Το πακέτο της ΔΕΘ είχε “δώρα” για διακριτές ομάδες του πληθυσμού, όπως οι νέοι, η μεσαία τάξη, η ύπαιθρος, οι πολύτεκνοι. Τα πρώτα γκάλοπ αποτυπώνουν μια εικόνα ελαφρώς διαφορετική από εκείνη πριν τις καλοκαιρινές διακοπές. Πάμε να τη δούμε, εξετάζοντας την εξέλιξη του μέσου όρου των τελευταίων ερευνών όλων των εταιρειών, με αναγωγή στην έγκυρη, διευκρινισμένη ψήφο.
Οφείλουμε να τονίζουμε ότι αυτά τα ποσοστά δεν αποτελούν πρόβλεψη εκλογικού αποτελέσματος, πολλώ δε μάλλον που οι εκλογές απέχουν ενάμιση χρόνο. Αποτελούν μόνον ενδεικτικά μεγέθη, για ανάλυση τάσεων, και τίποτα παραπάνω.
Η ΝΔ εμφανίζεται ελαφρώς ενισχυμένη, στο 29,3%. Στο ναδίρ της τρέχουσας θητείας, μετά την έξραση των Τεμπών στην επικαιρότητα, τον περασμένο Μάρτιο, είχε βρεθεί στο 27,2%. Η τάση της είναι ελαφρώς ανοδική, όχι σε βάρος συγκεκριμένων χώρων, αλλά περισσότερο συσπειρώνοντας απογοητευμένους ψηφοφόρους της που το προηγούμενο διάστημα επέλεγαν αποχή. Με 9 κόμματα στη Βουλή, όπως θα αναλύσουμε πιο κάτω, εξασφαλίζει 117 έδρες (το μπόνους της είναι 28 έδρες). Συνεπώς, απέχει πολύ από την αυτοδυναμία. Παραμένει πρώτο κόμμα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, πλην Ηρακλείου και Λασιθίου.
Το ΠΑΣΟΚ διατηρεί τη 2η θέση με 13,9% και 42 έδρες. Εμφανίζεται σταθεροποιημένο σε αυτά τα ποσοστά από την άνοιξη. Διατηρεί απόσταση ασφαλείας από τα επόμενα κόμματα, επομένως διασφαλίζει τη θέση του ως αξιωματικής αντιπολίτευσης. Παρά ταύτα, φαίνεται ότι δεν μπορεί να πείσει περαιτέρω, ευρύτερα κοινά. Συνεχίζει να “βάφει πράσινο” τον χάρτη σε Ηράκλειο και Λασίθι.
Η Πλεύση Ελευθερίας, μετά την προσωρινή “κατάκτηση” της 2ης θέσης στα γκάλοπ του Απριλίου-Μαΐου με 13,7%, έχει υποχωρήσει σήμερα στο 10,3%, σε μια 3η θέση που απειλείται ευθέως από την Ελληνική Λύση. Με αυτό το ποσοστό, θα εξασφάλιζε 32 έδρες και τη 2η θέση στο λεκανοπέδιο Αττικής. Προς το παρόν, αποδεικνύεται ότι η άνοδός της, συνδεδεμένη εν πολλοίς με το θέμα των Τεμπών, δεν ηταν διατηρήσιμη. Επίσης, αναμένεται να την επηρεάσουν οι τυχόν πρωτοβουλίες Τσίπρα, λόγω του ακόμα μεγάλου και “γειτονικού”ποσοστού της.
Η Ελληνική Λύση εμφανίζει αξιοσημείωτη σταθεροποίηση πέριξ του 10% καθ’όλο το τρέχον έτος. Σήμερα, μετριέται στο 10,1%, ποσοστό που θα της προσκύρωνε 31 έδρες και θα της διασφάλιζε τη 2η θέση σε πολλούς νομούς της Μακεδονίας (με ποσοστά άνω του 15% σε Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Ημαθία, Πέλλα, Κιλκίς). Με τη συνεχιζόμενη υποχώρηση της Πλεύσης Ελευθερίας, η Ελληνική Λύση προκύπτει ως το πιθανότερο 3ο κόμμα στην επόμενη Βουλή, κάτι που δεν έχει καταφέρει ποτέ ως τώρα. Επίσης, θα είναι το 5ο κόμμα της Μεταπολίτευσης (μετά τα “παραδοσιακά” ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ) που θα βρεθεί στη Βουλή για 3η συνεχόμενη φορά.
Το ΚΚΕ διατηρεί ένα ευδιάκριτο 8,9%, ανακτώντας τις μικρές απώλειες προς την Πλεύση Ελευθερίας που τον Μάιο το είχαν οδηγήσει στο 8,4%. Με αυτό το ποσοστό, του αντιστοιχούν 27 έδρες και η 2η θέση σε Δυτικό τομέα Αθηνών, Β’ Πειραιά, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο και Σάμο. Το ΚΚΕ έχει ωφεληθει στρατηγικά από την απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως από το 2023 και μετά, επιστρέφοντας στα προ του 2012 ποσοστά του, πριν τη μετεωρική άνοδο του φαινομένου Τσίπρα. Δεν είναι -ακόμα- ευδιάκριτη η τυχόν ευαλωτότητά του σε νέες πρωτοβουλίες Τσίπρα. Η αντοχή του φαίνεται σημαντική.
