Ήταν 2 Δεκεμβρίου 1979, στο Αλεξάνδρειο. Ένα παιδί από το Νιου Τζέρσεϊ, με περίεργο όνομα και ακόμη πιο περίεργη προφορά, συστήνεται στο ελληνικό κοινό με 30 πόντους απέναντι στον Ηρακλή, σε μια νίκη 79-78. Κανείς δεν το ξέρει ακόμη, αλλά ο Νίκος Γκάλης μόλις έχει βάλει την πρώτη υπογραφή σε ένα συμβόλαιο… ζωής με το ελληνικό μπάσκετ.
Λίγους μήνες πριν από εκείνη τη βραδιά, ο Γκάλης είναι άλλος άνθρωπος, σε άλλη ήπειρο. Ο «Nikolaos Georgalis» μεγαλώνει στο Νιου Τζέρσεϊ, παίζει στο κολέγιο του Seton Hall, τελειώνει τη σεζόν του 1978-79 τρίτος σκόρερ σε όλο το NCAA πίσω από τον Λάρι Μπερντ. Οι Boston Celtics τον επιλέγουν στο ντραφτ, αλλά ένας τραυματισμός στην προετοιμασία του στερεί το όνειρο του ΝΒΑ. Οι μάνατζερ του δεν βλέπουν προοπτική, όμως στην άλλη άκρη του Ατλαντικού κάποιος έχει διαφορετική άποψη: ο Άρης Θεσσαλονίκης.
Ο Γκάλης υπογράφει το 1979 και αποφασίζει να δοκιμάσει την τύχη του στην Ελλάδα. Κανείς δεν ξέρει ότι μαζί του φέρνει και κάτι άλλο: μια νέα, σχεδόν επαγγελματική αντίληψη για το μπάσκετ, σε μια χώρα που τότε ακόμη το ανακαλύπτει.
Το Αλεξάνδρειο πριν γίνει «Παλαί» της Ευρώπης
Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 1979. Πρεμιέρα του πρωταθλήματος Α’ Εθνικής. Ο Άρης υποδέχεται τον Ηρακλή στο Αλεξάνδρειο. Ένα κλασικό ντέρμπι Θεσσαλονίκης, αλλά όχι ακόμη το ευρωπαϊκό «καζάνι» που θα γίνει στα επόμενα χρόνια. Στην εξέδρα επικρατεί περιέργεια. Οι φίλαθλοι έχουν ακούσει ιστορίες: «Ένας Αμερικανός Ελληνας, λέει, βάζει 30 πόντους για πλάκα».
Άλλοι είναι δύσπιστοι: «Κοντός, πώς θα σταθεί στα ευρωπαϊκά γήπεδα;»
Στα αποδυτήρια, ο Γιάννης Ιωαννίδης ετοιμάζει το δικό του πλάνο. Ξέρει ότι ο νέος του γκαρντ είναι κάτι διαφορετικό. Δεν ξέρει ακόμη πόσο. Ο Γκάλης φορά την κίτρινη φανέλα με το νούμερο 7 (το 6 θα έρθει από τη δεύτερη χρονιά) και βγαίνει στο παρκέ. Όσοι βρίσκονται στο γήπεδο θα θυμούνται για πάντα εκείνη τη σκηνή: ο «Αμερικάνος» με το χαρακτηριστικό τρέξιμο, το χαμηλό κέντρο βάρους, τα γυμνασμένα χέρια που δείχνουν ότι εδώ δεν έχουμε απλώς έναν καλό παίκτη. Έχουμε έναν σκόρερ από άλλη σχολή.
