργανώνουμε εκδρομή στη Στρούγκα. Έρχεσαι; Θα πάμε με τη Τζίνα που έχει το ταξιδιωτικό γραφείο στο Αίγιο».

Μισό λεπτό, της λέω, για να βεβαιωθώ ότι δεν θα πάμε σε κάποιο μαντρί μεγαλοτσοπάνη, για άρμεγμα στη στρούγκα. 

«Στην Οχρίδα θα πάμε», με προσγειώνει στην πραγματικότητα και κάνω μια κίνηση στο κινητό να δω το χάρτη, διότι με τόσα ταξίδια κάπου έχουμε αποπροσανατολιστεί. 

Και να τη η Οχρίδα, η λίμνη κατά’ αρχάς κι έπειτα η πόλη. Διότι η λίμνη έχει τη φήμη, ως μια από τις πιο αρχαίες της Ευρώπης και τις πιο βαθιές (304 μέτρα κάπου στο κέντρο της), με 37 χλμ. μήκος και 17 χλμ. πλάτος. Και είναι προστατευόμενη, πεντακάθαρη και στον κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.

Βέβαια η λίμνη δεν ανήκει όλη στη Βόρεια Μακεδονία, καθώς στη μια πλευρά είναι η Αλβανία με το παραθαλάσσιο Πόγραδετς, και στην απέναντι, σε κοντινή απόσταση η πόλη Οχρίδα και η Στρούγκα στη Βόρεια Μακεδονία.

Με τις απαραίτητες στάσεις από το Αίγιο, με Ολυμπία Οδό, Ιόνια Οδό και μετά Εγνατία Οδό και έπειτα τον κάθετο άξονα για τα σύνορα, από πολύ πρωί φτάσαμε μεσημεράκι και ήταν ό,τι πρέπει για να τσιμπήσουμε κάτι στη Μπίτολα, την πρώτη πόλη μετά τα σύνορα, δύο βήματα δρόμος.

Αρκετά περιποιημένο το κέντρο, πλακόστρωτος ο κεντρικός δρόμος, καταστήματα και όμορφα κτήρια εκατέρωθεν, σου έδινε μια ευρωπαϊκή εσάνς, ότι κάτι έχει αλλάξει. Βέβαια, τα πολλά μικρά καζίνο που έβλεπες, έδιναν το στίγμα ότι ο τζόγος αποτελεί διέξοδο (λανθασμένα) για κάποιους σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, ενώ κοιτώντας στα στενάκια έβλεπες και κατάλοιπα της πρώην Γιουγκοσλαβίας, πιο φτωχικά σπίτια και πιο πέρα πολυκατοικίες της εποχής Τίτο, που άλλοι τη λησμονούν κι άλλοι θα ήθελαν να σκίσουν τις σελίδες από τα φύλλα της ιστορίας.

Όμως το παρελθόν μιας χώρας δεν παραγράφεται, ενώ το παρόν διαμορφώνεται και το μέλλον χαράζεται.

Να υπολογίζεις ότι θα φας φτηνά. Αυτό είναι δεδομένο. Τα μισά από όσα ξοδεύεις σε μια ταβέρνα ή πιτσαρία της περιοχής σου. Και δεν θα φας άσχημα και ζήτα εμφιαλωμένο νερό για σιγουριά. 

Φεύγοντας από το κέντρο και ανεβαίνοντας τον δρόμο, όχι μακριά από το κέντρο, από την παλιά πόλη που ήμασταν, νέα μεγάλα κτήρια, καλαίσθητα έκαναν την εμφάνισή τους, πολυκατοικίες με διαμερίσματα ακόμα και για φοιτητές, καθώς η Μπίτολα είναι κάτι σαν την Πάτρα, με πανεπιστήμια.

