“We are the middle children of history…” – Tyler Durden – όποιος ξέρει…ξέρει
Πολλές φορές γράφω ένα άρθρο βασισμένο σε μία αληθινή ιστορία (based on true events) που λέμε στην επαρχία. Για παράδειγμα, θα ασχολούμουν με το εάν τα μανιτάρια είναι εξωγήινες μορφές ζωής (δεν είναι, αλλά θα μπορούσαν) ή όπως κάτι που ειπώθηκε από πολύ κοντινό μου πρόσωπο ότι τα αρχαία Ελληνικά ακολουθούν την μαθηματική λογική. Spoiler: όντως. Σε ένα πάρτι γενεθλίων φίλης της κόρης μου, βρέθηκα σε μία παρέα με μπαμπάδες, πέντε συνολικά τον αριθμό, ο καθένας μας με διαφορετικό εργασιακό -αλλά υποθέτω παραπλήσιο- κοινωνικό υπόβαθρο. Δεν θυμάμαι πώς οδηγήθηκε η συζήτηση στο τί θα κάναμε εάν μας προσφέρονταν αιώνια ζωή. Εκ του δεξιού μου, υπήρξε απάντηση ότι οι απόγονοί (μας) ουσιαστικά είναι η αιωνιότητα. Α, ναι θυμήθηκα! Μιλάγαμε για την εξέλιξη του ΑΙ, και τί θα γινόταν, όταν βρεθεί η «συνταγή» αντιγήρανσης από εκείνο.
Στο σημείο αυτό, η απάντηση που δόθηκε από έναν από τους συνδαιτημόνες ήταν ότι αυτό δεν είναι προτεραιότητα, στην παρούσα φάση. Αυτή τη στιγμή, αυτό που πρωτεύει είναι να υπάρξουν φτηνά/υπάκουα/αρκετά εργατικά χέρια για την απόκτηση πρώτων υλών για αποίκηση στον Άρη και πιθανά εξόρυξη σπάνιων γαιών (!). Όπως αποκαλύφθηκε στη συνέχεια της συζήτησης, Ο Elon Musk, ουσιαστικά έχει επενδύσει σε στρατηγικά ερευνητικά προγράμματα τα οποία αποσκοπούν στην εξερεύνηση και εκμετάλλευση του διαστήματος. Ουσιαστικά, η Tesla πρόσφερε μία ανανέωση συμβολαίου για CEO αξίας/αμοιβής ενός τρις για τα επόμενα 7 χρόνια, στον Elon. Αυτό φημολογείται στα νέα (Al Jazeera newsfront) όπου όντως, το πακέτο είναι για 10 έτη, με ελάχιστο χρόνο διαμονής τα 7.5 έτη για τον Elon μας.
Τι σημαίνει αυτό; Το να προσφέρει μία εταιρεία μία τέτοια αμοιβή στον CEO της σημαίνει ότι αναμένει τουλάχιστον τα διπλάσια (αν όχι πολλαπλάσια) κέρδη σε βάθος δεκαετίας. Ο πιο ενημερωμένος, σε αυτά τα θέματα, συνδαιτημόνας ανέφερε ότι, πιθανά λόγω της εξέλιξης των υπερ-ΑΙ (και data centers παγκοσμίως), μαζί με την δημιουργία ρομπότ με AI-(like)-platform, διάφορες εργασίες όπως για παράδειγμα οδηγοί ταξί, θα μπορούν σε βάθος πενταετίας να μην πραγματοποιούνται από ανθρώπινα όντα. Μία άλλη ερώτηση στο συμπόσιο ήταν «δηλαδή, τα παιδιά μας, όταν αποφοιτήσουν από το Λύκειο, δεν θα μπορούν να βρουν δουλειά»;
