Στο χώρο των αρχαιολογικών ανασκαφών στον οικισμό Εμπορειός, στην πατρίδα της Ναυτοσύνης, τα Καρδάμυλα, στην ιστορική, τόπο μαρτυρίου και μνημείο της Unesco Νέα Μονή, στο Κέντρο Ερευνας Μαστίχας, στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο, στο Πετροκάραβο Βροντάδου, στις κεντρικές πλατείες του Ανάβατου και του Κάστρου, στο Τέμενος Χαμιδιέ, στον Αϊ Γιώργη Συκούση αλλά και στο μαγευτικά αποκατεστημένο Castelli, η καρδιά της Χίου πάλλεται δυνατά.
Πολιτισμός, διανόηση, επιστήμη, επιχειρηματικότητα: «Εάν όλοι πιστέψουμε στην τέχνη δεν θα υπήρχαν πόλεμοι»
«Εάν όλοι πιστέψουμε στην τέχνη δεν θα υπήρχαν πόλεμοι», ανέφερε χαρακτηριστικά στο πλαίσιο του 4ου The Chios Festival – γιατί περί αυτού ο λόγος – ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Κωνσταντίνος Ι. Μουτζούρης. Πράγματι, βιώνοντας κανείς τον δυναμικό θεσμό πολιτισμού που αγκαλιάζει ακόμα τη διανόηση, την επιστήμη και την επιχειρηματικότητα σε επίπεδα που ξεπερνά τα σύνορα – όχι μόνο του νησιού αλλά και – της χώρας, αισθάνεται ότι ο κόσμος μας μπορεί να γίνει καλύτερος.
Δήμητρα Μουτζούρη: Με φιλότιμο επαγγελματία και πάθος ερασιτέχνη
«Δουλεύουμε με το φιλότιμο και την προσπάθεια του επαγγελματία αλλά είμαστε ερασιτέχνες. Ξεκινήσαμε πριν από τέσσερα χρόνια να δημιουργήσουμε μόνο και μόνο από την αγάπη μας για τη Χίο», λέει στη HuffPost η επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ που «τρέχει» απ’ άκρου εις άκρον του νησιού της μαστίχας απέναντι από την Ιωνία της Μικράς Ασίας από τις 25 Αυγούστου ως τις 7 Σεπτεμβρίου 2025.
«Το πρώτο μας βήμα μας οδήγησε στο επόμενο, στο μεθεπόμενο, κι έτσι τώρα μπορώ να πω ότι έχουμε αποκτήσει κάποια εμπειρία του τόπου, του τι θέλει ο κόσμος, πώς λειτουργεί σ’ αυτές τις περιπτώσεις και πώς ανταποκρίνεται, αλλά καθώς γινόμαστε ολοένα και περισσότερο γνωστοί είναι πιο εύκολο να προσελκύσουμε τους προσκεκλημένους που επιδιώκουμε να φιλοξενήσουμε».
Στο νησί της Ναυτοσύνης
Σταυροδρόμι συνάντησης προσωπικοτήτων των γραμμάτων, των τεχνών, της επιστήμης και της επιχειρηματικότητας, το 4ο The Chios Festival τελώντας υπό την αιγίδα της Unesco Greece, της Ιταλικής κι Ελβετικής πρεσβείας ξεκίνησε από τον αρχαιολογικό χώρο του Εμποριού (25/08), όπου η Δέσποινα Τσαρδάκα, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Χίου, ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης, ομότιμος καθηγητής Αρχαιολογίας και η Rebecca Sweetman, καθηγήτρια και διευθύντρια της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα μίλησαν για την αρχαιολογία και τη διαχρονική μνήμη του τόπου, με τη μουσική του συγκροτήματος Lyrica να κλείνει την πρώτη βραδιά, σε παρουσίαση Γιάννη Τζούμα.