Μπαίνοντας στο Εθνικό Πάρκο Γκαλιτσίτσα (2.400 μ. υψόμετρο), με πολλές καστανιές, καφέ αρκούδα και λαγούς, θέλεις ώρες -όχι πολλές- για να πας στην απέναντι πλευρά, στη Στρούγκα, με δρόμο σε καλή κατάσταση που ανακατασκευάζεται σε κάποια σημεία.

Με ΙΧ δεν θα σου πάρει βράδυ, αλλά με πούλμαν έπεσε σκοτάδι και δεν μπόρεσες να δεις σχεδόν τίποτα.

Εκείνο που κάνει εντύπωση είναι ότι σπίτια και μαγαζιά, μπαρ και καφετέριες έχουν κόσμο, ο φωτισμός είναι ελάχιστος και στους δρόμους ανύπαρκτος.

Τι άλλο θα πιείς εκεί που πήγες; Ρακί θα ζητήσεις και είναι καλό και να προτιμήσεις το παλαιωμένο σε δρύινο βαρέλι. Αν το πεις τσίπουρο μπορεί να το «πιάσουν» τα γκαρσόνια που λίγα ελληνικά τα καταλαβαίνουν.

Τουριστική πόλη η Στρούγκα, γεμάτη ξενοδοχεία, διότι η χώρα δεν περιβρέχεται από θάλασσα, όπως η Ελλάδα ή η γειτονική Αλβανία που έχει την Αδριατική. Έτσι, η λίμνη, πεντακάθαρη όπως ανέφερα, είναι το θέρετρο για διακοπές και μπάνια, ακόμα και για βορειοευρωπαίους -πιο πολλοί Ολλανδοί- που βρίσκουν απίστευτα χαμηλές τιμές και μάλιστα σε ένα πράσινο περιβάλλον.

Και λέω πράσινο διότι δεν έχουν πυρκαγιές. Στα δάση πηγαίνεις μόνο έχοντας πάρει άδεια και αφού πληρώσεις αντίτιμο. Διαφορετικά θα την «πληρώσεις» για τα καλά. Έτσι, προστατεύουν το δάσος και από λαθροθηρίες και λαθροϋλοτομίες.    

Κι αν στη Στρούγκα μένεις, στην Οχρίδα είναι ο βασικός προορισμός. Με ούτε λίγο, ούτε πολύ 150 ξενοδοχεία, αυτή κι αν είναι τουριστική πόλη, η 8η σε πληθυσμό στη Βόρεια Μακεδονία.

Με Λύκειο και Πανεπιστήμιο Τουρισμού, παρακαλώ, και τον κεντρικό δρόμο να ονομάζεται «Τουριστικός». Αυτό ακριβώς!

Λέγεται ότι κάποτε είχε 365 εκκλησίες, μια για κάθε μέρα του χρόνου και είναι αλήθεια ότι είδα αρκετές. Αποκαλείται δε και ως Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων. 

Η παλιά πόλη αμφιθεατρικά βολεμένη στον διπλό λόφο πάνω από το λιμάνι, αποτελεί τον δημοφιλέστερο τουριστικό προορισμό της χώρας.

Το μεσαιωνικό κάστρο του τσάρου Σαμουήλ της Βουλγαρίας αποτελεί ένα πολύ σημαντικό αξιοθέατο, αν κοιτάξεις ψηλά, όμως χαμηλά, στην αρχή του πεζόδρομου, θα δεις το επιβλητικό άγαλμα του Κύριλλου και του Μεθόδιου που εκχριστιάνισαν τους Σλάβους.

Να περπατήσεις στην πόλη, στα σοκάκια, να δεις το σπίτι του Robev, ενός Έλληνα που το έδωσε στον Τίτο με σκοπό να κρατήσει τον 3ο όροφο για να θυμίζει την οικογένειά του κι ο Τίτο το έκανε μουσείο. Να πας και στο αρχαίο ελληνορωμαϊκό θέατρο των 4.000 θέσεων, και στο τυπογραφείο που θα φτιάξουν και χαρτί μπροστά σου. Πάρε και αναμνηστικό με το όνομά σου και ετοιμάσου για βαρκάδα: το «πανόραμα Οχρίδας», όπως το αποκαλούν.

