Σε υπεράσπιση του ειδικού απεσταλμένου του Στιβ Γουίτκοφ έσπευσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αφού διεέρρευσε μια τηλεφωνική του επικοινωνία με Ρώσο αξιωματούχο επί του προσχεδίου ειρηνευτικού σχεδίου 28 σημείων που παρουσίασαν τελικά οι ΗΠΑ και χαρακτηρίστηκε από Κίεβο και ευρωπαίους ηγέτες, ως πολύ «φιλορωσικό».
Ο Τραμπ, σύφμωνα με το BBC, είπε σε δημοσιογράφους πως αν και δεν είχε ακούσει τους διαλόγους, οι κινήσεις του Γουίτκοφ αντανακλούσαν κάτι «συνηθισμένο», «αυτό που κάνει ένας διαπραγματευτής» για να «πουλήσει» το ειρηνευτικό σχέδιο τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ουκρανία.
Η διαρροή της τηλεφωνικής κλήσης της 14ης Οκτωβρίου, που δημοσιεύσε το Bloomberg ήρθε στο φως λίγες μέρες αφότου ένα προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου 28 σημείων που παρουσίασαν οι ΗΠΑ αντανακλούσε σε μεγάλο βαθμό τις ρωσικές θέσεις στον ολοκληρωτικό πόλεμό τους στην Ουκρανία.
Ο Γουίτκοφ έχει επισκεφθεί τη Μόσχα αρκετές φορές φέτος και θα συναντηθεί ξανά με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν την επόμενη εβδομάδα. Δεν έχει πραγματοποιήσει ωστόσο συνομιλίες στο Κίεβο. Δεν έχει πάει ποτέ ουκρανικό πρωτεύουσα ως ειδικός απεσταλμένος, αν και άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι το έχουν επισκεφθεί και ο υπουργός στρατού των ΗΠΑ Νταν Ντρίσκολ πήγε αυτή την εβδομάδα.
Οι διπλωματικές συνομιλίες συνεχίστηκαν μετά την κριτική που ασκήθηκε από Ουκρανία και Ευρωπαίους ηγέτες στο αρχικάό ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως υπεβολικά ευνοϊκό για τη Ρωσία.
Μεταξύ των προτάσεων ήταν η παράδοση στη Ρωσία εδαφών που ελέγχονταν ακόμα από την Ουκρανία στην ανατολική Ουκρανία.
Το σχέδιο έχει έκτοτε αναθεωρηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει καλύτερα τα συμφέροντα της Ουκρανίας και τις απόψεις των Ευρωπαίων συμμάχων και ο Ουκρανός Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συναντηθεί με τον Τραμπ για να συζητήσουν εκκρεμή «ευαίσθητα σημεία». Η συνάντηση αναμένεται εντός των προσεχών ημερών.
To επίμαχο τηλεφώνημα
Η διαρροή της τηλεφωνικής επικονωνίας αποκαλύπτει πώς ο απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ πρότεινε σε ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου να συνεργαστούν σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία.
Ο Γουίτκοφ αναφέρει επίσης ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα έπρεπε να θέσει το ζήτημα στον Αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ.
Η συνομιλία πραγματοποιήθηκε στις 14 Οκτωβρίου, λίγες ημέρες μετά την επίτευξη της συμφωνίας για τη Γάζα, και διήρκεσε λίγο περισσότερο από πέντε λεπτά.
Ο Γουίτκοφ συνομίλησε με τον Γιούρι Ουσακόφ, κορυφαίο σύμβουλο του Πούτιν σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, σχετικά με το πώς ο Ρώσος πρόεδρος θα έπρεπε να αναδείξει το θέμα στον Τραμπ.
Μεταξύ άλλων, οι οδηγίες του περιλάμβαναν προτάσεις για τον προγραμματισμό τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ Πούτιν και Τραμπ πριν από την επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο (η οποία πραγματοποιήθηκε αργότερα την ίδια εβδομάδα), καθώς και τη χρήση της συμφωνίας για τη Γάζα ως αφορμή για προσέγγιση.
Ακολούθησε μια τηλεφωνική επικοινωνία δυόμισι ωρών μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας, η οποία έγινε γνωστή καθώς ο Ζελένσκι βρισκόταν καθ’ οδόν προς την Ουάσινγκτον τον περασμένο μήνα.
Πριν από την τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ φαινόταν να εξαντλεί την υπομονή του με τον Ρώσο ομόλογό του και είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να παράσχει στην Ουκρανία πυραύλους Tomohawk μεγάλου βεληνεκούς.
Μέχρι τη στιγμή που ο Ζελένσκι εισήλθε στον Λευκό Οίκο, η ατμόσφαιρα φαινόταν να έχει αλλάξει.
Ο Τραμπ είπε ότι η παροχή Tomohawk στο Κίεβο θα μπορούσε να κλιμακώσει τη σύγκρουση και πίστευε ότι ο Πούτιν «θέλει να τερματίσει τον πόλεμο».
Ερωτηθείς για τη διαρροή της τηλεφωνικής επικοινωνίας, ο Γιούρι Ουσάκοφ, συνομιλήτης του Γουίτκοφ, δήλωσε στα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ότι έγινε για να «δημιουργήσει εμπόδια». Επιβεβαίωσε επίσης ότι ο Γουίτκοφ θα επισκεφθεί τη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα βάσει «προκαταρκτικής συμφωνίας».
Μέχρι στιγμής δεν είναι σαφές ποιος είνα πίσω από τη διαρροή, αλλά το Bloomberg έχει και άλλη τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Ουσάκοφ και του απεσταλμένου του Πούτιν, Κίριλ Ντμίτριεφ, ο οποίος πέρασε μέρες με τον Γουίτκοφ στο Μαϊάμι στα τέλη Οκτωβρίου, εβδομάδες πριν από την εμφάνιση του σχεδίου των 28 σημείων.
Σύμφωνα με την απομαγνητοφώνηση, ο Ντμίτριεφ λέει στον Ρώσο συνάδελφό του: «θα συντάξουμε αυτό το έγγραφο από τη θέση μας και θα το διαβιβάσω ανεπίσημα, καθιστώντας σαφές ότι όλα είναι ανεπίσημα. Και ας κάνουν ό,τι θέλουν». Προφανώς εξοργισμένος από την αναφορά, ο Ντμίτριεφ παραπονέθηκε για μια «καλά χρηματοδοτούμενη, καλά οργανωμένη κακόβουλη μηχανή μέσων ενημέρωσης που έχει κατασκευαστεί για να διαδίδει ψεύτικες αφηγήσεις, να δυσφημεί τους αντιπάλους και να κρατάει τον κόσμο σε σύγχυση».
