Στις πλαγιές του όρους Γκιριφάλκο της Ιταλίας, στις ανατολικές παρυφές της κοιλάδας της Νέρφα και σε υψόμετρο άνω των 1.000 μέτρων στέκει ένα αρχαίο αγροτικό χωριό, η Παλιάρα ντε Μάρσι, που διοικητικά υπάγεται στον δήμο Καστελάφιουμε.
Τα πέτρινα σπίτια και οι στενοί δρόμοι, θυμίζουν ότι κάποτε το χωριό έσφυζε από ζωή. Όμως τώρα, οι κάτοικοι είναι λιγοστοί και οι γάτες είναι πολύ περισσότερες από αυτούς. Η παρουσία παιδιών είναι ανύπαρκτη. Ο Λουίτζι Ντι Μάρτσιο ήταν το τελευταίο μωρό που γεννήθηκε στην Παλιάρα, το 1996. Πλέον, ο ίδιος εργάζεται ως εργάτης οικοδομών και χρειάζεται να μετακινείται για να εργαστεί.
Αυτό το «ρεκόρ» του Λουίτζι, ήρθε να καταρρίψει 29 χρόνια μετά η γέννηση της Λάρα, που γεννήθηκε τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, φέρνοντας χαρά τόσο στον 56χρονο πατέρα της Πάολο Μπούσι όσο και στη 42χρονη μητέρα της Τσίντζια Τραμπούκο. Η Τραμπούκο, καθηγήτρια μουσικής, γεννήθηκε κοντά στη Ρώμη. Εργάστηκε για χρόνια στην ιταλική πρωτεύουσα, πριν αποφασίσει να μετακομίσει στο χωριό που είχε γεννηθεί ο παππούς της, θέλοντας να φτιάξει οικογένεια μακριά από το χάος της πόλης. Εκεί γνώρισε τον Μπούσι, εργάτη οικοδομών από την περιοχή. Οι δυο τους αποφάσισαν να κάνουν οικογένεια.
Όπως αναφέρει ο Guardian, η γέννηση της μικρής Λάρα, τον περασμένο Μάρτιο, προκάλεσαν πανηγυρισμούς και γιορτές στο χωριό. Το βρέφος ήρθε να ανεβάσει τον πληθυσμό του χωριού, που μετρά περίπου 20 κατοίκους.
Στη βάπτισή της, που έγινε στην εκκλησία απέναντι από το σπίτι της, συγκεντρώθηκε όλη η κοινότητα, μαζί και οι γάτες, ενώ η μικρή Λάρα αποτελεί πλέον τουριστική ατραξιόν. Η μητέρα της δηλώνει μάλιστα ότι είναι μόλις 9 μηνών και είναι ήδη διάσημη, καθώς υπήρξαν άνθρωποι που επισκέφθηκαν την Παλιάρα μόνο και μόνο για το μωρό.
Σύμβολο ελπίδας αλλά και υπενθύμιση της δημογραφικής κρίσης
Η άφιξη της Λάρα έφερε χαρά στο χωριό. Η μικρή συμβολίζει την ελπίδα, αλλά υπενθυμίζει επίσης και τη δημογραφική κρίση, που επιδεινώνεται και στην Ιταλία. Το 2024, οι γεννήσεις έπεσαν σε ιστορικό χαμηλό, καθώς καταγράφηκαν 369.944, συνεχίζοντας την αρνητική πορεία 16 ετών. Ο δείκτης γονιμότητας υποχώρησε επίσης σε επίπεδα ρεκόρ, με μέσο όρο 1,18 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας. Δυσοίωνα είναι και τα προκαταρκτικά στοιχεία για το 2025.
