Η εμπειρία ενός πατέρα, η οποία όπως εξηγεί, του άλλαξε εντελώς τον τρόπο που βλέπει το ψέμα στα παιδιά, κάνει το γύρο του Διαδικτύου μέσα από σχετική ανάρτηση στο tiktok.
Οπως αναφέρει, πως μια μέρα ο γιος του του είχε είπε ψέματα πως είχε τελειώσει τα μαθήματά του, αλλά όταν κοίταξε το τετράδιο του ήταν άδειο. Ο πατέρας ένιωσε εκείνη τη γνώριμη ενόχληση να «ανεβαίνει» στο στήθος του. Είχε αρχίσει να τον κυριεύει ο θυμός. Όμως, αντί να φωνάξει, του μίλησε ήρεμα και είπε: «Αυτό που με νοιάζει δεν είναι τι έκανες· είναι γιατί δεν μου είπες την αλήθεια».
Ο γιος του πάγωσε. Όπως εξηγούν οι ψυχολόγοι, αυτό ονομάζεται focus shift: όταν ο γονιός αφήνει την κατηγορία και κάνει μια ερώτηση, ο εγκέφαλος του παιδιού σταματά να αμύνεται και αρχίζει να σκέφτεται.
Λίγες μέρες αργότερα, ο πατέρας ανακάλυψε πως ο γιος του είχε πει ψέματα επειδή φοβόταν να τον απογοητεύσει.
Εκεί συνειδητοποίησε κάτι σημαντικό: το ψέμα δεν αφορά την αποφυγή της τιμωρίας αφορά την προστασία της αγάπης.
Όπως αναφέρει μια έρευνα ,το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδικών ψεμάτων προέρχεται από τον φόβο συναισθηματικής απώλειας, όχι από πρόθεση εξαπάτησης.
«Κατάλαβα,» μας είπε, «ότι (ως αντίδραση) δεν θα τον είχα τιμωρήσει, απλώς θα απομακρυνόμουν. Και αυτό είναι χειρότερο».
Την επόμενη φορά που ο γιος του είπε ένα «μικρό αθώο ψεματάκι», ο πατέρας επανέλαβε την ίδια φράση και πρόσθεσε:
«Σου επιτρέπεται να κάνεις λάθη. Είμαι ακόμα εδώ».
Από εκείνη τη στιγμή, το ψέμα έχασε τη δύναμή του. Ο γιος του άρχισε να παραδέχεται τα πράγματα μόνος του.
«Δεν ήταν επιείκεια,» μας εξήγησε, «ήταν ασφάλεια».
Σύμφωνα με το Family Research Lab του Χάρβαρντ, στις οικογένειες όπου τα παιδιά δεν τιμωρούνται επειδή λένε την αλήθεια, η εμπιστοσύνη χτίζεται τρεις φορές πιο γρήγορα.
Ο πατέρας είπε:
«Τη στιγμή που σταμάτησα να απαιτώ ειλικρίνεια, άρχισε να εμφανίζεται από μόνη της».
Και πρόσθεσε πως τα παιδιά δεν λένε ψέματα για να κρυφτούν λένε ψέματα για να κρατηθούν.
Το ψέμα, είπε, είναι σήμα φόβου, όχι έγκλημα.
Όταν ο γονιός μείνει ψύχραιμος, ο φόβος διαλύεται. Μέσα σε λίγους μήνες, ο γιος του το παραδεχόταν πρώτος όταν κάτι πήγαινε στραβά όχι επειδή φοβόταν, αλλά επειδή ήξερε ότι θα τον καταλάβαιναν.
Σήμερα, όπως μας λέει ο ίδιος, διδάσκει κι άλλους γονείς: «Το ψέμα δεν είναι ελάττωμα είναι αίτημα για ασφάλεια». Και προσθέτει: «Όταν φωνάζουμε, αντιμετωπίζουμε το σύμπτωμα όχι την αιτία».
Η φράση που επαναλαμβάνει πάντα; «Αυτό που έχει σημασία είναι το γιατί».
Και μας υπενθυμίζει ότι αυτό δεν ισχύει μόνο για τα παιδιά αλλά και για τους ενήλικες.
Συμπέρασμα:
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα πιάσουμε κάποιον να λέει ψέματα, ας μην βιαστούμε να τον κατηγορήσουμε.
Ας ρωτήσουμε: «Γιατί;» Και ας παρατηρήσουμε τι αλλάζει.
