Στην Ινδία, τη χώρα του 1 δισ. κατοίκων, όπου η κοινωνία δυσκολεύεται μέχρι σήμερα να αναγνωρίσει βασικά δικαιώματα των γυναικών, διαδραματίζεται τα τελευταία 12 χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα πειράματα κοινωνικής πολιτικής στην σύγχρονη ιστορία. Την επίσημη αναγνώριση της εργασίας των γυναικών μέσα στο σπίτι για την οποία και πληρώνονται.
Σε αντίθεση με χώρες της Δύσης, 118 εκατομμύρια γυναίκες σε 12 Πολιτείες λαμβάνουν κάθε μήνα από τις τοπικές κυβερνήσεις, ένα ασήμαντο για τις δυτικές κοινωνίες χρηματικό ποσό, επειδή είναι νοικοκυρές και φροντίζουν το σπίτι και τα μέλη της οικογένεια τους.
Το ποσό, από 1500 έως 2.500 ρουπίες (16-30 ευρώ) το μήνα, που είναι σχεδόν το 1/3 του μέσου όρου των μηνιαίων μισθών, μπαίνει αποκλειστικά στους τραπεζικούς λογαριασμούς γυναικών, σταθερά κάθε μήνα, χωρίς όρους και προυποθέσεις. Το ποσό όμως που θα λάβει η κάθε γυναίκα, εξαρτάται από την ηλικία, το εισόδημα της οικογένειας, εάν έχουν αυτοκίνητο ή μεγάλο σπίτι.
Η Prabha Kotiswaran, καθηγήτρια νομικής και κοινωνικής δικαιοσύνης στο King’s College του Λονδίνου, που ερεύνησε τα κοινωνικά και πολιτικά αποτελέσματα της κίνησης αυτής, υποστηρίζει ότι οι γυναίκες στο σύνολό τους ξοδεύουν αυτά τα χρήματα για το σπίτι και την οικογένεια τους. Αγοράζουν τρόφιμα, πληρώνουν λογαριασμούς, καλύπτουν ιατρικά έξοδα και την εκπαίδευση των παιδιών τους.
Αν και ενισχύουν σημαντικά το οικογενειακό εισόδημα, το μεγαλύτερο κέρδος είναι το αίσθημα οικονομικής ανεξαρτησίας που αποκτούν, καθώς σε μεγάλο ποσοστό διαχειρίζονται μόνες τους τις οικονομίες τους. Πολλές αναφέρουν ότι τα χρήματα αυτά τους παρέχουν ένα αίσθημα ψυχικής ηρεμίας, έχουν λιγότερες συζυγικές συγκρούσεις, η διατροφή της οικογένειας έχει γίνει καλύτερη ενώ απέκτησαν λόγο στις αποφάσεις του σπιτιού τους.
Αν και η Ινδία δεν είναι η μόνη χώρα που προσφέρει επιδόματα στις γυναίκες, η μεγάλη διαφορά από το Μεξικό, τη Βραζιλία ή την Ινδονησία – που έχουν σχεδόν αντίστοιχα προγράμματα μεταφοράς χρημάτων- είναι η απόλυτη απουσία προυποθέσεων.
Η Γκόα ήταν η πρώτη πολιτεία που ξεκίνησε ένα πρόγραμμα μεταφοράς μετρητών άνευ όρων προς τις γυναίκες το 2013. Όμως μετά το 2020 το πείραμα επεκτάθηκε στο βορειοανατολικό Άσαμ, την πολιτεία Ταμίλ Ναντού και την Δυτική Βεγγάλη με αποτέλεσμα σήμερα να κατακτά τη μία μετά την άλλη τις Πολιτείες της χώρας.
Πολιτικό κύμα
Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου διαπίστωσαν, ότι απ’ όταν οι γυναίκες λάμβαναν αυτά τα σταθερά ποσά κάθε μήνα αποκτούσαν δύναμη διαμορφώνοντας ακόμη και την πολτική κατάσταση στις περιοχές τους.
Το 2021, ο ηθοποιός Καμάλ Χασάν, έβαλε υποψηφιότητα για πρωθυπουργός στο Ταμίλ υποσχόμενος «μισθούς για τις νοικοκυρές». Αν και το νεοσύστατο κόμμα του έχασε διαπιστώθηκε ότι σε εκείνη την εκλογική αναμέτρη οι γυναίκες που ψήφισαν ήταν περισσότερες από τους άνδρες. Και μπορεί εκείνος να μην κατάφερε να εκλεγεί, όμως μέχρι το 2024, ανάλογες δεσμεύσεις για μεταφορές χρημάτων στις γυναίκες έφεραν στην εξουσία τα πολιτικά κόμματα στις πολιτείες Μαχαράστρα, Τζαρκάντ, Οντίσα, Χαριάνα και Άντρα Πραντές.
Στις πρόσφατες εκλογές στο Μπιχάρ, την φτωχότερη πολιτεία της Ινδίας, η κυβέρνηση μετέφερε 10.000 ρουπίες (112 δολάρια, 85 λίρες) σε 7,5 εκατομμύρια γυναικείους τραπεζικούς λογαριασμούς στο πλαίσιο ενός τέτοιου προγράμματος.
Αν και πολλοί το χαρακτήρισαν κατάφωρη εξαγορά ψήφων, το αποτέλεσμα ήταν σαφές: οι γυναίκες βοήθησαν τον συνασπισμό του Κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) να εξασφαλίσει μια σαρωτική νίκη.
Ωστόσο, το Μπιχάρ είναι μόνο ένα μέρος μιας μεγάλης εικόνας καθώς σε όλη την Ινδία, οι άνευ όρων μεταφορές μετρητών φτάνουν πλέον σε δεκάδες εκατομμύρια γυναίκες σε τακτική βάση. Μόνο στη Μαχαράστρα, 25 εκατομμύρια γυναίκες είναι στο πρόγραμμα ενώ στην Οντίσα φτάνει στο 71% των γυναικών ψηφοφόρων της.
Οι 12 από αυτές τις πολιτείες υπολογίζεται ότι θα δαπανήσουν περίπου 18 δισεκατομμύρια δολάρια για το σκοπό αυτό το 2025. Ενδιαφέρον έχει και η διαπίστωση, ότι μέσα στα 15 αυτά χρόνια έχει αλλάξει σημαντικά η κουλτούρα των γυναικών ως προς την θέση τους απέναντι στους άνδρες. Πλέον, όλο και περισσότερες γυναίκες διεκδικούν να εργαστούν, να αμοίβονται καλά ακόμη και να δημιουργούν τις δικές τους μικρές ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Αν και αυτή η ήσυχη επανάσταση των γυναικών στην Ινδία ξεκίνησε με την (αυτονόητη για τις γυναίκες) αναγνώριση της έμισθης εργασίας μέσα στο σπίτι, εξελίσσεται σε ένα τεράστιο κύμα που σαρώνει παλιές πατριαρχικές αντιλήψεις που ίσως θα έπρεπε και οι δυτικές (ανεπτυγμένες) κοινωνίες να επανεξετάσουν .