Η «Ιθάκη» του Αλέξη Τσίπρα, 762 σελίδες προσωπικής εκδοχής της περιόδου 2015-2019, δεν λειτούργησε ως ήρεμος απολογισμός αλλά ως πυροκροτητής. Πρώην σύντροφοι, αντίπαλοι και σχολιαστές είδαν στο βιβλίο όχι μόνο παρελθόν, αλλά και προαναγγελία ενός νέου κόμματος.
Από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας, οι αντιδράσεις θυμίζουν περισσότερο εσωκομματική κρίση παρά συγγραφικό γεγονός. Ο Τσίπρας «φωτογραφίζει» και κατονομάζει πρόσωπα του στενού του κύκλου, καταγράφοντας συμπεριφορές, λάθη και προσωπικές στρατηγικές. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές αυτών των σελίδων απαντούν με οργή, μιλώντας για διαστρέβλωση και προσωπικό ξέπλυμα. Χαρακτηρισμοί όπως «κρίμα» και «προδότης» από πρώην συνεργάτες δείχνουν ότι το ρήγμα δεν είναι απλώς πολιτικό, αλλά υπαρξιακό.
Στο μέτωπο των αντιπάλων, η Νέα Δημοκρατία καταγγέλλει την «αλαζονεία» του πρώην πρωθυπουργού και την απουσία συγγνώμης για το 2015, ενώ η Ντόρα Μπακογιάννη προεξοφλεί ότι το νέο κόμμα του θα είναι «το πιο αρχηγικό» της σκηνής. Παράλληλα, ο ξένος Τύπος στέκεται στις αιχμηρές αναφορές σε Γιάνη Βαρουφάκη.
Η δημόσια συζήτηση, όμως, δεν περιορίζεται στο τι γράφει ο Τσίπρας. Το βιβλίο διαβάζεται ανοιχτά ως πρόλογος ενός νέου φορέα. Αναλυτές αναρωτιούνται ήδη με ποιους θα στελεχώσει το κόμμα που φέρεται να σχεδιάζει για τους επόμενους μήνες, την ώρα που το ίδιο το κείμενο μοιάζει με πολιτικό «διαζύγιο» από τους περισσότερους παλιούς συνοδοιπόρους.
Τον «φοβούνται»; Σε ένα βαθμό ναι. Η κυβέρνηση δεν θέλει να του επιτρέψει να ξαναγράψει ανενόχλητος το αφήγημα του 2015, ενώ ένα κομμάτι της αριστεράς ανησυχεί ότι ο Τσίπρας επιχειρεί να ξαναστηρίξει το προσωπικό του brand πάνω στις πλάτες όσων στοχοποιεί. Από την άλλη, φωνές όπως ο Γιώργος Κατρούγκαλος μιλούν για «τίμιο και αντικειμενικό» βιβλίο. Αλλά καλά λόγια για τον Αλέξη Τσίπρα είχε και ο Πάνος Καμμένος φιλοξενούμενος χθες στην εκπομπή του Γιώργου Λιάγκα. Επισημαίνοντας, πάντως, την διαφωνία του για τη Συμφωνία των Πρεσπών, το μόνο αρνητικό σημείο της κυβερνητικής τους συνεργασίας
Είναι δικαιολογημένη η αυστηρή – ακόμη και χλευαστική – κριτική; Σε έναν πρώην πρωθυπουργό που επιλέγει ο ίδιος να αποδομήσει ονομαστικά πρόσωπα, η σκληρή απάντηση είναι θεμιτή. Εκεί που η συζήτηση εκτροχιάζεται είναι όταν η κριτική μετατρέπεται σε καθαρή ηθική απαξίωση, ακυρώνοντας κάθε ουσιαστικό απολογισμό. Προς το παρόν, η «Ιθάκη» λειτουργεί λιγότερο ως προορισμός και περισσότερο ως καθρέφτης μιας πολιτικής σκηνής που δεν έχει ξεμπερδέψει με τα αφηγήματα του 2015. Ούτε με τον Αλέξη Τσίπρα.
