Όταν πρόκειται να φροντίσουμε τα κατοικίδιά μας, κάποιοι άνθρωποι ανησυχούν κυρίως για τη σωματική τους υγεία, ενώ άλλοι επικεντρώνονται περισσότερο στο οικονομικό κόστος που συνεπάγονται πιθανά προβλήματα υγείας. Ωστόσο, αυτό που ξεχωρίζει σε μια πρόσφατη έρευνα είναι η ανάδειξη του γεγονότος ότι πολλοί κηδεμόνες κατοικίδιων ανησυχούν ιδιαίτερα για τη συναισθηματική τους ευημερία, με την αγχώδη διαταραχή αποχωρισμού να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας.
Εκείνοι που διεξήγαγαν την έρευνα απευθύνθηκαν σε 600 κηδεμόνες κατοικίδιων στις Ηνωμένες Πολιτείες, και τα αποτελέσματά της συμφωνούν με πρόσφατες μελέτες που υποδεικνύουν αλλαγές στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα κατοικίδιά μας.
Ως ερευνήτρια που ειδικεύεται στην κατανόηση της επίδρασης του δεσμού ανθρώπου–ζώου στην ψυχική υγεία των ανθρώπων, η Ρενάτα Ρόμα εξηγεί ότι τα ευρήματα αυτά αποκαλύπτουν πόσο οι σχέσεις με τα κατοικίδιά μας επηρεάζουν τόσο τη δική μας ευεξία όσο και την ευημερία των ζώων.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι η προσεκτική παρακολούθηση των ανησυχιών των κηδεμόνων κατοικίδιων μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πόσο αλληλένδετη είναι η ευημερία ανθρώπων και ζώων και να εμπνεύσει την εφαρμογή συμπεριφορών πιο ευαίσθητων ως προς τις ανάγκες τους, σε υποστηρικτική γραμμή τόσο των ζώων όσο και των ανθρώπων.
Η επίδραση της πανδημίας COVID-19
Τα τελευταία χρόνια, αρκετές μελέτες έχουν αναδείξει την αυξανόμενη ανησυχία των κηδεμόνων σχετικά με την ψυχική υγεία των κατοικίδιών τους. Για παράδειγμα, σε μία έρευνα που συμμετείχαν σχεδόν 45.000 κηδεμόνες, το 99% ανέφερε μέτρια ή σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς στους σκύλους τους, με τις διαταραχές προσκόλλησης ή άγχους αποχωρισμού να είναι οι πιο συχνές.
Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι τα lockdown της πανδημίας είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία ορισμένων κατοικίδιων, ειδικά αυτών που ήδη εμφάνιζαν συμπτώματα άγχους αποχωρισμού . Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι περισσότεροι άνθρωποι πέρασαν περισσότερο χρόνο με τα κατοικίδιά τους, γεγονός που ενίσχυσε τον δεσμό, αλλά περιόρισε την ιδιωτικότητα και τους ασφαλείς χώρους ζώων στοιχείο ουσιώδες για τη συναισθηματική τους ρύθμιση.
Πολλοί άνθρωποι μείωσαν τις βόλτες με τα σκυλιά τους, και στα σπίτια με μόνο ένα κατοικίδιο, τα ζώα έχασαν ευκαιρίες κοινωνικοποίησης. Όταν οι κηδεμόνες επέστρεψαν στις κανονικές τους ρουτίνες μετά τις καραντίνες, αυτή η ξαφνική αλλαγή αποτέλεσε πρόκληση για ορισμένα ζώα όχι μόνο για εκείνα που είχαν ιστορικό άγχους, αλλά και για άλλα που δυσκολεύτηκαν να προσαρμοστούν στη μοναξιά.
Άλλη έρευνα δείχνει ότι το άγχος έχει αυξηθεί σημαντικά σε σκύλους και γάτες μετά την πανδημία, περιλαμβάνοντας φόβους προς αγνώστους, άγχος γύρω από άλλα ζώα, αλλά και άγχος αποχωρισμού.
Συνολικά, τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημαντική επίδραση της πανδημίας στα προβλήματα συμπεριφοράς των κατοικίδιων, δείχνοντας ότι οι αλλαγές της περιόδου αυτής επηρέασαν τα ζώα περισσότερο απ’ όσο συνειδητοποιήσαμε.
Ψυχική υγεία ανθρώπων και κατοικίδιων
Ενώ αυτά τα προβλήματα στα κατοικίδια είναι σημαντικά, η Ρενάτα Ρόμα εξηγεί ότι αξίζει να εξετάσουμε γιατί έχουν τόσο μεγάλη σημασία για τους κηδεμόνες κατοικίδιων, καθώς οι ανησυχίες τους μπορεί να αποκαλύπτουν κάτι για τον εξελισσόμενο ρόλο του δεσμού ανθρώπου-ζώου.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ευαλωτότητα των ανθρώπων στο συναισθηματικό στρες έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με αυξημένα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης και αίσθησης μοναξιάς .
