Ένα μικρό κορίτσι στέκεται στην άκρη της σχολικής αίθουσας αμίλητο. Είναι ντροπαλό, κλεισμένο στον εαυτό του κι από μακριά παρατηρεί τα άλλα παιδιά. Διστακτικά πηγαίνει στο γραφείο της διευθύντριας, εκεί όπου βρίσκεται ο Άξελ, ένα σκυλί διαφορετικό από τα άλλα. Το κορίτσι πλησιάζει τη διευθύντρια και τη ρωτάει «Κυρία, μπορώ να αγκαλιάσω τον Άξελ; Αν του πω τα προβλήματά μου θα με ακούσει;» Η διευθύντρια δίνει χώρο στο παιδί. «Βεβαίως» της λέει. «Εγώ θα βγω έξω από το γραφείο κι εσύ μπορείς να πεις ότι σε απασχολεί στον Άξελ. Είναι εμπιστοσύνης. Θα σε ακούσει και δεν πρόκειται να τα μεταφέρει πουθενά». Την επόμενη ημέρα οι γονείς ζητούν να δουν τη διευθύντρια. Εκείνη αναρωτιέται αν έχει προκύψει κάποιο πρόβλημα με το παιδί. Οι γονείς όμως θέλουν απλά να την ευχαριστήσουν. Η παρουσία του Άξελ στο σχολείο και η «κουβέντα» μαζί του έδωσε το θάρρος στο παιδί να τους μιλήσει για πρώτη φορά και να τους πει όλα όσα το απασχολούν. Την επόμενη ημέρα είχαν κανονίσει να επισκεφτούν παιδοψυχολόγο.
Θα μπορούσε να είναι ταινία, αλλά είναι η αληθινή ζωή, ένα βιωματικό «παραμύθι» που ξετυλίγει καθημερινά η Κατερίνα Παπαποστόλου, διευθύντρια δημοτικού σχολείου, ζωοθεραπεύτρια και συγγραφέας, η οποία έχει αφιερώσει τη ζωή της στο να ενταχθεί η φιλοζωία στα σχολεία. Μια εκπαιδευτικός που δεν δέχτηκε να κάνει εκπτώσεις στις ηθικές της αξίες, αλλά προσπάθησε να είναι αληθινή με τους μαθητές της και να τους μεταφέρει την αγάπη της για τα ζώα. Ήθελε να το κάνει σωστά… Ίδρυσε την ΑΜΚΕ Ζω.Ε.Σ. έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας, ενώ το 2017 έφυγε για το Παρίσι όπου έκανε το μεταπτυχιακό της πάνω στη ζωοθεραπεία στο Institut Français de Zoothérapie. Σήμερα μαζί με τα τρία σκυλιά της, τη Διώνη, τον Άξελ και τον Πόθο, εκ των οποίων τα δύο είναι πιστοποιημένα για να έχουν ενεργό ρόλο σε εκπαιδευτικά προγράμματα, αγωνίζεται για την εξάλειψη του σχολικού εκφοβισμού.
Η απόφαση της να δουλέψει μαζί με τους σκύλους της στο σχολείο ήρθε μετά από τη συνειδητοποίηση ότι όλο και περισσότερα παιδιά αντιμετωπίζουν βίαιες συμπεριφορές στο σχολικό περιβάλλον. Όπως η ίδια λέει, ειδικά μετά τον covid, όπου τα παιδιά κλείστηκαν πολύ στο σπίτι και η κύρια απασχόλησή τους ήταν το διαδίκτυο, το μπούλινγκ στα σχολεία αυξήθηκε κατακόρυφα. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε αύξηση και στον αυτισμό, γεγονός που κάνει το κλίμα στις σχολικές αίθουσες πιο ποικιλόμορφο και απαιτητικό. Πριν από δύο χρόνια η Κατερίνα Παπαποστόλου ξεκίνησε πιλοτικά ένα πρόγραμμα βελτίωσης του σχολικού περιβάλλοντος με πρωταγωνιστές τα εκπαιδευμένα σκυλιά της. Οι στόχοι της, δύσκολοι στην εφαρμογή τους, αφορούσαν την επανένταξη των ευάλωτων ομάδων στα σχολεία, τη μείωση των παρεμβατικών συμπεριφορών, την αύξηση της κοινωνικοποίησης και της αυτοπεποίθησης των παιδιών, την εκπαίδευση χωρίς άσκηση τιμωρίας και τέλος το πρόγραμμα «φύλακας μυστικών», όπου οι φύλακες δεν είναι άλλοι από τα σκυλιά της.
