Ανθρακωρύχοι στη Μποτσουάνα εντόπισαν ένα εξαιρετικά σπάνιο, δίχρωμο φυσικό διαμάντι, το οποίο οι ειδικοί πιστεύουν ότι σχηματίστηκε σε δύο διαδοχικά στάδια. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό ημιροζ διαμάντι, μισό ροζ και μισό άχρωμο, βάρους 37,41 καρατίων, σύμφωνα με το Γεμολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής (GIA), ένα κορυφαίο μη κερδοσκοπικό ερευνητικό κέντρο με έδρα το Carlsbad της Καλιφόρνια.
«Το ροζ μισό πιθανότατα σχηματίστηκε πρώτο, αλλά σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε για τα πολύχρωμα διαμάντια, είναι πιθανό να μην ήταν πάντα ροζ. Πιθανότατα αρχικά ήταν άχρωμο και στη συνέχεια υπέστη πλαστική παραμόρφωση, ενδεχομένως λόγω κάποιου ορογενετικού γεγονότος (δηλαδή σχηματισμού βουνών) πριν από εκατομμύρια χρόνια, που του χάρισε τη ροζ απόχρωσή του, ενώ το άχρωμο τμήμα σχηματίστηκε αργότερα», δήλωσε στο Live Science η Σάλι Ίτον-Μαγκανά, ανώτερη υπεύθυνη αναγνώρισης διαμαντιών στο GIA.
Ο μηχανισμός δημιουργίας διαμαντιών
Τα ροζ διαμάντια είναι εξαιρετικά σπάνια, και ο μηχανισμός σχηματισμού τους δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως. Τα διαμάντια γεννιούνται σε βάθη άνω των 160 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια της Γης, μέσα σε ένα στρώμα που ονομάζεται μανδύας.
Εκεί, οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις αναγκάζουν τα άτομα άνθρακα να ενωθούν σε ένα πυκνό κρυσταλλικό πλέγμα, το οποίο μπορεί να ανυψωθεί γρήγορα προς την επιφάνεια μέσω ηφαιστειακής δραστηριότητας, σχηματίζοντας έτσι τα ακατέργαστα διαμάντια.
Τα διαμάντια μπορούν να αποκτήσουν χρώμα από προσμίξεις που παγιδεύονται μέσα στη δομή τους, αν και αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο, καθώς ελάχιστα στοιχεία είναι αρκετά μικρά για να εισχωρήσουν στο πλέγμα. Ένας άλλος τρόπος να αποκτήσουν χρώμα, συνήθως πράσινο, είναι μέσω ακτινοβολίας, όταν οι γύρω βράχοι περιέχουν στοιχεία όπως το ουράνιο, τα οποία μπορούν να «αποσπάσουν» άτομα άνθρακα και να δημιουργήσουν κενά στη δομή του ορυκτού.
Το σπάνιο φαινόμενο των ροζ διαμαντιών
Σε αντίθεση με τα άλλα πολύχρωμα διαμάντια, τα ροζ είναι αποτέλεσμα δομικής παραμόρφωσης: το κρυσταλλικό τους πλέγμα έχει λυγίσει ή συμπιεστεί λόγω γεωλογικών διεργασιών. Οι συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης πρέπει να είναι απολύτως ισορροπημένες, γιατί υπερβολική παραμόρφωση οδηγεί σε καφέ απόχρωση αντί για ροζ.
Σύμφωνα με το GIA, για να εμφανίζει ένα διαμάντι δύο διακριτές χρωματικές ζώνες, πρέπει να έχει σχηματιστεί σε δύο φάσεις: πρώτα δημιουργήθηκε και παραμορφώθηκε το ροζ τμήμα, και αργότερα αναπτύχθηκε το άχρωμο, του οποίου το πλέγμα παρέμεινε ανέπαφο από τη θερμότητα και την πίεση.
Το εύρημα στη Μποτσουάνα
Το νέο διαμάντι δεν είναι το πρώτο φυσικό δίχρωμο (ροζ και άχρωμο) που έχει εντοπιστεί, ωστόσο οι ειδικοί του GIA ανέφεραν ότι παρόμοια δείγματα που έχουν εξετάσει στο παρελθόν ήταν πολύ μικρότερα, έως 2 καράτια το πολύ.
Το εντυπωσιακό αυτό εύρημα προέρχεται από το ορυχείο Karowe στη Μποτσουάνα, γνωστό για την παραγωγή εντυπωσιακών και σπάνιων διαμαντιών. Από εκεί έχει ανακτηθεί, μεταξύ άλλων, το δεύτερο μεγαλύτερο ακατέργαστο διαμάντι που έχει βρεθεί ποτέ ένα γιγαντιαίο ένα γιγαντιαίο δείγμα 2.488 καρατίων, γνωστό ως «Motswedi», καθώς και το ροζ διαμάντι «Boitumelo» των 62 καρατίων, σύμφωνα με το GIA.
