Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν, για πρώτη φορά, να δημιουργήσουν ανθρώπινα έμβρυα πρώιμου σταδίου από DNA που ελήφθη από τα κύτταρα του δέρματος ανθρώπων και στη συνέχεια γονιμοποιώντας τα με σπέρμα.
Η τεχνική θα μπορούσε να νικήσει την υπογονιμότητα λόγω γήρατος ή ασθένειας, χρησιμοποιώντας σχεδόν οποιοδήποτε κύτταρο στο σώμα ως σημείο εκκίνησης για ζωή, σύμφωνα με το BBC.
Θα μπορούσε ακόμη και να επιτρέψει σε ζευγάρια του ίδιου φύλου να αποκτήσουν ένα γενετικά συγγενές παιδί.
Η μέθοδος απαιτεί σημαντική βελτίωση – η οποία θα μπορούσε να διαρκέσει μια δεκαετία – προτού κάποιες κλινικές γονιμότητας εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης της.
Οι ειδικοί λένε ότι είναι μια εντυπωσιακή ανακάλυψη, αλλά χρειάζεται δημόσια συζήτηση σχετικά με το τι καθιστά δυνατό η επιστήμη.
Η αναπαραγωγή ήταν κάποτε μια απλή ιστορία όπου το σπέρμα του άνδρα συναντούσε το ωάριο της γυναίκας, ενώνονταν για να δημιουργήσουν ένα έμβρυο και εννέα μήνες αργότερα γεννιόταν ένα μωρό.
Τώρα οι επιστήμονες αλλάζουν τους κανόνες και αυτό το τελευταίο πείραμα ξεκινά με ανθρώπινο δέρμα.
Η τεχνική της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστημών του Ορεγκον παίρνουν τον πυρήνα – ο οποίος φιλοξενεί ένα αντίγραφο ολόκληρου του γενετικού κώδικα που απαιτείται για την κατασκευή του σώματος – από ένα κύτταρο του δέρματος.
Αυτό στη συνέχεια τοποθετείται μέσα σε ένα ωάριο δότη από το οποίο έχουν αφαιρεθεί οι γενετικές του οδηγίες.
Μέχρι στιγμής, η τεχνική είναι παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία της Ντόλι -το διάσημο πρόβατο που έγινε το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικού στον κόσμο το 1996.
Ωστόσο, αυτό το ωάριο δεν είναι έτοιμο για γονιμοποίηση από σπερματοζωάριο, καθώς περιέχει ήδη μια πλήρη σειρά χρωμοσωμάτων.
Έτσι, το επόμενο στάδιο είναι να πειστεί το ωάριο να απορρίψει τα μισά από τα χρωμοσώματά του σε μια διαδικασία που οι ερευνητές έχουν ονομάσει «μιτομείωση» (η λέξη είναι μια σύντηξη της μίτωσης και της μείωσης, των δύο τρόπων με τους οποίους τα κύτταρα διαιρούνται).
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, έδειξε ότι δημιουργήθηκαν 82 λειτουργικά ωάρια. Αυτά γονιμοποιήθηκαν με σπέρμα και μερικά προχώρησαν στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης εμβρύων. Κανένα δεν αναπτύχθηκε πέραν του σταδίου των έξι ημερών.
«Πετύχαμε κάτι που θεωρούνταν αδύνατο», δήλωσε ο καθηγητής Σουκράτ Μιταλίποφ, διευθυντής του κέντρου εμβρυϊκής κυτταρικής και γονιδιακής θεραπείας του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον.
Η τεχνική απέχει πολύ από το να είναι τελειοποιημένη, καθώς το ωάριο επιλέγει τυχαία ποια χρωμοσώματα θα απορρίψει.
Υπάρχει επίσης ένα χαμηλό ποσοστό επιτυχίας (περίπου 9%) και τα χρωμοσώματα χάνουν μια σημαντική διαδικασία όπου αναδιατάσσουν το DNA τους, η οποία ονομάζεται επιχιασμός.
Ο καθηγητής Μιταλίποφ, ένας παγκοσμίως γνωστός πρωτοπόρος στον τομέα, είπε: «Πρέπει να το τελειοποιήσουμε».
«Τελικά, νομίζω ότι εκεί είναι το μέλλον, επειδή υπάρχουν όλο και περισσότεροι ασθενείς που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά».
Αυτή η τεχνολογία αποτελεί μέρος ενός αναπτυσσόμενου τομέα που στοχεύει στην παραγωγή σπερματοζωαρίων και ωαρίων εκτός του σώματος, γνωστό ως γαμετογένεση in vitro.
Η προσέγγιση βρίσκεται ακόμη στο επίπεδο της επιστημονικής ανακάλυψης και όχι της κλινικής χρήσης, αλλά το όραμα είναι να βοηθήσει τα ζευγάρια που δεν μπορούν να επωφεληθούν από την εξωσωματική γονιμοποίηση (εξωσωματική γονιμοποίηση) επειδή δεν έχουν το σπέρμα ή τα ωάρια για να χρησιμοποιήσουν.
Θα μπορούσε να βοηθήσει ηλικιωμένες γυναίκες που δεν έχουν πλέον βιώσιμα ωάρια, άνδρες που δεν παράγουν αρκετό σπέρμα ή άτομα των οποίων η θεραπεία για τον καρκίνο τους έχει αφήσει στείρους.
Ο τομέας αυτός επαναπροσδιορίζει επίσης τους κανόνες της γονεϊκότητας. Η τεχνική που περιγράφεται σήμερα δεν χρειάζεται να χρησιμοποιεί τα κύτταρα του δέρματος μιας γυναίκας – θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει και τα κύτταρα του δέρματος ενός άνδρα.
Αυτό ανοίγει την πόρτα σε ζευγάρια του ίδιου φύλου να αποκτήσουν παιδιά που έχουν γενετική συγγένεια και με τους δύο συντρόφους. Για παράδειγμα, σε ένα ζευγάρι ανδρών του ίδιου φύλου, το δέρμα ενός άνδρα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή του ωαρίου και το σπέρμα ενός άνδρα συντρόφου για τη γονιμοποίησή του.
«Εκτός από το ότι προσφέρει ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους με υπογονιμότητα λόγω έλλειψης ωαρίων ή σπερματοζωαρίων, αυτή η μέθοδος θα επέτρεπε στα ζευγάρια του ίδιου φύλου να αποκτήσουν ένα παιδί που θα σχετίζεται γενετικά και με τους δύο συντρόφους», εξήγησε η καθηγήτρια Πόλα Αμάτο από το Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον.
Πηγή: BBC
