Τις τελευταίες ημέρες του τριημέρου της Labor Day κυκλοφόρησαν έντονες φήμες περί θανάτου του Ντόναλντ Τραμπ, αναγκάζοντας τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο να παρέμβει δημόσια για να διαψεύσει τα σενάρια.
Το hashtag «Trump is dead» εξαπλώθηκε αστραπιαία στα social media, ενισχυόμενο από την προσωρινή απουσία του προέδρου από τα δημόσια δρώμενα και από φωτογραφίες που έδειχναν μελανιές στο δεξί του χέρι. Επιπλέον, ορισμένες εικόνες όπου το χέρι του φαινόταν καλυμμένο με μέικ-απ έδωσαν τροφή σε περαιτέρω εικασίες.
Η φημολογία έγινε τόσο έντονη, που ο Τραμπ αναγκάστηκε να δώσει την πρώτη του συνέντευξη Τύπου μετά τις 26 Αυγούστου. Στις 2 Σεπτεμβρίου, από το Οβάλ Γραφείο, σχολίασε: «Δεν έκανα συνεντεύξεις για δύο μέρες και αμέσως άρχισαν να λένε “κάτι θα έχει πάθει”. Ο Μπάιντεν έλειπε για μήνες και κανείς δεν ανησύχησε, ενώ όλοι γνωρίζαμε ότι δεν ήταν σε άριστη κατάσταση».
Η ταχύτητα των φημών
Ειδικοί επισημαίνουν ότι οι φήμες για την υγεία πολιτικών δεν είναι κάτι νέο. Στο παρελθόν, αντίστοιχα σενάρια είχαν κυκλοφορήσει για τον Μιτς Μακόνελ και τον Τζο Μπάιντεν. Η διαφορά σήμερα έγκειται στην ταχύτητα διάδοσης: τα social media μετατρέπουν μια απλή υπόθεση σε «είδηση» μέσα σε λίγα λεπτά.
«Όταν αφορά πρόσωπα εξουσίας, οι φήμες αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη ένταση», αναφέρει η ψυχοθεραπεύτρια Στέφανι Σάρκις. «Οι άνθρωποι προετοιμάζονται ψυχολογικά για το χειρότερο δυνατό σενάριο — είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουν το άγνωστο».
Το ιατρικό πλαίσιο
Οι συζητήσεις για την υγεία του Τραμπ τροφοδοτήθηκαν και από πρόσφατες ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου. Τον Ιούλιο, ο προσωπικός του γιατρός ανέφερε ότι ο πρόεδρος πάσχει από χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, μια συνήθη και μη επικίνδυνη πάθηση που εξηγεί τα πρηξίματα στα πόδια και τις μελανιές στα χέρια. Σύμφωνα με τον γιατρό, τα σημάδια στο χέρι προκλήθηκαν από «ήπιο ερεθισμό λόγω χειραψιών» και δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας.
Η συζήτηση για την υγεία πολιτικών εγείρει πάντοτε το ερώτημα: πρέπει οι ηγέτες να αποκαλύπτουν λεπτομέρειες; Οι ειδικοί τονίζουν ότι, όταν η υγεία επηρεάζει άμεσα την εκτέλεση των καθηκόντων, υπάρχει εύλογο δημόσιο ενδιαφέρον. «Η ενημέρωση πρέπει να γίνεται με ακρίβεια και χωρίς υπερβολές ή κινδυνολογία», υπογραμμίζει ο καθηγητής Μπραντ Φούλτον από το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα.
Η ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα των πολιτών να ενημερώνονται και στην προσωπική ιδιωτικότητα του ηγέτη είναι λεπτή, και το διαδίκτυο δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη διαχείριση αυτής της ισορροπίας.
Οι ψευδείς ειδήσεις ως κοινωνικό φαινόμενο
Σήμερα, οι ψευδείς ειδήσεις λειτουργούν και ως μέσο κοινωνικής αλληλεπίδρασης. «Υπάρχει ένα είδος αίσθησης κοινότητας γύρω από τις φήμες», αναφέρει η Σάρκις. «Παλαιότερα τηλεφωνούσες σε κάποιον που είχες καιρό να δεις. Τώρα συγκεντρώνεις ακολούθους και συζητάς διαδικτυακά».
Ανεξάρτητα από την αλήθεια, η φημολογία για τον «θάνατο Τραμπ» υπενθυμίζει για άλλη μια φορά πόσο εύθραυστη είναι η δημόσια συζήτηση απέναντι στις ψευδείς ειδήσεις. Και είναι βέβαιο ότι δεν θα είναι η τελευταία φορά που η υγεία ενός ηγέτη θα αποτελέσει αντικείμενο διαδικτυακής παραπληροφόρησης.
Πηγή: USAToday