Σήμερα το πρόγραμμα «Ζωοθεραπεία στο σχολείο – Χτίζοντας γέφυρες αγάπης και επικοινωνίας» έχει βραβευτεί δύο φορές ως το καλύτερο πρόγραμμα εναλλακτικής εκπαιδευτικής. Η δράση του προγράμματος χωρίζεται σε τρείς παραμέτρους. Η πρώτη είναι η ζωοπαιδαγωγική, όπου ο σκύλος γίνεται διαμεσολαβητής διαφόρων καταστάσεων. Στο πλαίσιο αυτό η διευθύντρια του σχολείου έχει θέσει έναν κανόνα, τον οποίο και τηρούν όλοι οι μαθητές. Όταν ο σκύλος κυκλοφορεί στην αυλή δεν επιτρέπεται να μαλώσουμε. Έτσι αντί για καβγάδες, ανθίζουν νέες φιλίες μια και ο σκύλος γίνεται ο συνδετικός κρίκος των παιδιών. Τον πλησιάζουν, τον χαϊδεύουν και ξεκινούν έναν κύκλο συζητήσεων.
Η δεύτερη παράμετρος του προγράμματος αφορά τις απογευματινές επισκέψεις, μέσω του οργανισμού Ζω.Ε.Σ., στα σχολεία και γενικότερα όπου υπάρχουν παιδιά. Η τρίτη παράμετρος αφορά τα σαββατοκύριακα στις απομακρυσμένες περιοχές. Εκεί, συναντούν παιδιά που δεν έχουν πολλές επιλογές και μαζί με τα σκυλιά μοιράζονται τις ιστορίες τους. Οι σκύλοι γίνονται οι ήρωες των βιωματικών παραμυθιών.
Πόσο έχει αγκαλιάσει το Υπουργείο Παιδείας την όλη προσπάθεια; Σύμφωνα με την Κατερίνα Παπαποστόλου έχουν γίνει κάποια βήματα όπως η καθιέρωση της Πανελλήνιας Ημέρας Φιλοζωίας, η Δράση του Πολίτη και διάφορα εργαστήρια που υποστηρίζουν το πρόγραμμα φιλοζωίας.
Η ίδια, από τη θέση που βρίσκεται, μπορεί και τρέχει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Φιλοζωϊκά Μεσημέρια» το οποίο αφορά μεσημεριανές επισκέψεις σε σχολεία και έχει δράση σε διάφορα σημεία της Ελλάδας μέσω καταρτισμένων ομάδων. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά διαφόρων ηλικιών, αλλά και σε ειδικά σχολεία με παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Παράλληλα, η δραστήρια διευθύντρια και ζωοθεραπεύτρια έχει ξεκινήσει επισκέψεις σε δομές με ασυνόδευτους πρόσφυγες, ανήλικα, φοβισμένα πλάσματα που βρέθηκαν σε μια χώρα που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα και βρίσκουν κώδικα επικοινωνίας μέσω της επαφής τους με τα ζώα. Στο πλαίσιο της θεραπείας ψυχικών τραυμάτων μέσω της ζωοπαιδαγωγικής έχει πραγματοποιήσει επισκέψεις και στις φυλακές ανηλίκων Κασσαβέτεια.
Για την πραγματοποίηση όλων των παραπάνω απαιτείται χρόνος και χρήμα. Υπάρχει κάποια χρηματοδότηση; Σύμφωνα με την Κατερίνα Παπαποστόλου, η χρηματοδότηση είναι μια πονεμένη ιστορία. Οι καταρτισμένες ομάδες, που «τρέχουν» τα προγράμματα σε όλη την Ελλάδα, λειτουργούν εθελοντικά παρέχοντας τις υπηρεσίες τους εντελώς δωρεάν. Παρ’ όλα αυτά όμως τα έξοδα για κάποιους είναι αρκετά. Η μεταφορά τους στα διάφορα σημεία ενδιαφέροντος, οι επισκέψεις στους κτηνιάτρους, αλλά και το πιο απλό η τροφή των ζώων κοστίζουν πολλά. Η ίδια έχει γράψει συνολικά δώδεκα βιβλία των οποίων τα έσοδα πηγαίνουν για τους σκοπούς των προγραμμάτων. Δεν αρκούν όμως. Βρίσκεται σε αναζήτηση χρηματοδότησης, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει το «Ζωοθεραπεία στο σχολείο – Χτίζοντας γέφυρες αγάπης και επικοινωνίας» και τα «Φιλοζωϊκά μεσημέρια» σε κάθε παιδική γωνιά, όπου υπάρχει ανάγκη…