Οι λόγοι είναι πολλοί: εργασιακή ανασφάλεια, μαζική μετανάστευση των νέων, ανεπαρκής στήριξη των εργαζόμενων μητέρων και, όπως και σε άλλες χώρες, αύξηση της ανδρικής υπογονιμότητας. Παράλληλα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν συνειδητά την απόφαση να μην γίνουν γονείς. Η δήμαρχος Τζουζεπίνα Περότσι δήλωσε στον Guardian ότι η Παλιάρα ντε Μάρσι είναι μεν μικροσκοπικη, ωστόσο αντικατοπτρίζει το γενικότερο πρόβλημα μιας χώρας που γερνά και σχολείων που αδειάζουν, «Η Παλιάρα ντε Μάρσι υποφέρει από δραματική ερήμωση, η οποία επιδεινώθηκε από την απώλεια πολλών ηλικιωμένων, χωρίς καμία γενεακή ανανέωση», δήλωσε.
Τα προβλήματα των γονέων
Οι γονείς της Λάρα έλαβαν το επίδομα γέννησης ύψους 1.000 ευρώ μετά τη γέννησή της, που ισχύει από τον Ιανουάριο του 2025. παράλληλα, λαμβάνουν μηνιαίο επίδομα τέκνου περίπου 370 ευρώ.Η μεγαλύτερη δυσκολία τους είναι ο συνδυασμός εργασίας και φροντίδας παιδιού, καθώς το σύστημα παραμένει ανεπαρκές. Παρά τη ρητορική της κυβέρνησης, οι δομές φύλαξης δεν έχουν αυξηθεί. Πολλές γυναίκες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την εργασία τους κατά την εγκυμοσύνη και δυσκολεύονται να επιστρέψουν.
Το ζευγάρι ανησυχεί και για τη μελλοντική εκπαίδευση της Λάρα. Η τελευταία φορά που η Παλιάρα ντε Μάρσι είχε δάσκαλο, με το σπίτι του να λειτουργεί ως σχολείο, ήταν πριν από δεκαετίες. Στο κοντινό νηπιαγωγείο και δημοτικό στο Καστελαφιούμε, τίποτα δεν είναι βέβαιο, αφού τα λουκέτα σχολείων είναι συνεχή λόγω υπογεννητικότητας.
«Τα οικονομικά κίνητρα δεν αρκούν», λέει η Τραμπούκο, υποστηρίζοντας ότι χρειάζεται συνολική ανατροπή του συστήματος, σε μια χώρα με υψηλή φορολογία και χωρίς αντίστοιχη ποιότητα ζωής ή κοινωνικές υπηρεσίες.
Προβλήματα και με τη μαιευτική κλινική
Μία ώρα μακριά από το χωριό, βρίσκεται η πόλη Σουλμόνα. Τα τελευταία χρόνια γίνεται αγώνας για να μην μπει λουκέτο στη μαιευτική κλινική του νοσοκομείου της. Η κλινική, που εξυπηρετεί την πόλη και τα γύρω χωριά, κατέγραψε 120 γεννήσεις το 2024, έναν αριθμό πολύ μικρότερο από τις 500 που απαιτούνται για να διατηρηθεί η χρηματοδότηση. Αν κλείσει η κλινική, οι έγκυες θα πρέπει να μετακινούνται στη Λ’ Άκουιλα, περίπου μία ώρα δρόμο, με σοβαρούς κινδύνους σε έκτακτα περιστατικά.
Παράλληλα, αναπτύσσεται ένα κύμα στην Ιταλία κατά της ερημοποίησης. Αρκετοί Ιταλοί εκφράζουν προβληματισμό, καθώς μικρά χωριά όπως η Παλιάρα δεν έχουν τα απαραίτητα μέσα μεταφοράς και τις υπηρεσίες για τους κατοίκους τους. Το χάσμα με τις αστικές περιοχές είναι μεγάλο και όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα, αναζητούν αλλού ευκαιρίες.
Στα χωριά μένουν μόνον οι ηλικιωμένοι, που είναι δεμένοι με τη γη και τις πατρικές παραδόσεις. Ωστόσο, όπως προειδοποιούν, οι μικρές πόλεις και τα χωριά αντιπροσωπεύουν ένα ανεκτίμητο κομμάτι της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας.
