Φοίτησα σε ένα ιδιωτικό δημοτικό σχολείο, που το θεωρούσαν από τα καλύτερα της πόλης μας. Και όντως, είχε πολύ καλές κι έμπειρες δασκάλες, που αγαπούσαν πολύ τα παιδιά. Είχε κι έναν διευθυντή, που δεν ήθελε να γιορτάζουμε την Επέτειο του Πολυτεχνείου. Για τον ηλικιωμένο υποδιευθυντή, που φαινόταν ένας άκακος ηλικιωμένος, ακούγαμε στους διαδρόμους πως όταν ήταν νέος τραβούσε τους μαθητές από τις φαβορίτες, και τους σήκωνε στον αέρα. Κάθε εβδομάδα κάναμε εκκλησιασμό στο μικρό ιδιωτικό παρεκκλήσι και κάθε πρωί γινόταν άρση σημαίας με το άκουσμα του εθνικού ύμνου.
Ένα τέτοιο πρωινό είδα τον διευθυντή να χαστουκίζει για ώρα ασταμάτητα έναν επτάχρονο συμμαθητή μου μπροστά στους εκατοντάδες μαθητές του σχολείου. Δεν μπορώ να ξεχάσω αυτή τη σκηνή. Ίσως εκεί πηγάζει η αποστροφή που μου προκαλούν οι άνθρωποι που περηφανεύονται για τον σεβασμό τους στην πατρίδα και τη θρησκεία, αλλά δεν επιδεικνύουν αντίστοιχο σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Παρόλα αυτά, κάθε χρόνο αναρωτιέμαι γιατί η επέτειος του πολυτεχνείου με αφήνει τόσο ασυγκίνητη. Νιώθω φυσικά λύπη για τους ανθρώπους που βασανίστηκαν και εξορίστηκαν, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκείνη την περίοδο από την εξουσία υπήρξε κάτι φρικτό. Φαντάζομαι πως θα ήταν πνιγηρή η ζωή σε έναν κόσμο όπου δεν μπορούσε κανείς να ακούει τη μουσική που θέλει ή να διαβάζει αυτό που θέλει ή να γράφει ό,τι θέλει. Εμείς, που μεγαλώσαμε σε δημοκρατία, δεν μπορούμε να διανοηθούμε αυτές τις συνθήκες.
Όμως, υπάρχει κάτι στον «εορτασμό» αυτής της μέρας που την κάνει να ακούγεται σαν να είναι ψεύτικη. Σαν να είναι κάποιο παραμύθι που μας αφηγούνται οι μεγαλύτεροι, μα εμείς τώρα έχουμε μεγαλώσει και έχουμε βαρεθεί να το ακούμε…
Το σύνθημα «ψωμί, παιδεία, ελευθερία».
Γιατί εμείς γνωρίσαμε την περιβόητη γενιά του Πολυτεχνείου μετά τα τανκς. Και δεν την είδαμε ποτέ να κάνει το οτιδήποτε για την παιδεία.
Η γενιά του Πολυτεχνείου είχε την τύχη να ζήσει τα ώριμά της χρόνια σε μια εποχή, στην οποία πέρασαν από τη χώρα μας πάρα πολλά χρήματα. Κι αυτά τα χρήματα μάλλον την τύφλωσαν. Ξέχασε εντελώς τη συλλογικότητά της. Τώρα πια είχε σημασία μόνο η ατομική ευημερία.
Την εποχή που οι εργολάβοι δεν προλάβαιναν να χτίζουν εξοχικά και αποκτούσε με ευκολία τζιπ ένας οποιοδήποτε αγρότης ή ένας πρόεδρος σωματείου, η γενιά του πολυτεχνείου έμοιαζε να έχει ξεχάσει εντελώς το σύνθημά της. Ψωμί, βέβαια είχε περίσσιο, είχε αρχίσει τώρα να εθίζεται στο παντεσπάνι. Κι ίσως, θυμόταν συγκινημένη τον αγώνα της για την ελευθερία σε μουσικές σκηνές πίνοντας ουίσκι και τρώγοντας φιστίκια, με γραβάτες, πούρα, μακιγιάζ και γόβες.
