Η παγίδα στη λογική «το μη χείρον, βέλτιστον»

Ο αντίλογος σε όλα τα προηγούμενα είναι γνωστός και - δυστυχώς - είναι αυτός που έχει επικρατήσει σήμερα. Παρόμοιοι προβληματισμοί σχεδόν πάντα απορρίπτονται ως ανέφικτοι ιδεαλισμοί, συνοδευόμενοι από τσιτάτα (sic) του τύπου «Ε και τι να κάνουμε, έτσι είναι τα πράγματα», «Δε βλέπεις τι γίνεται γύρω σου, που να αλλάξουν όλα αυτά» και άλλα παρόμοια.
Alaska Photography via Getty Images

Είναι απογοητευτικό.

Παρά τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία 6 χρόνια...

Παρά τα όσα η χώρα έχει περάσει...

Παρά τα βαρύτατα πλήγματα στην οικονομία, την αγορά εργασίας και τις παροχές του κοινωνικού κράτους...

Παρά την - ίσως και ανεπανόρθωτη - βλάβη στην εικόνα της χώρας και των πολιτών της στο εξωτερικό...

Παρά τη μεγαλύτερη φυγή ανθρώπινου δυναμικού από τα μέσα του 20ου αιώνα (το γνωστό και ως human capital flight ή brain drain εις την «βαρβαρικήν» - sic)...

...είναι απογοητευτικό το πως ο Έλληνας παραμένει παγιδευμένος στη λογική του «το μη χείρον, βέλτιστον». Είναι απογοητευτικό το ότι δεν αντιλαμβάνεται, ακόμη και τώρα, τι ζημιά έχει προκαλέσει αυτή η λογική στη λειτουργία της κοινωνίας και - κατ'επέκταση - στην πορεία ολόκληρης της χώρας.

Έχουμε μάθει να συμβιβαζόμαστε με το κακό, αρκεί να μην είναι χειρότερο από την πιο εύκολη (προφανή σε εμάς) εναλλακτική λύση. Έχουμε μάθει να συμβιβαζόμαστε με κακούς πολιτικούς, κακούς δημόσιους λειτουργούς, κακούς επαγγελματίες, κακούς συναδέλφους, κακούς φίλους, απλά και μόνο επειδή δεν είναι χειρότεροι από ό,τι φαντάζει ως εναλλακτική δίπλα μας.

Δεν έχουμε μάθει να επιδιώκουμε - ή και να απαιτούμε όταν χρειάζεται - το καλό, το σωστό, το αξιοπρεπές, αλλά αντίθετα έχουμε μάθει να συμβιβαζόμαστε με κάκιστες καταστάσεις τις οποίες βαφτίζουμε «καλύτερες» από κάποιες άλλες για να νιώθουμε «καλύτερα» και εμείς οι ίδιοι.

Όχι, αγαπητοί. Το «εχθρός του καλού, το καλύτερο» απέχει έτη φωτός από το «το μη χείρον, βέλτιστον» με το οποίο έχουμε μάθει να ζούμε. Στο πρώτο έχουμε δύο καλές λύσεις, στο δεύτερο δύο κακές. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει αυτό.

Ο αντίλογος σε όλα τα προηγούμενα είναι γνωστός και - δυστυχώς - είναι αυτός που έχει επικρατήσει σήμερα. Παρόμοιοι προβληματισμοί σχεδόν πάντα απορρίπτονται ως ανέφικτοι ιδεαλισμοί, συνοδευόμενοι από τσιτάτα (sic) του τύπου «Ε και τι να κάνουμε, έτσι είναι τα πράγματα», «Δε βλέπεις τι γίνεται γύρω σου, που να αλλάξουν όλα αυτά» και άλλα παρόμοια. Ωστόσο, αντί να μπω στη διαδικασία κατάρριψης τέτοιων «επιχειρημάτων», σας καλώ όλους να σκεφτούμε το εξής:

Οι άνθρωποι που έχουν προκαλέσει σημαντικές θετικές αλλαγές στη ζωή μας, από το στενό κοινωνικό μας περίγυρο μέχρι τις σπουδές μας, τον επαγγελματικό μας κύκλο, τα επιστημονικά/τεχνολογικά επιτεύγματα τα οποία απολαμβάνουμε και τα κοινωνικά αγαθά που κάνουν τη ζωή μας όμορφη, ανήκαν στις «κακές λύσεις» ή στις «καλές λύσεις» όπως τις περιέγραψα παραπάνω; Συμβιβαζόταν με κακές καταστάσεις και είχαν αυτές ως μέτρο σύγκρισης των δυνατοτήτων τους, ή λειτουργούσαν με μια ξεχωριστή - διαφορετική από τον περίγυρό τους - λογική ώστε να επιτύχουν κάτι καλό ως «απόλυτο» μέγεθος;

Ας σταματήσουμε λοιπόν να συμβιβαζόμαστε κι ας μάθουμε να επιδιώκουμε το καλό στη ζωή μας, ξεκινώντας από τους ίδιους μας του εαυτούς.

Ας γίνουμε καλοί, και όχι απλά καλύτεροι από τους κακούς.

Ως Έλληνες, ειδικά, δε νομίζω ότι μας έχει μείνει κάποια άλλη λύση.

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο blog "Mind Pieces".