Στη Νέα Μονή, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ.κ. Μάρκος, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η Ιόλη Καλαβρέζου, καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης στο Harvard και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και η Teresa Shawcross, καθηγήτρια Βυζαντινολογίας στο Princeton ανέδειξαν όψεις της βυζαντινής παράδοσης, με παρουσιαστή τον Γιάννη Τζούμα, ενώ το μουσικό ποίημα «Κύριε, εκέκραξα» του Θοδωρή Οικονόμου ακούστηκε στα Αυγώνυμα, με τη συμμετοχή της Αντιγόνης Πάππου.
Η Huffpost στις εκδηλώσεις στο Castelli, στο Τέμενος Χαμιδιέ και στο Κάστρο της Χίου
Την ώρα ενός μαγευτικού σούρουπου στο αριστοτεχνικά αποκαταστημένο Castelli από την οικογένεια Βαφειά, συνοικοδεσπότες μαζί με την Περιφέρεια των εκδηλώσεων που φιλοξενήθηκαν εκεί, παρακολουθήσαμε μαζί με πλήθος κόσμου το ιδιαίτερα ενδιαφέρον πρόγραμμα της Παρασκευής και του Σαββάτου 29 και 30 Αυγούστου.
Ο Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Απόστολος Τζιτζικώστας, αναφέρθηκε στις βασικές ευρωπαϊκές στρατηγικές που θα παρουσιαστούν στο τέλος του έτους για τα ευρωπαϊκά λιμάνια και την ευρωπαϊκή ναυτιλία, δίνοντας έμφαση στις προτεραιότητες της Ένωσης που αφορούν, όπως είπε, στην ανταγωνιστικότητα, στην ασφάλεια, στην ψηφιακή και ενεργειακή μετάβαση, αλλά και τη βιωσιμότητα, με έμφαση στα καθαρότερα καύσιμα, τη συνδεσιμότητα και τη συνοχή. Στη συνέχεια είπε για έργα που αφορούν στη Χίο μέσα από τη χρηματοδότηση της Ε.Ε., όπως: η αναβάθμιση του αεροδρομίου, η δημιουργία Βιομηχανικού Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης για τη μαστίχα, η κατασκευή δύο νηπιαγωγείων, η βελτίωση των υποδομών του Γενικού Νοσοκομείου Χίου και έργα ασφαλτόστρωσης. Ο Επίτροπος στάθηκε στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον διπλασιασμό των διαθέσιμων πόρων στον προϋπολογισμό υποδομών και μεταφορών της Ευρώπης και στην απόφαση να γίνεται ξεχωριστή αναφορά στον τουρισμό στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Ο κ. Τζιτζικώστας ανακοίνωσε επίσης ότι σχεδιάζεται η πρώτη ευρωπαϊκή στρατηγική για τον τουρισμό, η οποία, όπως δήλωσε, θα παρουσιαστεί στις αρχές του 2026. Κι μιλώντας για τις νέες πρωτοβουλίες, προανήγγειλε την παρουσίαση ενός πανευρωπαϊκού σιδηροδρομικού συστήματος υψηλών ταχυτήτων που θα συνδέει, όπως ανέφερε, όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Που στέκεται η Δύση και Ευρώπη στο νέο γεωπολιτικό σκηνικό;
Κάτω από τον ήχο των τζιτζικιών, στη συνέχεια ο Prof. Kevin Featherstone, ομ. καθηγητής LSE, Chairofthe Anglo-Hellenic League και ο Λουκάς Τσούκαλης, ομ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Sciences Po στο Παρίσι, ομ. καθηγητή του ΕΚΠΑ και πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ, απάντησαν στα δύσκολα αλλά άκρως επίκαιρα κι ενδιαφέροντα ερωτήματα της παρουσιάστριας της βραδιάς, Ειρήνης Νικολοπούλου σχετικά με τη Δύση και την Ευρώπη ενώπιον των προκλήσεων της νέας εποχής, εστιάζοντας στην στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ και στις επιπτώσεις που αυτή μπορεί να έχει τόσο για την Ευρώπη όσο και για το Ηνωμένο Βασίλειο. Αναφέρθηκαν ακόμα διεξοδικά στις απόψεις τους σχετικά με τις σχέσεις ΗΠΑ και Γηραιάς Ηπείρου στο πλαίσιο αυτής της νέας εποχής – σ.σ. ο Λουκάς Τσούκαλης είπε χαρακτηριστικά ότι μιλάμε για «τέλος εποχής» – ενώ κλήθηκαν ακόμα να τοποθετηθούν ως προς το «πώς μπορούμε να κάνουμε την Ευρώπη μεγάλη ξανά», κι εν γένει το μέλλον της ηπείρου μας. Το θέμα του debate: «Πολιτική και Πολιτισμός».