Εκείνη την περίοδο πριν την οικονομική κρίση υπήρξαν κονδύλια για δρόμους και γέφυρες, η χώρα περίλαμπρη κατάφερε να οργανώσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι άνθρωποι υπερασπίζονταν ένα σωρό πράγματα, όπως τα εθνικά φρονήματα ή την ομάδα τους στο ποδόσφαιρο, αλλά τα σχολεία και τα πανεπιστήμια υποβαθμίζονταν σταδιακά όλο και περισσότερο.
Και ερχόμαστε στο σήμερα.
Ένα ταβάνι έπεσε σε ένα σχολείο πριν μερικές μέρες και τραυμάτισε δυο μικρά παιδιά.
Τα ολοήμερα δεν λειτουργούν κανονικά σπέρνοντας τον πανικό στους γονείς που δεν έχουν κάποιο συγγενικό πρόσωπο για να κρατά τα παιδιά τους όσο δουλεύουν.
Η διδακτική ύλη είναι τόσο δύσκολη για τους μαθητές που κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα ή πηγαίνουν σε κέντρα μελέτης από την πρώτη δημοτικού.
Τα παιδιά που δικαιούνται παράλληλη στήριξη τη μοιράζονται διά του τρία ή του τέσσερα, κάτι το οποίο δεν έχει κανένα νόημα.
Στα ΚΕΔΑΣΥ, στα κέντρα όπου γίνεται η αξιολόγηση για μαθησιακές δυσκολίες η αναμονή μπορεί να φτάσει τον ενάμιση χρόνο.
Τα πανεπιστήμια δεν είναι σε καλύτερη κατάσταση από τα σχολεία. Πολλά έχουν παλιούς και βρώμικους χώρους, παρωχημένα βιβλία και μερικές φορές γίνονται τόποι βίας.
Εν μέσω όλων αυτών, το Υπουργείο Παιδείας διαθέτει εκατομμύρια για προγράμματα, όπως αυτό με τα κιτ ρομποτικής, τους λαχανόκηπους και το πλέξιμο. Για όσους δεν γνωρίζουν, δεν είναι αστείο. Με σπόρους για λάχανα και βελονάκι, το Υπουργείο δηλώνει ότι ανταποκρίνεται σήμερα στα προβλήματα της εκπαίδευσης. Θα μπορούσε αυτό να είναι μέρος κάποιο σουρεαλιστικού ευθυμογραφήματος, ένα θέατρο του παραλόγου, με το οποίο θα γελούσαμε σίγουρα όλοι πολύ. Αλλά δυστυχώς, είναι η πραγματικότητα, αυτή είναι η παιδεία σήμερα, έτσι αντιμετωπίζεται το παρόν και το μέλλον των παιδιών μας και κατ’ επέκταση το μέλλον της χώρας μας…
Ας επιστρέψουμε, όμως, στη γενιά του Πολυτεχνείου. Κανείς, που γνώρισε την παιδεία μετά τα τανκς, δεν πιστεύει το σλόγκαν της. Και φυσικά μιλάω για αυτά που είδαμε θεσμικά και πλειοψηφικά και όχι για ανθρώπους μεμονωμένα ή μικρές συλλογικότητες που μπορεί να προσπαθούν πολύ για να ενισχύσουν την παιδεία στη χώρα μας.
Και ίσως, να μην πειράζει τόσο που δεν τα κατάφεραν. Κι εμείς θα κριθούμε στο μέλλον και μάλλον δεν θα είμαστε καλύτεροι.
Αλλά θα έπρεπε, τουλάχιστον, έστω και λίγο, μια τέτοια μέρα να συνειδητοποιούν ότι η σημερινή παρακμή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι η παιδεία δεν θεωρήθηκε ποτέ κάτι για το οποίο αξίζει να αγωνίζεται κανείς έμπρακτα, κάτι που πρέπει να υπερασπιζόμαστε στ΄αλήθεια.
Θα έπρεπε να συνειδητοποιούν ότι η λέξη αυτή στο σύνθημα για το οποίο είναι τόσο περήφανοι, σε εμάς ακούγεται σαν εμπαιγμός.