Αναλόγως. Ισχύει ότι όσο υπάρχει τεχνολογική εξέλιξη και συγκεκριμένες γραμμές παραγωγής, οι χειρωνακτικές εργασίες τείνουν να αυτοματοποιούνται ή να θεωρούνται vintage (ή hand-made). Στην εξαιρετική τηλεοπτική σειρά Clarkson’s Farm, η γεωργία πλέον είναι τόσο τεχνολογικά εξελιγμένη, όπου 2-3 άτομα μπορούν να σπείρουν, συντηρήσουν και οργώσουν εκατοντάδες εκτάρια. Τα αυτοκίνητα πλέον κατασκευάζονται με ελάχιστη παρεμβολή από ανθρώπινο χέρι. Κατά συνέπεια, οι νέες γενιές θα πρέπει να ασχοληθούν με μη-χειρωνακτικά επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης. Εδώ όμως έρχονται τα ρομποτάκια του Elon – εάν (όταν;) υπάρξει αυτό που λέμε πραγματικό ΑΙ, τί εμποδίζει την κατασκευή ρόμποηλεκτροσυγκολητων ή ρόμπο-υδραυλικων; Η απάντηση είναι προφανώς τίποτα εφόσον συμφέρει οικονομικά να κατασκευαστούν. Σε εταιρικό επίπεδο μπορεί να μην συμφέρει, ακόμη, αλλά σε κοινωνικό σίγουρα συμφέρει (είμαστε οι πιο ακριβές μηχανές του πλανήτη όσον αφορά την συντήρησή μας). Μία ματιά στο Tesla μοντέλο Optimus θα σας πείσει!
Υπάρχει λοιπόν, ένα master plan, όπου ο Elon της καρδιάς μας, σχεδιάζει cybertracks, space-X πυραύλους, ακόμη και τρόπους να σκάβονται υπόγεια τούνελ (κάτω από τα 60 μέτρα) για ταχυμεταφορές. Αυτό το τελευταίο ονομάζεται the boring project και όντως υφίσταται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (!!). Μία περιήγηση στην ιστοσελίδα τους, αναφέρει σε ποια σημεία του πλανήτη λαμβάνουν χώρα εργασίες αυτού του είδους. Όλα αυτά τα προγράμματα, λοιπόν, έχουν σα βασικό πυλώνα την ανάπτυξη ενός super-AI όπου θα ελέγχει και θα μανατζάρει την κατασκευή και συντήρηση εξωγήινων πόλεων. Σε αυτό το σημείο η συζήτηση μας φυσικά και είχε πάρει διαστάσεις στο θέμα της ανάγκης για την ύπαρξη των ανθρώπων σε όλο αυτό το σχέδιο. Όταν (και όχι εάν) δημιουργηθεί τεχνητή νοημοσύνη (με συνείδηση ύπαρξης), τί είδους συνείδηση θα είναι αυτή; Εχθρική; Φιλική;
Καταρχήν η έννοια της συνείδησης δεν είναι απτή, δεν μπορούμε να την εξηγήσουμε με έναν νόμο και σε ένα άρθρο (συγγνώμη, σύριζα πέρασα στα πολιτικά). Για χιλιάδες χρόνια, φιλόσοφοι δεν έχουν καταλήξει τί είναι η συνείδηση. Κατά συνέπεια, πώς μπορούμε να την αναγνωρίσουμε σε ένα μη-ανθρώπινο όν, πόσο μάλλον σε ένα που είναι φτιαγμένο από εμάς? Η συνείδηση είναι υποκειμενική….εμφανίστηκε ως όρος το 1690 από τον John Locke, ενώ δεν ήμαστε σίγουροι εάν ο Αριστοτέλης δεν είχε εσκεμμένα «αγγίξει» την έννοια της συνείδησης, διότι δυσκολευόταν να την εναποθέσει σε ένα λογικό πλαίσιο.
