Το δαχτυλίδι του ψαρά, όπως ονομάζεται ένα από τα πιο αναγνωρισμένα αντικείμενα των Παπών, πρόκειται να καταστραφεί ή να παραμορφωθεί, εντός του Βατικανού ύστερα από τον θάνατο του ποντίφικα σε ηλικία 88 ετών, της Δευτέρα του Πάσχα (21/4).

Το εν λόγω δαχτυλίδι χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και έλαβε την ονομασία του από τον Άγιο Πέτρο, ο οποίος ήταν ψαράς και σύμφωνα με την καθολική παράδοση, αποτέλεσε τον πρώτο Πάπα. Ο Πάπας Φραγκίσκος φορούσε το κόσμημα αυτό σε τελετουργικές εκδηλώσεις, καθ όλη τη διάρκεια της 12ετούς βασιλείας του και το φίλησαν εκατομμύρια αφοσιωμένοι ακόλουθοι. Γεγονός που είχε προκαλέσει μάλιστα όπως γράφει το cnn.com, αντιδράσεις αναφορικά με την υγιεινή.

The Fisherman's Ring, a symbol of papal authority worn by Pope Francis during ceremonial events, will be destroyed or defaced following his death. This tradition dates back centuries and serves to prevent the forgery of papal documents. pic.twitter.com/vas8tHbqRK

— N-Vegas Television (@NaijaVegasTV) April 22, 2025

Ο λόγος που το δαχτυλίδι θα καταστραφεί

Η καταστροφή του εντυπωσιακού κειμηλίου αποτελεί μέρος ιεροτελεστίας. Το δαχτυλίδι του ψαρά και ένα μενταγιόν που ονομαζόταν μπούλα (σ.σ. bulla) χρησίμευαν ως οι επίσημες σφραγίδες για σημαντικές επιστολές και έγγραφα, τις πάπικες ενημερώσεις (σ.σ. papal briefs). 

Σε κάθε ερχόμενο Πάπα, αναλογούν καινούργιο δαχτυλίδι και μενταγιόν, προκειμένου να  αποφευχθεί η μεταθανάτια πλαστογράφηση επιστολών ή διαταγμάτων. Αντίστοιχα, τα αντικείμενα καταστρέφονται με σφυρί μετά από τον θάνατο του. Πρόκειται για διαδικασία που τελείται από το 1521 και τελέστηκε σαφώς και το 2013.

Ανταποκριτής του CNN στο Βατικανό, Κρίστοφερ Λάμπ εξήγησε πως: «είναι το ισοδύναμο με το να αφαιρέσετε τα στοιχεία σύνδεσης από έναν λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γι αυτό πρόκειται – για να σταματήσουν οι υποκριτές να χρησιμοποιούν ψευδείς σφραγίδες σε έγγραφα».

Why Pope Francis’ signet ring will be destroyed following his death.
With a history dating back to at least the 13th century, the Fisherman’s Ring is among the most recognizable items of papal regalia. Named after St. Peter, who was a fisherman and, according to the Catholic pic.twitter.com/0bnCH7LK4K

— chijiоke, Ph.D., Nuclear Engineering(Affidavit). (@Ekwulu) April 22, 2025

Όπως προβλέπεται, ο Camerlengo – καρδινάλιος που διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία της Αγίας Έδρας και επιβλέπει τη μετάβαση του αξιώματος – καταστρέφει το δαχτυλίδι και τη μπούλα, υπό την παρουσία Καρδιναλίων.

Η εν λόγω πρακτική διατηρείται στο πέρασμα των χρόνων, ακόμα και αφότου τα δύο πολύτιμα αντικείμενα σταμάτησαν να χρησιμοποιούνται ως σφραγίδες. Ο σημερινός Camerlengo, ο Ιρλανδός Κέβιν Φάρελ αναμένεται να παραποιήσει τα κοσμήματα πριν από το κονκλάβιο, τη ψήφιση δηλαδή του νέου Πάπα.

Η επιλογή του Πάπα Φραγκίσκου

Αν και το δαχτυλίδι συμβόλιζε την παπική εξουσία, ο ρόλος του διέφερε από ποντίφικα σε ποντίφικα. Ο Φραγκίσκος διέφερε από ορισμένους προκατόχους του: φορούσε το δαχτυλίδι του ψαρά σε επίσημες τελετές, ενώ για καθημερινή χρήση προτιμούσε να φορά ένα απλό ασημένιο δαχτυλίδι που χρονολογείται από την εποχή του ως καρδινάλιος.

Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν εικασίες, σύμφωνα με τις οποίες ο Φραγκίσκος δεν αισθανόταν άνετα με την πράξη του φιλήματος του δαχτυλιδιού. Υπενθυμίζεται πως στις αρχές του 2019, ένα βίντεο είδε το φως της δημοσιότητας, με τον ίδιο να τραβά επανειλημμένα το χέρι του, όταν πιστοί προσπαθούσαν να φιλήσουν το δαχτυλίδι.

Το Βατικανό αργότερα εξέδωσε ανακοίνωση εξηγώντας πως στόχος του ποντίφικα ήταν η μείοωση της εξάπλωσης των μικροβίων.

Το σχέδιο του δαχτυλιδιού

Το σχέδιο στο δαχτυλίδι του ψαρά διέφερε ανά τους αιώνες. Η πλειοψηφία αυτών απεικόνιζαν τον Άγιο Πέτρο και τα κλειδιά της Αγίας Έδρας. Συχνά αντικατόπτριζαν τη μόδα της εποχής ή το ήθος του εν λόγω πάπα.

Αν και συνήθως ήταν χειροποίητα από χρυσοχόο, ο Πάπας Φραγκίσκος κράτησε ουσιαστικά ένα ήδη φορεμένο δαχτυλίδι. Όπως εξήγησε ο Κρίστοφερ Λάμπ του CNN, «χρησιμοποίησε ένα δαχτυλίδι από τον γραμματέα του Παύλου VI».

(με πληροφορίες από cnn.com)