Ο ΣΥΡΙΖΑ επιβιώνει ως 6ο κόμμα στο 6,6% (σε πτώση, σε σχέση με το περίπου 8% των αρχών του έτους), με 20 έδρες. Η επιρροή του παραμένει επισφαλής, όχι μόνο εν όψει πρωτοβουλιών Τσίπρα, αλλά και λόγω του ότι εφάπτεται με τους υπόλοιπους “παίκτες” της Αριστεράς/Κεντροαριστεράς. Είναι ο κεντρικός μεριδιούχος του πλέον ρευστού χώρου. Σε κάθε περίπτωση, έχει πάψει να αποτελεί κόμμα εξουσίας.
H Φωνή Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου, μετά τη θετική έκπληξη των περσινών ευρωεκλογών (όπου με 3,04% εξελέγη ευρωβουλεύτρια), εκτινάχθηκε στα γκάλοπ στο 7,4% τον Νοέμβριο του 2024, ακολούθως υποχώρησε στο 3,2% τον περασμένο Μάιο, και σήμερα, μετά από σταθερά ελαφρά άνοδο, καταγράφεται στο 3,8%, που αντιστοιχεί σε 12 έδρες. Πρόκειται για ένα κόμμα που φαίνεται να σταθεροποιεί ένα ορισμένο κοινό, ωστόσο ακόμα δεν έχει κατοχυρώσει ασφαλώς τη θέση του στο εκλογικό κοινό – όπως η όμορη Ελληνική Λύση. Προς το παρόν, παραμένει το 7ο κόμμα, και το τελευταίο με μια σχετική απόσταση ασφαλείας από το πλαφόν εισόδου στη Βουλή του 3%.
Στη συνέχεια, την έκπληξη κάνει το Μερα25 του Γιάνη Βαρουφάκη, το οποίο, μετά την έξοδό του από τη Βουλή το 2023 και το φλερτ με την άγονη περιοχή του 2-2,5% έως πέρσι, μετριέται τώρα από όλα τα γκάλοπ σε ποσοστά άνω του 3%, με μέσο όρο το 3,3%, που αντιστοιχεί σε 10 έδρες. Το Μερα25 φαίνεται ότι έχει επωφεληθεί από τη διαδοχική απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ, του Κινήματος Δημοκρατίας και της Πλεύσης Ελευθερίας. Ο Γιάνης Βαρουφάκης φαίνεται ότι έχει απήχηση ακόμα σε ένα κοινό της Αριστεράς. Τα ποσοστά του παραμένουν πολύ κοντά στο 3%, συνεπώς η παρουσία του στην επόμενη Βουλή δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη, ωστόσο είναι αξιοσημείωτη η αντοχή του 10 χρόνια μετά τη θητεία του ως Υπουργού Οικονομικών στην 1η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ.
Ακολουθεί το Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη, το οποίο τους τελευταίους μήνες βιώνει το απόλυτο θρίλερ μεταξύ 2,8% και 3,4%. Σήμερα μετριέται στο 3,1%, που του αντιστοιχεί σε 9 έδρες, όντας το 9ο και τελευταίο κόμμα που φαίνεται να κόβει, έστω και απολύτως οριακά, το νήμα εισόδου στη Βουλή. Η επίδοσή του είναι ιδιαίτερα ασταθής, εξαρτώμενη πολύ από τις διακυμάνσεις της επικαιρότητας. Είναι αμφίβολη η παρουσία του στην επόμενη Βουλή, ωστόσο διακινδυνεύουμε την πρόβλεψη ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η συνεργασία του διακριτά με άλλες δυνάμεις (πχ Πλεύση Ελευθερίας) προκειμένου να τη διασφαλίσει.
Το πρώτο κόμμα που φαίνεται να μένει εκτός Βουλής είναι η Νίκη. Από το 4,4% των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2024 και το 3,5% το Νοέμβριο του 2024, σήμερα μετριέται στο 2,8%, με σταθερή υποχώρηση στα γκάλοπ όλων των εταιρειών. Μια μικρή “αναλαμπή” φέτος την άνοιξη, πέριξ του 3,3%, περιεργως (;) μετά το συμβάν στην Εθνική Πινακοθήκη, φαίνεται ότι δεν παρήγαγε διατηρήσιμο αποτέλεσμα στο κοινό απεύθυνσης αυτού του κόμματος. Επίσης, δεν το βοηθάει η απομάκρυνση από την επικαιρότητα της “αξιακής” ατζέντας (πχ Μακεδονικό, γάμοι ομοφύλων, όρια λογοκρισίας) και η κυριαρχία της υλιστικής/οικονομικής (όπου υστερεί σε επεξεργασίες ή προβολή). Επίσης, δεν το βοηθάει η σκανδαλολογία (Τέμπη, ΟΠΕΚΕΠΕ), γιατί άλλα κόμματα επωφελούνται ως πιο “θορυβώδη”.
