Η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η Max, μια κρατική εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων που αναπτύχθηκε από την VK, μια τεχνολογική εταιρεία που ελέγχεται από το Κρεμλίνο, πρέπει να είναι βάσει νόμου προεγκατεστημένη σε όλα τα κινητά τηλέφωνα και τάμπλετ που πωλούνται στη Ρωσία από την 1η Σεπτεμβρίου 2025. Πρόκειται για μια κίνηση που υπογραμμίζει τον αυστηρότερο έλεγχο της Μόσχας στις ψηφιακές επικοινωνίες.
Η απόφαση αυτή, που ελήφθη στις 21 Αυγούστου, συνοδεύτηκε από περιορισμούς σε δημοφιλείς ξένες πλατφόρμες ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το WhatsApp και το Telegram με το Κρεμλίνο να κατηγορεί τις ξένες πλατφόρμες ότι δεν μοιράζονται πληροφορίες με τις αρχές επιβολής του νόμου σε περιπτώσεις απάτης και τρομοκρατίας.
Σηματοδότει μια σημαντική κλιμάκωση των συνεχιζόμενων προσπαθειών της Ρωσίας να ελέγξει την ψηφιακή επικοινωνία και, για πολλούς, να περιορίσει την ελευθερία του λόγου και να μειώσει την εξάρτηση από την ξένη τεχνολογία. Να σημειωθεί πως μια ρωσική τηλεοπτική εφαρμογή με την ονομασία Lime HD TV, η οποία επιτρέπει στους χρήστες να παρακολουθούν δωρεάν κρατικά τηλεοπτικά κανάλια, θα είναι προεγκατεστημένη σε όλες τις έξυπνες τηλεοράσεις που θα πωλούνται στη Ρωσία από την 1η Ιανουαρίου.
Οι επικριτές προειδοποίουν ότι το Max, που σχεδιάστηκε στα πρότυπα της εφαρμογής WeChat της Κίνας, δεν είναι απλώς ένα εργαλείο επικοινωνίας, αλλά ένα εξελιγμένο μέσο κρατικής παρακολούθησης, που ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ιδιωτική ζωή και τη δημοκρατία.
RUSSIA TO PRE-INSTALL WHATSAPP CLONE ON EVERY PHONE
— News Now (@NewsNowUS) August 21, 2025
Starting Sept, every phone and tablet sold in Russia will come with MAX, a Kremlin-backed WhatsApp rival, pre-installed by law.
The app, tied to government services, is being marketed as “secure….. pic.twitter.com/IwmJbetm2M
Το Max, που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2025, προωθήθηκε ως μια ολοκληρωμένη εθνική πλατφόρμα για ανταλλαγή μηνυμάτων, βιντεοκλήσεις, πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου και πρόσβαση σε κυβερνητικές υπηρεσίες μέσω της ειδικής πλατφόρμας Gosuslugi.
Με 18 εκατομμύρια λήψεις μέχρι τον Αύγουστο του 2025, η δημοφιλία του ενισχύθηκε από την επιθετική προώθηση που χρηματοδοτήθηκε από το κράτος, συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων υποστηρίξεων από influencers αλλά και την παροχή προνομίων όπως η είσοδος χωρίς ουρά σε διάφορες εκδηλώσεις.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και πολιτικοί έλαβαν επίσης εντολή να μεταφέρουν τα κανάλια τους στο Telegram στο Max.
Το γραφείο Τύπου της Κρατικής Δούμας ανακοίνωσε ότι θα δημοσιεύει πλέον σχόλια αποκλειστικά στο Max και όχι πλέον στο Telegram.
Starting September 1, all smartphones in Russia will come with the MAX messenger pre-installed – an app developed by the Russian security services.
— Visegrád 24 (@visegrad24) August 21, 2025
Officially promoted as a "communication tool," in reality, it functions as an instrument of total surveillance.
Research shows… pic.twitter.com/LbNiTnoz3h
Η υποχρεωτική προεγκατάσταση της εφαρμογής συμπεριλαμβάνει και τα iPhone και iPad της Apple.
Η Apple, η οποία ιστορικά έχει αντιμετωπίσει τέτοιες νομοθεσίες με προσοχή, φαίνεται έτοιμη να συμμορφωθεί. Όπως περιγράφεται λεπτομερώς σε ένα πρόσφατο άρθρο του 9to5Mac, η εταιρεία θα ενσωματώσει το Max στις συσκευές της που πωλούνται στη Ρωσία, παράλληλα με την προεγκατάσταση του RuStore, της εναλλακτικής λύσης της Μόσχας για το App Store. Αυτή δεν είναι η πρώτη παραχώρηση της Apple. Το 2021, συμφώνησε να προεγκαταστήσει ρωσικές εφαρμογές στα iPhone για να συμμορφωθεί με την τοπική νομοθεσία, όπως σημειώνει το AppleInsider.
