Οι αιτήσεις για χορήγηση ασύλου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Νορβηγία και την Ελβετία κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 μειώθηκαν κατά 23% σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους, ανακοίνωσε η Υπηρεσία Ασύλου της ΕΕ (EUAA). Στην Ελλάδα, αν και οι συνολικές αιτήσεις (27.000) ήταν λιγότερες σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα κράτη-μέλη, η χώρα κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό αιτήσεων σε σχέση με τον πληθυσμό: μία αίτηση ασύλου για κάθε 380 κατοίκους.
Μεταβαλλόμενο τοπίο ασύλου στην Ευρώπη
Το τοπίο του ασύλου στην Ευρώπη υπέστη μια σειρά από σημαντικές μεταβολές στο πρώτο εξάμηνο του 2025. Μέχρι το τέλος Ιουνίου, οι χώρες της ΕΕ+ έλαβαν 399.000 αιτήσεις ασύλου, δηλαδή 23% λιγότερες σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2024. Αυτή η μεταβολή οφείλεται στην πολύ μικρότερη συμμετοχή των Σύρων (25.000 αιτήσεις), για τους οποίους ο αριθμός μειώθηκε κατά δύο τρίτα (-66%). Η μείωση κατά δύο τρίτα των συριακών αιτήσεων σήμαινε ότι η Γερμανία δεν ήταν πλέον η κύρια χώρα υποδοχής της ΕΕ+, καθώς τόσο η Γαλλία όσο και η Ισπανία έλαβαν περισσότερες αιτήσεις. Η πλειονότητα των αιτήσεων συνέχισε να υποβάλλεται από υπηκόους με χαμηλά ποσοστά αναγνώρισης στην ΕΕ+. Ωστόσο, οι Βενεζουελάνοι (49.000 αιτήσεις) υπέβαλαν σε σημαντικούς αριθμούς, με αύξηση σχεδόν ενός τρίτου (+31%) σε ετήσια βάση.
Από τους Σύρους στους Βενεζουελάνους
Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία τον περασμένο Δεκέμβριο, και έπειτα από μια δεκαετία κατά την οποία οι Σύροι ήταν σταθερά η κύρια υπηκοότητα που αναζητούσε προστασία στην ΕΕ+, οι Βενεζουελάνοι έγιναν η μεγαλύτερη εθνικότητα στο πρώτο εξάμηνο του 2025.
Η μεταβολή αυτή άλλαξε και τη σειρά των χωρών υποδοχής: η Γαλλία (78.000) και η Ισπανία (77.000) δέχθηκαν περισσότερες αιτήσεις από τη Γερμανία (70.000), η οποία σημείωσε πτώση 43% σε σχέση με πέρσι. Ακολούθησαν η Ιταλία (64.000) και η Ελλάδα (27.000). Ειδικά στην Ελλάδα, το βάρος ήταν αναλογικά βαρύτερο, με την αναλογία να φτάνει μία αίτηση ανά 380 κατοίκους.
Η περίπτωση της Ισπανίας
Οι Βενεζουελάνοι καταθέτουν σχεδόν όλες τις αιτήσεις τους στην Ισπανία (93%), λόγω της κοινής γλώσσας, της υπάρχουσας διασποράς και της τάσης των ισπανικών αρχών να τους παρέχουν εθνική μορφή προστασίας. Οι αιτήσεις Βενεζουελάνων στη χώρα αυξήθηκαν κατά 29% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Συνολικά, περίπου το ένα τέταρτο των αιτήσεων ασύλου στην ΕΕ+ προέρχεται από υπηκοότητες με καθεστώς ελεύθερης βίζας για τον χώρο Σένγκεν, κυρίως Βενεζουελάνους και Κολομβιανούς. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να ψηφίσει τον επόμενο μήνα για έναν ισχυρότερο και πιο ευέλικτο μηχανισμό αναστολής βίζας.
Οι υπόλοιπες υπηκοότητες
Αύξηση παρουσίασαν και οι Ουκρανοί (16.000 αιτήσεις, +29%), με τη Γαλλία να συγκεντρώνει σχεδόν τις μισές και την Πολωνία το ένα τρίτο. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός ωχριά μπροστά στα 4,3 εκατομμύρια Ουκρανών που απολάμβαναν καθεστώς προσωρινής προστασίας στο τέλος Ιουνίου 2025.
Οι Αφγανοί (42.000 αιτήσεις) ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα αιτούντων, παρότι ο αριθμός τους βρίσκεται σε πτωτική πορεία από το 2023. Μετά τους Σύρους, λιγότερες αιτήσεις υπέβαλαν και οι Μπαγκλαντεσιανοί (17.000, -26%) και οι Τούρκοι (17.000, -41%).
Το χαμηλότερο ποσοστό αναγνώρισης στην ΕΕ+
Το ποσοστό αναγνώρισης στην ΕΕ+ για το πρώτο εξάμηνο του 2025 ανήλθε στο 25%, το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ. Η πτώση αυτή οφείλεται κυρίως στο «πάγωμα» της εξέτασης αιτήσεων Σύρων σε πολλές χώρες της ΕΕ+. Σε αρκετές περιπτώσεις, όταν οι αιτούντες αποσύρουν την αίτησή τους, αυτό καταγράφεται στατιστικά ως αρνητική απόφαση.
Για υπηκοότητες όπως οι Μπαγκλαντεσιανοί (4%), οι Πακιστανοί (10%) και οι Νιγηριανοί (10%) τα ποσοστά αναγνώρισης παραμένουν χαμηλά και σταθερά. Ωστόσο, για άλλες υπηκοότητες καταγράφηκαν σημαντικές αλλαγές: για όσους κατάγονται από το Μάλι το ποσοστό ανέβηκε στο 79% (από 41% το 2021), ενώ για τους Αϊτινούς εκτοξεύθηκε στο 86% (από 10% το 2020).
Οι αιτήσεις από τους προερχόνενους από το Μάλι (9.000) παρέμειναν σχεδόν σταθερές (-6%), ενώ των Αϊτινών (7.200) αυξήθηκαν κατά 27%. Περίπου τα τρία τέταρτα των Μαλινών υπέβαλαν αίτηση στην Ισπανία, ενώ σχεδόν όλοι οι Αϊτινοί (99%) στη Γαλλία, όπου οι αιτήσεις τους αυξήθηκαν κατά 57%.
Εκκρεμείς αιτήσεις και νέοι κανόνες
Συνολικά, το 51% των αιτήσεων στο πρώτο εξάμηνο του 2025 προήλθε από υπηκοότητες με χαμηλό ποσοστό αναγνώρισης (≤20%). Πολλές από αυτές αναμένεται να υπαχθούν σε επιταχυνόμενη διαδικασία εξέτασης με βάση τους νέους κανόνες που θα ισχύσουν από τα μέσα του 2026.
Ο αριθμός των αιτήσεων που εκκρεμούσαν σε πρώτο βαθμό ανήλθε σε 918.000 στο τέλος Ιουνίου 2025.