Ενας ακτιβιστής όπως ο «σούπερ ήρωάς» του, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
Τον λόγο αμέσως μετά πήρε ο Lord Simon Woolley, Baron of Woodford, Principal of Homert on College/Cambridge University, αποτελώντας το μοναδικό παράδειγμα ενός παιδιού με «μελαμψό» χρώμα και «ταπεινό» παρελθόν που βρέθηκε να λαμβάνει το χρίσμα του ιππότη από τη Βασίλισα Ελισάβετ και να διδάσκει σε ένα Ιδρυμα με ιστορία 900 ετών. Ακτιβιστής όπως ο «σούπερ ήρωάς» του, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο λόρδος Σάιμον, μίλησε για τις αρχές και τις αξίες του. Για το πώς δεν πρέπει απλά να ζητάμε να μην κρίνεται κάποιος από το χρώμα του δέρματός του αλλά να το απαιτούμε. Και για τις πολύτιμες διδαχές στους φοιτητές του.
Δυο δυναμικές γυναίκες όπως η Ιουλία Τσέτη πρόεδρος & CEO Ομίλου ΟΦΕΤ και η Σοφία Στάικου, αντιπρόεδρος στην εταιρία Lyktos Holding A.E , πρ. πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς στην οποία έγινε απονομή τιμής από τον Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Κωνσταντίνο Μουτζούρη, μίλησαν για την πορεία και το όραμά τους, ενώ η βραδιά ολοκληρώθηκε με βραδιά όπερας με την Έλενα Κελεσίδου, την Inca Balavanova, τον Γιώργο Ντάβλα και στο πιάνο τον Δημήτρη Γιάκα.
Για μια οικουμενική κοινωνία με ισότητα φύλων
«Αρωμα γυναίκας στον μυροβόλο Κάμπο» ήταν – όνομα και πράγμα – ο τίτλος των εκδηλώσεων της επόμενης ημέρας του Φεστιβάλ που ξεκίνησε με τις τοποθετήσεις δυο γυναικών Ευρωβουλευτών, της νομικού Ελίζας Βόζενμπεργκ και της δημοσιογράφου, Ελεονώρας Μελέτη.
Και ήταν η πρώτη που μίλησε για την υπεροχή των εφοπλιστών από τη Χίο (χωρίς, ωστόσο, όπως είπε να υποτιμήσει τους υπόλοιπους), σε αριθμό, επίπεδο ευεργετών του δημόσιου πλούτου και σε επίπεδο ανάδειξης των οικογενειών με κληρονομική διαδοχή η οποία αποτυπώνεται σε ενεργό δράση η οποία φαίνεται στα αποτελέσματα. Η Ελίζα Βόζεμπεργκ αναφέρθηκε ακόμα στην πρόοδο που έχει σημειώσει το Βόρειο Αιγαίο μέσα από την εξωστρέφεια και τις δράσεις της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, τονίζοντας ότι περάσαμε από μια εποχή που το μεταναστευτικό αποτελούσε ένα ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα και πλέον έχουμε καταφέρει τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου να αναδειχθούν ως ελκυστικός τουριστικός προορισμός. « Η Ελλάδα μας είναι καταδικασμένη να επιτύχει είχε πει κάποιος. Κι εγώ θα συμπλήρωνα δεν υπάρχει άλλος δρόμος», κατέληξε η κυρία Βόζενμπεργκ.