Τα πλοιάρια περιμένουν και παρά το γεγονός ότι η τιμή των 20 ευρώ είναι μάλλον τσιμπημένη, αξίζει τον κόπο. 

Θα δεις τα ξενοδοχεία στα παράλια, ένα εκ των οποίων ήταν της παλιάς αυτοκινητοβιομηχανίας Zastava, και την παλιά έπαυλη του Τίτο που φτιάχτηκε το 1953. Είναι σαν φρούριο, έχει ασανσέρ και άνοιγαν βράχοι για να βγει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ο στρατηγός. Ούτε ταινία του Τζέιμς Μποντ!

Πηγαίνοντας στο Μοναστήρι του Οσίου Ναούμ -επιβάλλεται η επίσκεψη εκεί, άλλωστε- περνάς από το ψαροχώρι Πέσκανι, από όπου βγάζουν τσιρόνια, άσπρη πέστροφα, μπέλβιτσα, γριβάδι και θα δεις έναν τεχνητό λιμναίο οικισμό που θυμίζει την προϊστορική ζωή στη λίμνη. 

Φτάνοντας στο Μοναστήρι, έμαθα μια ιστορία που αναφέρει ότι ένας γεωργός είπε τον πόνο του στον Ναούμ, ότι μια αρκούδα έφαγε το ένα από τα δύο βόδια του και δεν μπορούσε να οργώσει το χωράφι του. Τότε ο Ναούμ έβαλε την αρκούδα πλάι στο άλλο βόδι για να οργώσει και μάλιστα αυτό το σκηνικό αποτυπώνεται σε ένα ψηφιδωτό που βρίσκεται πάνω από την πόρτα εισόδου στο Μοναστήρι, το οποίο βρίσκεται στην αρχή της λίμνης Οχρίδα με το τέλος της να ορίζεται στην πόλη Οχρίδα. 

Με τα παγώνια να αποτελούν μέσα στο Μοναστήρι ένα θαυμάσιο σκηνικό, τη λίμνη απ’ έξω με τα νούφαρα, και τον ποταμό να εκβάλλει δυναμικά στη λίμνη, φεύγοντας πάρε βραχιόλια ή κολιέ με μαργαριτάρια (είναι πολύ φτηνά αλλά θέλει προσοχή να μην είναι κινεζικά, πλαστικά) που τα βγάζουν από τη λίμνη.

Στο δρόμο της επιστροφής για τα σύνορα, σταματήσαμε για ανεφοδιασμό. Βλέποντας τις ταμπλέτες με τις τιμές, με 1,22 ευρώ το λίτρο η βενζίνης απαντάς στην ερώτηση γιατί πολλοί Έλληνες που ζουν κοντά στα σύνορα, περνούν για να φουλάρουν τα ρεζερβουάρ.

Έχοντας καλές αναμνήσεις ενός σχεδόν τριημέρου, με αρκετά να δεις, τα είπαμε με τη Τζίνα που οργανώνεις τέτοιες εκδρομές για το ενδιαφέρον που έχει ο κόσμος να επισκεφτεί μια περιοχή που ίσως πριν μερικά χρόνια δεν είχες καν κατά νου.

Ταξιδεύοντας σε πολλές χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, την πρώην Γιουγκοσλαβίας και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, οφείλω να πω ότι θα δεις με άλλο μάτι τις περιοχές αυτές, το παρελθόν, το παρόν, το πώς ανοικοδομούνται, να κάνεις συγκρίσεις, να βρεις ενδεχομένως κοινά στοιχεία με την Ελλάδα αλλά και πολλές διαφορές. 

Ναι, στην Οχρίδα θα πας μια φορά και θα περάσεις καλά.