Όταν η σειρά μυθιστορημάτων «Outlander» της Νταϊάνα Γκάμπαλτον μεταφέρθηκε στη μικρή οθόνη το 2014, λίγοι μπορούσαν να προβλέψουν τον αντίκτυπο που θα είχε η προβολή της σειράς στον τουρισμό της Σκωτίας.
Την τελευταία δεκαετία, η ιστορία αγάπης της Κλερ και του Τζέιμι που εκτυλίσσεται μέσα από ένα ταξίδι στον χρόνο, έχει μετατρέψει τα ήσυχα χωριά στα Χάιλαντς, τα παλιά πεδία μαχών και τα μεσαιωνικά κάστρα σε τόπους προσκυνήματος για τους φαν (περίπου όπως είχε συμβεί με το Game of Thrones και το Ντουμπρόβνικ).
«Γνωρίζαμε ότι το Outlander θα είχε πραγματικό αντίκτυπο, επειδή υπάρχει μια ολόκληρη γενιά αναγνωστών που αγάπησε τα βιβλία», εξηγεί η Jenni Steele, διευθύντρια κινηματογραφικών και δημιουργικών βιομηχανιών στο Visit Scotland. «Οπότε, η διασκευή για την τηλεόραση αναζωογόνησε το ενδιαφέρον».
Η ιστορία αρχίζει λίγο μετά τη λέξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η νοσοκόμα Κλερ Ράνταλ ξαναβρίσκεται με τον σύζυγό της για ένα δεύτερο μήνα του μέλιτος στη Σκωτία. Περνώντας όμως κατά λάθος μέσα από έναν κύκλο μονόλιθων, μεταφέρεται ως διά μαγείας στη Σκωτία του 1743, όπου γνωρίζει τον νεαρό Σκωτσέζο πολεμιστή Τζέιμι Φρέιζερ. Ο έρωτας είναι αμοιβαίος και σφοδρός.
Η σειρά έχει γυριστεί σε εξαιρετικές τοποθεσίες, από το απόκοσμο φαράγγι Devil’s Pulpit στο Finnich Glen μέχρι τους Μεγάλιθους του Calanais.
Για την Καναδή Isheeta Borkar, επαγγελματία στον κλάδο της τεχνολογίας και μπλόγκερ, η οποία ταξίδεψε στη Σκωτία με τον σύζυγό της, η εμπειρία ήταν κάτι πολύ περισσότερο από απλές διακοπές. «Επειδή είμαστε θαυμαστές του Outlander, η Σκωτία δεν ήταν για μας απλά ένα ταξίδι, ήταν ένα συναισθηματικό προσκύνημα. Μόλις φτάσαμε, έβαλα στο αυτοκίνητο να παίζει το τραγούδι των τίτλων. Έδωσε τον τόνο σε μια εκδρομή που ήταν εν μέρει θαυμασμός για τη σειρά, εν μέρει μάθημα ιστορίας, εν μέρει φανταστικό ταξίδι στο χρόνο».
Έρευνα του Visit Scotland που διεξήχθη το 2023 διαπίστωσε ότι το 8% των ερωτηθέντων -σχεδόν 700.000 άτομα-, επέλεξαν να επισκεφθούν τη Σκωτία με αφορμή κάποια τηλεοπτική εκπομπή/σειρά, με πολλούς να αναφέρουν ως λόγο του ταξιδιού τους συγκεκριμένα το Outlander.
Ανάλυση του 2022 την οποία ανέλαβε το Glasgow Caledonian University σε συνεργασία με το Moffat Centre for Travel and Tourism, αναφέρει ότι οι χώροι όπου έγιναν τα γυρίσματα σε όλη τη Σκωτία κατέγραψαν μεταξύ 2014 και 2022, αύξηση κατά μέσο όρο της τάξης του 19% σε επισκεψιμότητα, με ορισμένες τοποθεσίες να εκτοξεύονται: στο Blackness Castle, το φρούριο του 15ου αιώνα που μοιάζει με καράβι έτοιμο να σαλπάρει, η επισκεψιμότητα από την έναρξη προβολής της σειράς αυξήθηκε κατά 379%.
Αυτό που κάνει το Outlander Effect τόσο ισχυρό είναι το είδος του ταξιδιού που εμπνέει. Σύμφωνα με τη Steele, οι φαν ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την ύπαιθρο και τους ιστορικούς προορισμούς της χώρας, επιλέγοντας μέρη όπως το γραφικό χωριό Culross ή το ανεμοδαρμένο πεδίο μάχης του Καλόντεν (1745) κοντά στο Ινβερνές, που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην αφήγηση, παρά για τις γνωστές πόλεις όπως το Εδιμβούργο και η Γλασκώβη. Όπως εξηγεί, αρκετά από αυτά τα αξιοθέατα είχαν μικρή επισκεψιμότητα «αλλά μόλις αναδείχτηκαν μέσα από τη σειρά, άρχισε να καταφτάνει κόσμος. Μερικά από αυτά είχαν μια εντελώς απίστευτη άνοδο. Υπερδιπλάσια σε ορισμένες περιπτώσεις», προσθέτει η ίδια.
Βεβαίως, η δημοφιλία έχει τις δικές της προκλήσεις. Πολλά από τα αξιοθέατα που προβάλλονται μέσα από τη σειρά είναι μνημεία τα οποία δεν μπορούν να αντέξουν την καταπόνηση που προκαλεί ο μεγάλος αριθμός επισκεπτών, ούτε είναι απαραίτητα οργανωμένοι ή φυλασσόμενοι χώροι στους οποίους εισέρχεται κανείς πληρώνοντας εισιτήριο.
Παρά ταύτα, η τουριστική βιομηχανία της Σκωτίας έχει αγκαλιάσει το Outlander Effect –το οποίο δεν δείχνει κανένα σημάδι επιβράδυνσης– προτείνοντας πολλά και διαφορετικά τουρ, εκδηλώσεις αφιερωμένες στη σκωτσέζικη παράδοση και κουλτούρα, αλλά και διαδρομές που μπορούν να ακολουθήσουν οι επισκέπτες χωρίς ξεναγό.
Η τελευταία σεζόν της σειράς θα προβληθεί στις αρχές του 2026, ενώ ένα νέο πρίκουελ βρίσκεται ήδη στα σκαριά, το οποίο κατά τη Steele θα ανανεώσει ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον για τη Σκωτία και την ιστορία της.
Με πληροφορίες από BBC
