Ο Νίκος Εγγονόπουλος, ποιητής και ζωγράφος, ανήκε σ’ αυτήν τη καλλιεργημένη αστική γενιά που ήταν σε θέση να χαμογελά με τη συνήθειά της να εκφράζεται στα γαλλικά, αντίθετα στο σημερινό Κολωνάκι, με αυστηρότητα βυθισμένο στον αρχαιοελληνικό επαρχιωτισμό.
Le toréador vit à présent à Elassona πληροφορούμεθα ήδη από τον πρώτο στίχο του ποιήματος που αφιερώνει στον Picasso. Ενώ στο Μπερουτιανό, αφιερωμένο στον Alphonse Allais χρόνια πριν ο Umberto Eco τον παρουσιάσει στους μη γαλλόφωνους αναγνώστες, εισερχόμεθα ευλαβώς σε ελληνογαλλικό μοναστήρι : θες ο père Μαγκανάτ, θες η mère Ακλαντάν (κατά κόσμον Ανν Μερντέζ), θες η sœur Βιτσιάλη ή ο fils Τικ, οι ευκαιρίες δεν λείπουν για να δοξάσει τις τα θεία.
Αυτή η αυτοειρωνική, ελληνογαλλική, καλλιεργημένη μαγκιά του, καιρός είναι, σήμερα, ακριβώς 110 χρόνια μετά τη γέννησή του (21 Οκτωβρίου 1907) να αποτελέσει αντικείμενο σοβαρής μελέτης σαν έκφραση του εφιάλτη που πάντα αντιμετώπιζε η μερίδα αυτή των Ελλήνων που “ανήκαν στη Δύση” πολιτισμικά, πολιτικά και, what else –(όπως θα σχολίαζε και ο πωλητής δυτικού καφέ κ. Γεώργιος Κλουνέϊος), υπαρξιακά.
Εφηβικός μου έρωτας που σήμερα ξανά ανακαλύπτω (ποτέ μην εμπιστεύεστε όσους δεν μιλούν αδιάντροπα για τον εαυτό τους σε σχέση με τα ποιήματα που αγαπούν), διαβάζω πίνοντας café filtre στα Grands Boulevards την Κοιλάδα με τους Ροδώνες σε αυτή την ωραιότατη έκδοση με ποιήματα και είκοσι πίνακες των εκδόσεων «Ίκαρος». Ένας μεγάλος ποιητής μιλά πάντα διαφορετικά κάθε φορά που θα τον ξαναδιαβάσουμε. Περισσότερο από τα ειρωνικά, διονυσιακά του ποιήματα που με μέθυσαν στην εφηβεία μου, είναι τα γυμνά του ποιήματα, αυτά που θυμίζουν Pessoa και ee cummings που μου μιλούν σήμερα. Τα παραθέτω μιας και ήδη πολλά είπα και είναι πια καιρός, ευλαβώς να το voulôss.
Μερόπη
είναι των αδυνάτων αδύνατο
να νικηθεί ο χρόνος
η αγάπη προσφέρει αγνότητα
Advertisementκι αυτή η φλογισμένη αγάπη
που δείξαμε
– που επροσφέραμε –
Advertisementεξελήφθη γι’ αδυναμία κι άλλα
τώρα: τα χρώματα
το γαλάζιο τ’ ουρανού
Advertisementτο πράσινο των δέντρων
το μουντό των βουνών
νά στοιχεία συνθέσεως
Advertisementγια τον γοητευτικό
Advertisementτο εξαίσιο
πίνακα της ζωής
Άνθη
Advertisementμάτια που πλέον δεν βλέπετε
βλέμματα όπου δεν
σας ελκύει πια η μορφή του κόσμου
είσαστε αστέρια
φωτίζετε
Το λίκνον ο λύχνος
πάντοτε αγαπούσα
– με πάθος –
κάθε εκδήλωση της ζωής
όμως δεν μ’ένοιαζε
ο θάνατος
τώρα που μ’ άφησες να ξαποσταίνω
πλάι στο λαμπρό φως
των ωραίων ματιών σου
τώρα αγαπώ ακόμη περισσότερο τη ζωή
και δε θα ‘θελα
να πεθάνω πια
ποτέ
Το ξάφνιασμα
η αγάπη
σαν τη ζωή
είναι ένα όνειρο
μια φούχτα άμμο
όσο σφιχτά – γερά – κι αν την κρατάς
σου ξεγλιστρά από τα δάχτυλα
ξεφεύγει και πέφτει
κατά γης
το μόνο σταθερό:
το υπέροχο
το θαυμαστό
το φευγαλέο όραμα
του ρόδινου δικτυωτού
και τα ολόμαυρα μαλλάκια
; το αίμα ;
