Γράφει ο Γιώργος Σταμάτης, Βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ.
*
Η ποιότητα μιας δημοκρατίας κρίνεται από τον τρόπο με τον οποίο στέκεται δίπλα στους πιο ευάλωτους πολίτες της. Η προσέγγιση της αναπηρίας ως ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει αναδείξει στη δημόσια σφαίρα την ανάγκη διαμόρφωσης των κατάλληλων συνθηκών, ώστε τα άτομα με αναπηρία να ζουν στην κοινότητα με τους ίδιους όρους με όλους τους πολίτες.
Τα άτομα με αναπηρία, όπως κάθε άνθρωπος, έχουν δικαίωμα να ζουν με αξιοπρέπεια, αυτονομία και σεβασμό. Σε αυτό το πλαίσιο, η διαβίωση ατόμων με αναπηρία σε στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης μέσα στην κοινότητα, αποτελεί μια πρακτική που διευρύνεται όλο και περισσότερο στη χώρα μας. Στις στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης, φιλοξενούνται κατά κύριο λόγο άτομα με νοητική αναπηρία, σύνδρομο Down και αυτισμό, ωστόσο υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας στεγών και για άτομα με κινητικές ή αισθητηριακές αναπηρίες, τα οποία δε μπορούν να ζήσουν αυτόνομα στην κοινότητα και χρειάζονται ένα υποστηρικτικό πλαίσιο καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Δεν πρόκειται για ιδρύματα, αλλά για σπίτια μέσα στον αστικό ιστό, που εξασφαλίζουν την αξιοπρεπή διαβίωση των ατόμων με αναπηρία μέσα στην κοινότητα, σύμφωνα με τις επιταγές της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Στελεχώνονται από επαγγελματίες φροντιστές και εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και μπορεί να είναι χωρητικότητας είτε από 1 έως 4 ατόμων είτε από 5 έως 9 ατόμων.
Για τους ανθρώπους που ζουν εκεί, οι ΣΥΔ σηματοδοτούν ένα βήμα για τη ζωή τους, με αυτονομία, αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Έχουν τη δυνατότητα να ακούγεται η φωνή τους, να λαμβάνουν αποφάσεις για την καθημερινότητα τους, να συμμετέχουν στις δραστηριότητες της γειτονιάς, να εργάζονται, να έχουν κοινωνικές και φιλικές σχέσεις.
Οι στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης δεν απομονώνουν τα άτομα με αναπηρία, αλλά αποτελούν πλαίσιο ένταξης τους στην κοινωνία. Δεν τα περιθωριοποιούν, αλλά τα ενδυναμώνουν να κάνουν επιλογές, να έχουν στόχους και να εργάζονται για την υλοποίηση τους.
Παράλληλα, συνιστούν το συνηθέστερο μέσο πρόληψης και ανάσχεσης της ιδρυματοποίησης στη χώρα μας, ενισχύουν την ορατότητα των ατόμων με αναπηρία, εξασφαλίζουν το δικαίωμα τους στον προσωπικό τους χώρο και στη διαχείριση του προσωπικού τους χρόνου. Επιπλέον συμβάλλουν στην προσωπική ανάπτυξη, ενισχύουν την αλληλεπίδραση και την εξωστρέφεια και δίνουν τη δυνατότητα στους ενοίκους να συμμετέχουν ισότιμα στις ευκαιρίες που προσφέρουν οι πόλεις και οι τοπικές κοινωνίες.
Παράλληλα, οι ΣΥΔ προσφέρουν σημαντικά οφέλη και για το σύνολο της κοινωνίας, αναδιαμορφώνοντας τις στάσεις και τις κοινωνικές αντιλήψεις για την αναπηρία. Τα τελευταία χρόνια, η εμπειρία έχει δείξει στην πράξη, ότι στις περιοχές που λειτουργούν οι στέγες, η αναπηρία δεν αντιμετωπίζεται πλέον με φόβο, με επιφύλαξη και προκατάληψη, αλλά ως πτυχή της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και ως ένα αναπόσπαστο τμήμα του ψηφιδωτού που συνθέτει τη συλλογική μας ταυτότητα.
Όταν οι ΣΥΔ λειτουργούν μέσα στον αστικό ιστό, σε γειτονιές, σε κοινότητες ανοιχτές, τότε η κοινωνία μαθαίνει να αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, με σεβασμό, με ενσυναίσθηση, με αποδοχή. Οι στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης αποτελούν πυρήνες κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής και οι φιλοξενούμενοι τους γίνονται ορατοί στην καθημερινή ζωή της πόλης, στο δρόμο, στις καφετέριες, στα καταστήματα, στους χώρους άθλησης. Έτσι, πέφτουν τα τείχη των παγιωμένων στερεοτύπων και προκαταλήψεων για την αναπηρία και χτίζουμε κοινωνίες πιο βιώσιμες, δίκαιες και ανοικτές, στη βάση της άρσης των διακρίσεων, της ισότητας και συμπερίληψης.