Η Νέα Αριστερά παραμένει στο ημίφως του 2%, σταθερά από τις περσινές ευρωεκλογές. Δυσανάλογα με την ιστορική βαρύτητα των στελεχών της, αδυνατεί να πείσει, παρά τις διακυμάνσεις επιρροής στην ευρύτερη Κεντρο-/Αριστερά. Είναι επιτακτική η ριζική αλλαγή στρατηγικής της (αλλαγή ηγεσίας; συμμαχία με άλλο κόμμα; επιλογή συγκεκριμένων προταγμάτων;), για να απευθυνθεί σε ένα κοινό ευρύτερο από τον στενό κομματικό μηχανισμό του πρώιμου ΣΥΡΙΖΑ.
Τέλος, τα λεγόμενα “λοιπά κόμματα” καταγράφουν αθροιστικά γύρω στο 6%, ωστόσο κανένα δεν φαίνεται να ξεπερνά ευδιάκριτα και σταθερά το 1,5% ώστε να αξίζει τον κόπο να τύχει ιδιαίτερης αναφοράς. Οι “Σπαρτιάτες”, παρά τη θεσμική τους αποδρομή, εξακολουθούν να μετριούνται σε κάποια γκάλοπ πέριξ του 1-1,5%. Οι μετασχηματισμοί στον ακροδεξιό χώρο δεν μπορούν πάντοτε να προβλεφθούν. Εκλογικό κοινό υφίσταται πάντως.
Συνοπτικά, τα ποσοστά και η θεωρητική Βουλή έχουν ως εξής (η Νέα Αριστερά περιλαμβάνεται στα “Λοιπά”):
Μαθηματικά, η μόνη δυνατή Κυβέρνηση που μπορεί να προκύψει από μια τέτοια Βουλή, είναι ΝΔ+ΠΑΣΟΚ (117+42=159 έδρες). Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι αυτό είναι εφικτό πολιτικά, με την ένταση στις σχέσεις ανάμεσά τους. Φαίνεται ότι, ακόμα και αν μείνουν εκτός Βουλής τα πιο ευάλωτα μικρά κόμματα (ακόμα και με μόνο 6 κόμματα εντός, μέχρι και ΣΥΡΙΖΑ), οι επαναληπτικές εκλογές είναι αναπόφευκτες. Η ΝΔ, με “ταβάνι” το 34-35%, μπορεί να ελπίζει το πολύ σε 145 έδρες. Εκλαμβάνουμε ως δεδομένο ότι ο εκλογικός νόμος δεν θα αλλάξει (που, ακόμα και αν αυτό συμβεί, ο τυχόν νέος θα ισχύσει στις μεθεπόμενες).
Δεδομένου, λοιπόν, ότι, μετά από την αναπόφευκτη φθορά των δύο θητειών και τη συσσωρευμένη ακρίβεια και σκανδαλολογία, η αυτοδυναμία για τη ΝΔ ουδόλως πρέπει να θεωρείται δεδομένη, ακόμα και στις επαναληπτικές εκλογές, διαφαίνεται ότι αυτές θα χρειαστούν, για να χρυσωθεί και το χάπι στη γαλάζια εκλογική βάση ότι ο διαμοιρασμός της εξουσίας με το ΠΑΣΟΚ το 2027 θα είναι αναπόφευκτος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα εξής:
- Ποιο θα είναι το πρόσωπο του Πρωθυπουργού και ποιο του Υπουργού Εξωτερικών, εν όψει ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το β’ εξάμηνο 2027. Εφόσον η ΝΔ ως πρώτο κόμμα θα δυσκολευτεί να “δώσει” τη θέση του προεδρεύοντος του Συμβουλίου της ΕΕ, αλλά και του Υπουργού Οικονομικών, που κρατάει τα κλειδιά της οικονομίας, είναι πολύ πιθανό το ΠΑΣΟΚ να επιβάλει άλλο πρόσωπο Πρωθυπουργού εκτός του Κυριάκου Μητσοτάκη.
- Δεν θα έχουμε για πρώτη φορά συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ (είχαμε την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου 2012-15). Όμως θα είναι η πρώτη φορά που θα βρεθούν στην κυβέρνηση ως 1ο και 2ο κόμμα (το 2012-15 ήταν 1ο-3ο), με πιθανότερη αξιωματική αντιπολίτευση την Ελληνική Λύση (με ό,τι αυτό συνεπάγεται περαιτέρω για τον πολιτικό συσχετισμό).