Το πρώτο σόου: 30 πόντοι, νίκη με 79-78
Το παιχνίδι με τον Ηρακλή εξελίσσεται σε θρίλερ. Ο Άρης δεν είναι ακόμη «Αυτοκράτορας», είναι όμως μια ομάδα που προσπαθεί να αλλάξει επίπεδο. Κάθε επίθεση περνά από τα χέρια του Γκάλη. Drive με το πρώτο βήμα που μοιάζει άπιαστο, φάουλ, καλάθι, βολή. Midrange σουτ που φεύγει σχεδόν πάντα από το ίδιο ύψος, με το σώμα να γέρνει ελάχιστα μπροστά. Επαφή, πτώση, σφύριγμα, ξανά όρθιος πριν προλάβει κανείς να καταλάβει τι έγινε. Στο τέλος της βραδιάς, ο φωτεινός πίνακας γράφει 79-78. Ο Άρης κερδίζει, ο Ηρακλής φεύγει ηττημένος, αλλά το πραγματικό σκορ είναι αλλού: 30 πόντοι ο Γκάλης στο ντεμπούτο του στο ελληνικό πρωτάθλημα.
Οι εφημερίδες της Δευτέρας προσπαθούν να βρουν τίτλους. Το κοινό του Άλεξάνδρειου, όμως, δεν χρειάζεται λέξεις. Έχει δει κάτι καινούργιο. Ένα μπάσκετ που παίζεται με ταχύτητα, ένταση, εμμονή στο σκοράρισμα.
Η γέννηση του «Αυτοκράτορα»
Από εκείνη τη μέρα και μετά, τίποτα δεν θα είναι ίδιο. Ο Γκάλης γίνεται ο απόλυτος ηγέτης του Άρη, πρώτος σκόρερ του ελληνικού πρωταθλήματος για 11 συνεχόμενες σεζόν. Μαζί με τον Παναγιώτη Γιαννάκη – που θα φτάσει στη Θεσσαλονίκη το 1984 – και υπό την καθοδήγηση του Ιωαννίδη, χτίζουν την ομάδα που θα κυριαρχήσει στη δεκαετία του ’80.
Οι Πέμπτες της ΕΡΤ γίνονται ιεροτελεστία. Οι δρόμοι αδειάζουν, η χώρα σταματά για να δει Άρη στην Ευρώπη. Το Παλαί Ντε Σπορ μετατρέπεται σε κιτρινόμαυρο ηφαίστειο, οι φωτογραφίες με τον Γκάλη να σηκώνεται για σουτ πάνω από τρεις και τέσσερις αντιπάλους γίνονται αφίσες σε παιδικά δωμάτια σε όλη την Ελλάδα.
Κάθε μεγάλη δυναστεία όμως έχει ένα πρώτο κεφάλαιο. Για τον Άρη, αυτό γράφεται εκείνο το βράδυ του 1979.
Ο άνθρωπος που άλλαξε μια χώρα
Ο Νίκος Γκάλης δεν είναι απλώς ένας τεράστιος σκόρερ. Είναι ο άνθρωπος που έκανε το μπάσκετ «δικό μας» άθλημα. Πριν από αυτόν, το ποδόσφαιρο ήταν μονοπώλιο. Μετά από αυτόν, χιλιάδες παιδιά ζητούν μια πορτοκαλί μπάλα, στήνουν πρόχειρες μπασκέτες σε αυλές, γειτονιές, χωριά. Η πορεία του με την Εθνική – κορύφωση το Ευρωμπάσκετ του 1987 – θα ολοκληρώσει την αλλαγή του σκηνικού. Αλλά όλα έχουν μια αρχή. Και αυτή η αρχή έχει συγκεκριμένη ημερομηνία, γήπεδο, σκορ και αριθμό πόντων: 2 Δεκεμβρίου 1979. Αλεξάνδρειο. Άρης – Ηρακλής 79-78. 30 πόντοι ο Γκάλης. Ένα παιχνίδι που, στα χαρτιά, είναι ακόμη ένας αγώνας πρωταθλήματος. Στην πραγματικότητα, είναι η μέρα που ο «Θεός» του μπάσκετ πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του στα ελληνικά παρκέ και μας έμαθε ότι ένα βράδυ, μια εμφάνιση, μπορεί να αλλάξει για πάντα την ιστορία ενός αθλήματος.
Σήμερα ο Νίκος Γκάλης ζει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά παραμένει ενεργός μέσα από εκδηλώσεις, βραβεύσεις και δράσεις γύρω από το μπάσκετ, στηρίζοντας νέους αθλητές και τιμώντας κάθε φορά την αγάπη ενός ολόκληρου λαού που δεν τον ξέχασε ποτέ.