Με τη σειρά της, η Ελεωνόρα Μελέτη επεσήμανε σε σχέση με τα θέματα ισότητας των φύλων: «Είμαστε οικουμενικά εκπαιδευμένοι λάθος. Υπάρχει ανισότητα ανάμεσα σε εμάς και τους άντρες. Από τις απαρχές το “αφήγημα” θέλει τη γυναίκα να είναι ένα υποδεέστερο ον από τον άνδρα». Η ίδια μίλησε για όσα έχουν πλάσει μια οικουμενική κοινωνία που θεωρεί τη γυναίκα υποδεέστερη. Ωστόσο, όπως τόνισε, «έχουμε μάθει να κατηγορούμε μόνο τους άντρες γι’ αυτό – κάτι που είναι λάθος και δεν ισχύει». Εξ’ ου και υποστήριξε τη σημασία της γυναικείας συνεργασίας, ενδυνάμωσης κι αλληλοϋποστήριξης σε έναν κόσμο που οι γυναίκες αγωνίζονται για να κατακτήσουν δικαιώματα.
Αμέσως μετά, ο Γιώργος Αρκάδης (διευθυντής AMRO Bank) στην ομιλία του, επικεντρώθηκε στη γυναικεία προσωπικότητα και στη συμβολή της ειδικά στον χώρο της ναυτιλίας.
Μια ιστορία ξενιτιάς με αίσιο τέλος
«Συγκινούμαι να μιλώ στον τόπο που γεννήθηκαν οι παππούδες μου, τόσο από την πλευρά του πατέρα μου, Μιχάλη Βενιάμη όσο και της μητέρας μου Πατρίτσιας Πικούλη», ανέφερε με τη σειρά της η Ειρήνη Βενιάμη, επιχειρηματίας από το χώρο της ναυτιλίας. «Πάντα θυμάμαι τη συνονόματη γιαγιά μου, Ειρήνη Βενιάμη, να μου λέει: “Ημουν 9 χρονών κοριτσάκι. Ο πατέρας μου είχε φύγει από το Βροντάδο της Χίου και δούλευε στο Ορλάντο των ΗΠΑ χωρίς να επιστρέφει για χρόνια. Του έστελνα τη φωτογραφία μου για να βλέπει ότι μεγαλώνω και να μην με ξεχνά”», θυμήθηκε. Και κατέληξε: «Σήμερα ο πατέρας μου, ο θείος μου και τα έξι παιδιά τους συνεχίζουμε στο πηδάλιο της ναυτιλιακής μας εταιρείας».
Μάθε κορίτσι μου Γράμματα….
Ξχωριστό αποτύπωμα άφησε η συνύπαρξη της καθηγήτριας κι αντιπρύτανη της ΑΣΚΤ, Σοφίας Ντενίση και της αδερφής της, πρωταγωνίστριας, θεατρικής συγγραφέως και σκηνοθέτιδας, Μιμής Ντενίση, σε μια ιστορική αναδρομή λογοτεχνικής σημασίας μνημονεύοντας το έργο ελληνίδων που πρωτοξεκίνησαν να ασχολούνται με τα Γράμματα σε μια εποχή που εν πολλοίς δεν τους επιτρεπόταν ούτε καν να μορφώνονται.
«Όταν ερευνούσα και συνέλεγα πρωτότυπα μυθιστορήματα του 19ου αιώνα “έπεσα” τυχαία στο όνομα της ελληνίδας Μαρίας Π. Μηχανίδου. Κατάλαβα με συγκίνηση ότι είχα ανακαλύψει την πρώτη ελληνίδα μυθιστοριογράφο. Δεν είναι μεγάλη ντροπή να ξέρουμε την Τζέιν Οστιν και να μην ξέρουμε τις ελληνίδες που ξεκίνησαν να ασχολούνται με τα Γράμματα; Κι έτσι ξεκίνησε ένα μακρύ ταξίδι;», ανέφερε στον πρόλογό της η Σοφία Ντενίση, την οποία πλαισίωσε διαβάζοντας αποσπάσματα η αδερφή της, Μιμή Ντενίση.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με συναυλία της Ευανθίας Ρεμπούτσικα η οποία ξεσήκωσε το κοινό με τους υπέροχους μουσικούς και τα μοναδικά ηχοχρώματα των τραγουδιών της. Κατά τη διάρκειά της προσφέρθηκαν έργα από την εικαστικό Δέσποινα Σταθάκη ειδικά σχεδιασμένα για το θεσμό. Η παρουσίαση ανήκε πάλι στην Ερήνη Νικολοπούλου.