Η Ρενάτα Ρόμα αναφέρει ότι η σταδιακή μείωση του στίγματος γύρω από θέματα ψυχικής υγείας έχει κάνει τους ανθρώπους πιο άνετους στο να αναγνωρίζουν και να συζητούν τις συναισθηματικές τους δυσκολίες.
Οσο πιο κακή είναι η ψυχική υγεία των κηδεμόνων, τόσο περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς παρατηρείται στα κατοικίδια. Η Ρενάτα Ρόμα σημειώνει ότι η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση γύρω από θέματα ψυχικής υγείας, σε συνδυασμό με την αντίληψη των κατοικίδιων ως μέλη της οικογένειας και τη γενικότερη τάση να τους φερόμαστε σαν να είναι άνθρωποι, επηρεάζει τις ανησυχίες των κηδεμόνων για τα ζώα τους.
Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει σύνδεση μεταξύ αυξημένου άγχους στους κηδεμόνες και ενισχυμένων φόβων ή άγχους στα κατοικίδια. Η Ρενάτα Ρόμα εξηγεί ότι αυτά τα ευρήματα αντανακλούν ευρύτερες αλλαγές στον τρόπο που τα κατοικίδια γίνονται αντιληπτά, ενώ ταυτόχρονα δείχνουν την αυξανόμενη προσοχή της κοινωνίας στα ζητήματα ψυχικής υγείας και την αλληλεπίδραση ανθρώπινων και ζωικών συμπεριφορών.
Οι ανησυχίες των ανθρώπων για συμπεριφορικά και συναισθηματικά προβλήματα των κατοικίδιων μπορεί επίσης να δείχνουν συγχρονισμό με τα ζώα συντροφιάς σε διαφορετικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι τα προβλήματα άγχους αντιμετωπίζονται σοβαρά από τους κηδεμόνες δείχνει την αυξανόμενη αναγνώριση των συναισθηματικών αναγκών των ζώων.
Ταυτόχρονα, πολλοί άνθρωποι είναι πρόθυμοι να αναζητήσουν ειδική βοήθεια, όπως εκπαίδευση, pet hotels και υπηρεσίες φιλοξενίας που είναι αναπτυσσόμενες αγορές. Κάποιοι έχουν ακόμη παραιτηθεί από τη δουλειά τους για λόγους σχετικούς με τα κατοικίδια, και το 60% θα το εξέταζε αν η δουλειά συγκρούονταν με τις ανάγκες φροντίδας του κατοικίδιου, υπογραμμίζοντας τη διαρκώς αυξανόμενη προτεραιότητα στην ευημερία των ζώων.
Η Ρενάτα Ρόμα μας εξηγεί ότι αυτή η τάση ευθυγραμμίζεται με μελέτες που δείχνουν πως η εφαρμογή πολιτικών φιλικών προς τα κατοικίδια μπορεί να βελτιώσει την ευημερία και την εργασιακή αφοσίωση των εργαζομένων.
Επιπτώσεις στην ευημερία ανθρώπων και ζώων
Η ίδια σημειώνει ότι ο δεσμός ανθρώπου-ζώου εξελίσσεται, και χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση των ανησυχιών των ανθρώπων προς τα κατοικίδια. Είναι επίσης απαραίτητο να εξεταστεί πώς αυτές οι ανησυχίες σχετίζονται με ευρύτερα ζητήματα για τους κηδεμόνες και τα κατοικίδια, όπως δέσιμο, καθημερινές ρουτίνες και κοινή ευημερία.
Η σχέση με τα κατοικίδια μπορεί να έχει σκαμπανεβάσματα και μερικές φορές να αποτελεί πηγή στρες με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα της σχέσης. Σε αυτό το πλαίσιο, η χρόνια πίεση και τα συναισθήματα ανασφάλειας στη διαχείριση συμπεριφορικών προβλημάτων των ζώων μπορεί να συμβάλουν σε συναισθηματική υπερφόρτωση και αυξημένο άγχος στους κηδεμόνες. Παρομοίως, η μη επαρκής ανταπόκριση στις ανάγκες των ζώων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την γενικότερη ευημερία τους.
Η Ρόμα, τέλος, αναφέρει ότι η βαθύτερη κατανόηση της φύσης και των επιπτώσεων των ανησυχιών των κηδεμόνων μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση συμπεριφορών υποστήριξης για αυτόν τον πληθυσμό. Σημαντικό είναι ότι η αναγνώριση και αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών αποτελεί τρόπος εκτίμησης των ίδιων των κατοικίδιων και της σημασίας του δεσμού που μοιράζονται οι άνθρωποι μαζί τους.
Αυτή η προσέγγιση εξηγεί, ότι μπορεί επίσης να στηρίξει την ψυχική υγεία των ανθρώπων, οι οποίοι ήδη εκτίθενται σε πολλαπλούς στρεσογόνους παράγοντες. Με αυτή την έννοια, η ενδελεχής προσοχή στις ανάγκες των κατοικίδιων αποτελεί ουσιαστικά επένδυση στην ψυχική ευημερία των ανθρώπων.
Με πληροφορίες από theconversation.com
