Αποκαλυπτικά συμπεράσματα για τη σχέση των πολιτών με την πολιτεία προκύπτουν μέσα από την έρευνα κοινής γνώμης που διενήργησε η εταιρεία Kapa Research για λογαριασμό του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ τον Σεπτέμβριο του 2025.
Κατ’ αρχάς, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών (97%) θεωρεί ότι η διαφθορά στην Ελλάδα είναι πολύ ή αρκετά διαδεδομένη, ένα εύρημα το οποίο οι ίδιοι μάλιστα οι αναλυτές χαρακτηρίζουν «τρομακτικό».
Όσον αφορά, δε, στους χώρους που κυριαρχεί η διαφθορά, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η εκμετάλλευση εθνικών ή ευρωπαϊκών πόρων (59%) για προσωπικό όφελος και ακολουθούν η Δικαιοσύνη και τα διάφορα «γρηγορόσημα» (από 39%), η διαφθορά των πολιτικών (37%), η διαπλοκή στα ΜΜΕ (35%) και τα πολιτικά ρουσφέτια (31%).
Την ίδια ώρα η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς βρίσκεται στο «ναδίρ»: Το 92% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τα ΜΜΕ, το 81% τα εργατικά συνδικάτα, το 86% τα πολιτικά κόμματα, το 71% τη Δικαιοσύνη, το 65% την κυβέρνηση, το 73% την Εκκλησία, το 66% τις Ανεξάρτητες Αρχές. Μόνο ο στρατός διασώζεται, καθώς το 64% δηλώνει ότι τον εμπιστεύεται.
Επίσης πολύ αρνητικά αξιολογείται η πολιτική του κράτους σε μια σειρά από κρίσιμους τομείς όπως οι υποδομές, η ενέργεια, η υγεία, η οικονομία, η παιδεία, το μεταναστευτικό, η στέγαση και το δημογραφικό – μόνη εξαίρεση με πάνω από 50% η τεχνολογία. Ωστόσο υπάρχουν πολύ μεγάλες και διακριτές διαφορές ανάλογα με την οικονομική κατάσταση, την κοινωνική τάξη και την ιδεολογική τοποθέτησή τους.
Τα αρνητικά συναισθήματα (ανησυχία, φόβος, απαισιοδοξία, αδικία, απογοήτευση, θυμός) συγκεντρώνουν μακράν μεγαλύτερα ποσοστά από τα θετικά (ευτυχία, ικανοποίηση, δικαιοσύνη, ελπίδα, αισιοδοξία). Κι εδώ πάντως οι απαντήσεις για άλλη μια φορά εξαρτώνται ευθέως από την οικονομική κατάσταση και την ιδεολογική τοποθέτηση.
Η φορολογία θεωρείται σε τεράστιο ποσοστό άδικη, ιδίως από τους οικονομικά ασθενέστερους.
Τέλος, πολύ ενδιαφέρουσα πολιτικά είναι η απάντηση ότι «ένα νέο κόμμα που θα εκπροσωπούσε καλύτερα ανθρώπους σαν κι εμένα» μπορεί να ενεργοποιήσει την ενασχόληση με τα κοινά και την πολιτική – μια απάντηση που αφορά ιδίως τους οικονομικά ασθενέστερους και όσους τοποθετούνται στην αριστερά/κεντροαριστερά. Αυτό ενδεχομένως δείχνει όχι μια πλήρη απαξίωση του πολιτικού συστήματος, αλλά απλώς την ανάγκη για ένα νέο κόμμα με το οποίο θα μπορεί κανείς να συσχετιστεί.
Ακολουθεί ολόκληρη η έρευνα της Kapa Research για λογαριασμό του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ:
