Η Σαουδική Αραβία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις πιο φιλόδοξες και αμφιλεγόμενες προκλήσεις του σχεδίου Neom: το υπερσύγχρονο χιονοδρομικό κέντρο Trojena, το οποίο έχει αναλάβει να φιλοξενήσει τους Ασιατικούς Χειμερινούς Αγώνες του 2029.
Το έργο, που εκτιμάται ότι θα κοστίσει περίπου 19 δισ. δολάρια, προβλέπει την κατασκευή πολυτελών κατοικιών, ξενοδοχειακών μονάδων πέντε αστέρων, θεματικών πάρκων, τεχνητής λίμνης ικανής να φιλοξενήσει θαλάσσια σπορ, καθώς και χιονοδρομικών πιστών μήκους έως 35 χιλιομέτρων. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το Trojena θα λειτουργεί όλο τον χρόνο: το χειμώνα με σκι και snowboard, ενώ τους θερμότερους μήνες θα προσφέρει πεζοπορία, ποδηλασία βουνού και δραστηριότητες στη λίμνη.
Η περιοχή επιλέχθηκε λόγω του σχετικά υψηλού υψομέτρου (1.500–2.600 μέτρα) στην οροσειρά Σαράτ, που εξασφαλίζει χαμηλότερες θερμοκρασίες από την υπόλοιπη χώρα. Ωστόσο, ακόμη και εκεί η φυσική χιονόπτωση είναι ελάχιστη, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων τεχνητού χιονιού. Αυτό συνεπάγεται υψηλές ενεργειακές ανάγκες, καθώς και ζήτημα επάρκειας νερού, ειδικά σε μια χώρα όπου οι υδατικοί πόροι είναι ήδη περιορισμένοι.
Το Neom, στο οποίο εντάσσεται το Trojena, παρουσιάστηκε το 2017 από τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ως το «πρότζεκτ του μέλλοντος». Αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του προγράμματος Vision 2030, που στοχεύει στη μείωση της εξάρτησης της οικονομίας από το πετρέλαιο. Το αρχικό κόστος είχε εκτιμηθεί σε 500 δισ. δολάρια, αλλά σύμφωνα με το Bloomberg, ο συνολικός προϋπολογισμός για όλα τα έργα έχει πλέον αγγίξει το 1,5 τρισ. δολάρια.
Πέρα από το Trojena, το Neom περιλαμβάνει το The Line, μια φουτουριστική «γραμμική πόλη» 170 χιλιομέτρων, όπου τα κτίρια ύψους 500 μέτρων θα φιλοξενούν έως και 9 εκατομμύρια κατοίκους. Προβλέπει επίσης την Oxagon, μια πλωτή βιομηχανική πόλη στη θάλασσα, καθώς και το Sindalah, πολυτελές νησιωτικό θέρετρο για τουρισμό υψηλών εισοδημάτων.
Ωστόσο, το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο έχει ήδη αρχίσει να συναντά εμπόδια. Ορισμένα έργα καθυστερούν, ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα της Σαουδικής Αραβίας διευρύνεται λόγω της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, δημιουργώντας ανησυχίες για το κατά πόσο είναι εφικτή η ολοκλήρωσή του. Παράλληλα, διεθνείς οργανώσεις έχουν ασκήσει κριτική για περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς και για την αναγκαστική μετακίνηση τοπικών φυλών από την περιοχή κατασκευής.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.Advertisement
Η επιτυχής διεξαγωγή των Χειμερινών Αγώνων του 2029 θεωρείται στρατηγικής σημασίας για την εικόνα του βασιλείου. Πρόκειται για την πρώτη φορά που μια τέτοια διοργάνωση θα πραγματοποιηθεί στη Μέση Ανατολή, σε μια χώρα χωρίς χιονοδρομική παράδοση. Αν το Trojena ολοκληρωθεί στην ώρα του, θα αποτελέσει «απόδειξη δύναμης» για τον Μπιν Σαλμάν και θα ενισχύσει το αφήγημα της Vision 2030 περί εκσυγχρονισμού και ανοίγματος στο παγκόσμιο κοινό.
Η Σαουδική Αραβία έχει ήδη εξασφαλίσει μια σειρά από διεθνείς αθλητικές και πολιτιστικές διοργανώσεις: το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 2034, την Έκθεση Expo 2030 και το Κύπελλο Ασίας 2027. Μέσα από αυτές τις κινήσεις, το Ριάντ επιδιώκει να καθιερωθεί ως κεντρικός κόμβος για τον αθλητισμό, τον τουρισμό και τις μεγάλες διεθνείς εκδηλώσεις, αλλά και να διαφοροποιήσει την εικόνα της χώρας από το παραδοσιακό πετρελαϊκό της προφίλ.
Διεθνείς αντιδράσεις
Η ανάθεση των Χειμερινών Αγώνων στη Σαουδική Αραβία έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Αθλητικές ομοσπονδίες και ειδικοί του σκι αμφισβητούν κατά πόσο ένα χιονοδρομικό κέντρο στην έρημο μπορεί να προσφέρει συνθήκες αντίστοιχες με παραδοσιακούς χειμερινούς προορισμούς, ενώ περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν την τεράστια κατανάλωση ενέργειας και νερού που θα απαιτηθεί για την τεχνητή δημιουργία χιονιού.
Παράλληλα, διεθνή μέσα ενημέρωσης θέτουν ζήτημα «αθλητικού εξωραϊσμού» (sportswashing), υποστηρίζοντας ότι η Σαουδική Αραβία αξιοποιεί τις διοργανώσεις για να βελτιώσει την εικόνα της στο εξωτερικό, παρά τις συνεχιζόμενες καταγγελίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η υπερβολική φιλοδοξία ενέχει κινδύνους: τα έργα αυτού του μεγέθους απαιτούν τεράστια κεφάλαια, τεχνογνωσία και χρονοδιάγραμμα που δύσκολα συμβαδίζουν με τις πιεστικές πολιτικές φιλοδοξίες.
Το Trojena, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα χιονοδρομικό κέντρο – είναι μια δοκιμασία αντοχής για τα σχέδια του πρίγκιπα. Η έκβαση του έργου θα κρίνει όχι μόνο τη διεθνή εικόνα της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και την αξιοπιστία ολόκληρης της Vision 2030.
