Η ριζική αναβάθμιση εκατοντάδων Μ113, ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες που έχει το ελληνικό μηχανοκίνητο πεζικό σε ένα σύγχρονο πεδίο μάχης, είναι η επιλογή που φαίνεται να προκρίνεται εν τέλει όσον αφορά στο πρόγραμμα για τα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ) του Ελληνικού Στρατού, αντί για την προμήθεια καινούριων οχημάτων, το κόστος των οποίων κρίνεται πολύ υψηλό.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ποσό που προορίζεται για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανέρχεται στα 800 εκατ. ευρώ, και το κόστος ανά μονάδα υπολογίζεται στα 2,5 εκατ. ευρώ. Αυτό συνεπάγεται έναν αριθμό περίπου 300 αναβαθμισμένων M113– κατά τι μειωμένο δηλαδή σε σχέση με αυτά που φαίνονταν να ισχύουν λίγους μήνες πριν, που η εκτίμηση ήταν για 400-500 οχήματα. Οι δύο «φιναλίστ», σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, είναι οι ισραηλινές Rafael και Elbit, που προτείνουν πρακτική «μεταμόρφωση» του «αθάνατου» Μ113, με νέο κινητήρα, σημαντικά αναβαθμισμένη θωράκιση (που είναι και η κύρια απαίτηση για ένα όχημα που καλείται να μεταφέρει μηχανοκίνητο πεζικό) και αναβάθμιση/προσθήκη οπλισμού (πυροβόλα, αντιαρματικοί πύραυλοι)- ουσιαστικά κρατώντας σασί και ερπύστριες και μετατρέποντας το όχημα από ΤΟΜΠ (τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού) σε ΤΟΜΑ.
Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια αντίστοιχη πρόθεση για αναβάθμιση των ΤΟΜΠ «Λεωνίδας» που διαθέτει ο ΕΣ (υπολογίζονται χονδρικά σε 400, ενώ σημειώνεται πως περίπου 200 έχει και η Κύπρος).
Τεθωρακισμένα οχήματα μάχης για τον Ελληνικό Στρατό: Μια πολύπαθη πορεία
Ο Ελληνικός Στρατός διαθέτει στο οπλοστάσιό του ένα από τα κορυφαία άρματα μάχης στον κόσμο (o λόγος για το Leopard 2, στις εκδόσεις HEL και Α4), ωστόσο τα άρματα μάχης, όσο σύγχρονα και αν είναι, πρέπει να συνοδεύονται από μηχανοκίνητο πεζικό, που μεταφέρεται σε τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΠ) και τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ). Σε γενικές γραμμές, τα ΤΟΜΠ μεταφέρουν το πεζικό που υποστηρίζει τα άρματα μάχης- τα οποία αποτελούν τις επιθετικές «αιχμές»- και τα ΤΟΜΑ από πλευράς τους μεταφέρουν και αυτά πεζικό και το υποστηρίζουν με τον οπλισμό τους (το γενικότερο αξίωμα είναι πως τα ΤΟΜΠ δίνουν έμφαση στη μεταφορά και προστασία των πεζικαρίων τους, ενώ τα ΤΟΜΑ μεταφέρουν λιγότερους πεζικάριους αλλά φέρουν βαρύτερο οπλισμό για να τους υποστηρίζουν κατά τις επιχειρήσεις και να καλύπτουν τα άρματα μάχης).
Η ανάγκη για ένταξη ΤΟΜΑ στο ελληνικό οπλοστάσιο είχε γίνει αντιληπτή εδώ και δεκαετίες και κατά καιρούς είχαν γίνει κινήσεις προς την κατεύθυνση αυτή, περιλαμβανομένων εγχώριων προσπαθειών όπως τα ΤΟΜΑ «Αλέξανδρος» και «Κένταυρος» από την ΕΛΒΟ, κινήσεις για την προμήθεια ρωσικών BMP-3 την πρώτη δεκαετία του 2000 και – πιο πρόσφατα- μεταχειρισμένων Μ2 Bradley από τα αμερικανικά αποθέματα. Οι προσπάθειες αυτές δεν απέδωσαν καρπούς, και σε αυτό το πλαίσιο, οι ανάγκες καλύπτονται επί δεκαετίες με τα Μ113 (ίσως τον πιο χαρακτηριστικό εκπρόσωπο της κατηγορίας των ΤΟΜΠ, που, όμως, με βάση τα διδάγματα από τους σύγχρονους πολέμους, ως έχει αυτή τη στιγμή δεν κρίνεται πλέον επαρκής για τις ανάγκες μιας σημερινής σύγκρουσης υψηλής έντασης, οπότε και είναι ιδιαίτερα σημαντική η όσο το δυνατόν εκτενέστερη αναβάθμισή του- δεδομένου ότι το μηχανοκίνητο πεζικό αποτελεί και τον κύριο όγκο της δύναμης του Στρατού Ξηράς), τα οποία ο ΕΣ διαθέτει σε πολύ μεγάλες ποσότητες (υπολογίζονται σε 2.800 με 2.900), έναν αριθμό από ΤΟΜΠ «Λεωνίδας» της ΕΛΒΟ (είχε βασιστεί στο αυστριακό Saurer 4K 7FA), έναν αριθμό από ανατολικογερμανικής προέλευσης ΤΟΜΑ BMP-1 (της σοβιετικής «οικογένειας» τεθωρακισμένων BMP), και τα πιο νέα ΤΟΜΑ που διαθέτει αυτή τη στιγμή ο στρατός, τα 40 Marder που παρέλαβε από τη Γερμανία με αντάλλαγμα ισάριθμα ΒΜΡ-1 τα οποία απεστάλησαν στην Ουκρανία- ενώ σημαντική «ένεση» ήταν και η πρόσφατη απόκτηση μεγάλου αριθμού μεταχειρισμένων αμερικανικών τροχοφόρων τεθωρακισμένων Μ1117.
Κλείνοντας, αξίζει να αναφερθεί πως, πέραν των ΤΟΜΑ, στον κλάδο των αρμάτων μάχης του ΕΣ, υπάρχει αντίληψη και μέριμνα ως προς την ανάγκη αναβάθμισης των Leopard 2 (ιδιαίτερα των Leopard 2A4) και των Leopard 1A5, ωστόσο προτεραιότητα αυτή τη στιγμή έχουν τα ΤΟΜΑ- οπότε στον τομέα αυτόν αναμένονται εξελίξεις σε δεύτερο χρόνο.