Με την γέννηση της ΑΙ, είναι σχεδόν βέβαιο, ότι σε αντίθεση με την ροή της ιστορίας στην ταινία Matrix (1999), η ανθρωπότητα θα διχαστεί σε εκείνους που θα θεωρήσουν τα ρομπότ ζωντανά όντα και σε εκείνους που θα τα θεωρήσουν ρομποσκλάβους…..Σας θυμίζει κάτι αυτό; Για εμάς τους ανθρώπους, ο χρόνος είναι πεπερασμένος. Η πικρή αυτή αλήθεια δίνει νόημα στην ύπαρξή μας και στην ανάγκη αναπαραγωγής του είδους μας, ενάντια στην φθορά. Από την αντίθετη όψη, μεγάλοι ηγέτες και ηγεμόνες της Ιστορίας έχουν φτάσει σε σημείο να διαπράττουν ύβρις για να μείνουν στην αιωνιότητα. Οι μοντέρνοι ηγέτες (και όχι μόνο) σκέφτονται το ίδιο. Η ερώτηση είναι: μπορεί, σε εύλογο χρονικό διάστημα, η τεχνητή νοημοσύνη ή ο σούπερ-ΑΙ, να ανακαλύψει τον δρόμο προς την αιώνια ζωή;
Υπάρχουν πολλαπλές απαντήσεις. Στην καταπληκτική φουτουριστική σειρά Alien:Earth (2025-), έχουν βρεθεί τρεις τρόποι για την διατήρηση της αιωνιότητας – cyborgs, synthetics, και την μεταφορά της ανθρώπινης συνείδησης σε hybrids. Το αφήγημα της σειράς δεν απέχει πολύ από την αλήθεια. Έρευνες δείχνουν ότι το ανθρώπινο σώμα μπορεί να διατηρηθεί για το πολύ 140 έτη. Ακόμη και με την αναγεννητική ιατρική, που ασχολούμαι και στο επιστημονικό μου έργο, θα πρέπει να υπάρξει ένα ταβάνι. Βέβαια, μία μείωση της εντροπίας (βλέπε το προηγούμενο άρθρο μου ζητήματα σκοτεινής ύλης) μέσω της συνθετικής βιολογίας και της νανοτεχνολογίας, να υπάρχει περίπτωση το κυτταρικό ρολόι να «ξεγελαστεί» αποτρέποντας το γήρας. Θα ήθελε το ΑΙ να έχει απέναντι του, αιώνιους εχθρούς; Επιστρέφοντας στην ταινία Matrix, τα ρομπότ μας είχαν μετατρέψει σε μπαταρίες (η)λιθίου.
Προσωπικά, θα διαφωνήσω ότι η εύρεση της αιώνιας ζωής δεν είναι προτεραιότητα για τον Elon της καρδιάς μας – καταρχήν ακόμη και εάν υπάρξει μία ανακάλυψη με τέτοιο εύρος επιπτώσεων, πώς θα μπορέσει κανείς να εξασφαλίσει ότι είναι η κατάλληλη; Θα πρέπει να ακολουθηθούν κάποια κλινικά και ιατρικά πρωτόκολλα, όχι για νομικούς ή ηθικούς λόγους (προς θεού), αλλά για λόγους χρηστικότητας. Ύστερα, εάν η συνείδηση τελικά μπορεί να μεταφερθεί σε ένα νευρομορφικό Ον (συνείδηση.exe is ready to download), παραμένει το ίδιο άτομο που ήταν και στο αρχικό εύθραυστο βιολογικό του σώμα; Και το πιο βασικό…..ποιοι θα έχουν πρόσβαση στην εν λόγω τεχνολογία; O Γερμανός φιλόσοφος Martin Heidegger, το 1954, είχε αναφέρει ότι η τεχνολογία αγγίζει τα όρια μεταφυσικής νοοτροπίας.
Τελικά, θα ήμαστε χρήσιμοι μετά την γέννηση του πραγματικού ΑΙ; Ο συνδαιτημόνας μου εκ αριστερών, υπογράμμισε την αδικία που θα διατελέσει αυτή η συνθήκη, που πλησιάζει, ειδικά σε εκείνους που δεν θα έχουν κατάλληλη εξειδίκευση….είναι ένας ουμανιστής. Δεν έχουν μείνει και πολλοί.
Ίσως τελικά «η πιο μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή» κατά τον Nietzsche.