Η νομοθεσία έρχεται σε ένα πλαίσιο αυξανόμενων ελέγχων στο διαδίκτυο. Ένας νόμος που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2025 από τη Δούμα, όπως αναφέρει η Meduza, υποχρεώνει την Apple να ανοίξει το σύστημά της σε ένα «ενιαίο app store» για τους Ρώσους χρήστες, αμφισβητώντας ουσιαστικά το μονοπώλιο του App Store. Αυτό θα μπορούσε να αναγκάσει τους κατόχους iPhone να κατεβάζουν εφαρμογές από άλλες πηγές, αυξάνοντας τους κινδύνους ασφαλείας και ενισχύοντας την κρατική εποπτεία.
Ζητήματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και οι επιπτώσεις στην παρακολούθηση
Ωστόσο, οι επικριτές θεωρούν το Max κάτι περισσότερο από μια απλή πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων. Αρκετοί υπογραμμίζουν τους φόβους ότι η εφαρμογή θα μπορούσε να επιτρέψει την ευρεία παρακολούθηση, παρέχοντας στις αρχές πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών και στις πληροφορίες των συσκευών τους. Πηγές των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, που αναφέρονται σε διάφορα νήματα του X, έχουν προειδοποιήσει ότι το Max απαιτεί εκτεταμένες άδειες, ανοίγοντας ενδεχομένως το δρόμο για την παρακολούθηση τόσο των αντιφρονούντων όσο και των απλών πολιτών.
Οι υποστηρικτές της ιδιωτικής ζωής κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Σύμφωνα με μια ανάλυση της εφημερίδας The New York Times, η κυβέρνηση Πούτιν εντείνει τις προσπάθειές της για τον έλεγχο του Ίντερνετ στη Ρωσία, με το Max να θεωρείται ως ένα εργαλείο για την προληπτική αντιμετώπιση των ξένων πλατφορμών. Αυξάνονται οι φόβοι ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη απαγόρευση των WhatsApp και Telegram, υπηρεσιών που έχουν αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την χωρίς λογοκρισία επικοινωνία σε περιόδους αναταραχής.
Σε αντίθεση με το WhatsApp και το Telegram, τα οποία προσφέρουν κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο για την προστασία των δεδομένων των χρηστών, το Max λειτουργεί σε διακομιστές εντός της Ρωσίας και υπόκειται σε νόμους που επιτρέπουν στις αρχές να έχουν πρόσβαση στις επικοινωνίες των χρηστών κατόπιν αιτήματος.
Με την επικείμενη κυκλοφορία της εφαρμογής, οι ειδικοί προβλέπουν αυξημένες απαιτήσεις για την τοπικοποίηση των δεδομένων, που ενδέχεται να αναγκάσουν τις παγκόσμιες εταιρείες τεχνολογίας να αποθηκεύουν τις πληροφορίες των χρηστών σε ρωσικούς διακομιστές.
Σε διεθνές επίπεδο, η κίνηση αυτή θα μπορούσε να εμπνεύσει παρόμοιες ρυθμίσεις σε συμμαχικές χώρες της Ρωσίας, κατακερματίζοντας την παγκόσμια οικονομία των εφαρμογών.
1/ Russia's privacy-violating Max app reportedly automatically installs itself on Samsung phones, Russian users are being offered money to give it five-star reviews on app stores, and the Russian government has ordered its installation on all new phones from 1 September 2025. ⬇️ pic.twitter.com/iXUSwGcMhj
— ChrisO_wiki (@ChrisO_wiki) August 21, 2025
«Ψηφιακό Γκουλάγκ»
Ενώ τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ισχυρίζονται ότι το Max ήταν ασφαλέστερο και λιγότερο παρεμβατικό από τις ξένες εφαρμογές, οι όροι του που επιτρέπουν την ανταλλαγή δεδομένων με τις αρχές προκάλεσαν φόβους για μαζική παρακολούθηση και στοχευμένη καταστολή.
Υπήρξε ήδη τουλάχιστον μία αναφερόμενη περίπτωση απάτης που αφορούσε την εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Max στη Ρωσία, όπως ανέφερε πρόσφατα η βρετανική εφημερίδα The Guardian.
Επιπλέον, δημοσιεύσεις στο X και διάφορες πηγές ειδήσεων ανέφεραν ένα συγκεκριμένο περιστατικό όπου ένας κάτοικος του Κουρσκ έχασε 450.000 ρούβλια (περίπου 4.800 ευρώ) από απατεώνες που χρησιμοποίησαν το Max, προσποιούμενοι ότι ήταν εκπρόσωποι κρατικών θεσμών, συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας, για να εξαπατήσουν το θύμα και να το κάνουν να μεταφέρει χρήματα σε έναν «ασφαλή» λογαριασμό.
Οι αναφορές υποδηλώνουν ότι η Max συλλέγει εκτεταμένα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων αρχείων κλήσεων, ιστορικού αγορών και ακόμη και μη αποσταλμένων μηνυμάτων, γεγονός που της έχει αποφέρει το παρατσούκλι «Ψηφιακό Γκουλάνγκ» από κριτικούς, μεταξύ των οποίων και ο Ρώσος δημοσιογράφος της αντιπολίτευσης Αντρέι Οκούν.