Τέμενος Χαμιδιέ: Οταν η τέχνη συναντά την ελευθερία
Την Κυριακή 31 Αυγούστου το ραντεβού του Φεστιβάλ ορίστηκε καταρχάς στο Τέμενος Χαμιδιέ. Εκεί εγκαινιάστηκε η έκθεση του Νάκη Παναγιωτίδη σε επιμέλεια του δρ. Φώτη Παπαθανασίου. Κάνοντας μια μικρή περιήγηση στα έργα του διεθνούς φήμης καλλιτέχνη, ο επιμελητής της έκθεσης ανέφερε χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της τελετής: «Ο καθένας θα καταλάβει από τα έργα – κι αυτό είναι η τέχνη του Νάκη – αυτό που πρέπει να καταλάβει ο ίδιος. Ο Νάκης μας αφήνει ελεύθερους, καθ’ ότι καλλιτέχνης της ελευθερίας. Ελεύθερος στον τρόπο που δημιουργεί, χρησιμοποιεί απλά υλικά αλλά φτιάχνει έργα τέχνης για να τα “ζήσει” ο ίδιος κι οι θεατές του χωρίς τον παραμικρό περιορισμό».
Παρόντες εκεί ήταν ακόμα οι οικοδεσπότες, το ζεύγος Κωνσταντίνου και Δήμητρας Μουτζούρη, η Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Χίου, Δέσποινα Τσαρδάκα, αλλά κι ο πρέσβης της Ιταλίας στην Ελλάδα, Paolo Cuculi.
Και ήταν ο τελευταίος που προλόγισε, μεταξύ άλλων τη μουσική βραδιά η οποία ακολούθησε με ιδιαίτερη έμφαση στους ιστορικούς δεσμούς ανάμεσα στη Χίο και τη Γένοβα, πόλη με την οποία είναι αδελφοποιημένη και φιλοξενήθηκε στην, κατάμεστη από κόσμο, πλατεία του Κάστρου Χίου. Το πρόγραμμα περιελάμβανε μουσικές εμφανίσεις από καλλιτέχνες του Θεάτρου Carlo Felice της Γένοβας και το συγκρότημα Agrikó, που εκφράζει τη μουσική παράδοση του Σαλέντο, μιας περιοχής που ανήκε στη Μεγάλη Ελλάδα. Η παρουσίαση του προγράμματος έγινε από τους Χρήστο Νέζο και Γωγώ Αυγερινοπούλου.
Πίσω από το θεσμό, ένα μεγάλο όνειρο
Καθώς οι εκδηλώσεις του 4ου Φεστιβάλ συνεχίζονται, πως «ταξιδεύει» η σκέψη των εμπνευστών του για την επόμενη χρονιά, ενώ ο πήχης ολοένα κι ανεβαίνει; «Αυτή τη στιγμή το μυαλό κι η σκέψη σταματά σtο 4ο Φεστιβάλ», λέει στη HuffPost η Δήμητρα Μουτζούρη. «Εάν, ωστόσο, κάναμε μια “καμπύλη” κι αν ενώναμε τις “τελίτσες” στο διάβα του χρόνου σχετικά με την επισκεψιμότητα, τους προσκεκλημένους κι άλλες παραμέτρους της διοργάνωσης, νομίζω ότι έχουμε πάρει μια “ανιούσα” που κάπου μας οδηγεί. Σίγουρα, λοιπόν, έχουμε μεγάλα όνειρα, διότι αν δεν είχαμε όνειρα δεν θα φτάναμε εδώ. Αναμένουμε, ωστόσο, να ολοκληρωθεί το φετινό Φεστιβάλ για να πάρουμε φόρα για το επόμενο».
Δείτε τις όλες τις εκδηλώσεις του 4ου Chios Festival εδώ:
