Δώδεκα βιβλία για παιδιά: Πόσο ζυγίζουν τα σύννεφα και άλλες ιστορίες

Και πριν απ’ όλα «Ο Μικρός Πρίγκιπας», με αφορμή τα 80 χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία του -στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1943.
Catherine Delahaye via Getty Images

Το Άγνωστο, Η πρώτη μου Ιστορία Larousse, Crookhaven: Σχολείο για Κλέφτες, Το μεγαλύτερο λουλούδι του κόσμου, Η τελευταία πίτα με φύκια, Αλεπός & Υιός, Ουράφτες.

Η HuffPost προτείνει 12 βιβλία, δώδεκα συναρπαστικές και αστείες ιστορίες, σε μία άλλη, εναλλακτική ανάγνωση του κόσμου, για παιδιά από τριών ετών.

«Ο Μικρός Πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

(Μετάφραση Μελίνα Καρακώστα, εκδόσεις Πατάκη)

«Έτσι έζησα μόνος, χωρίς κανέναν που να μπορώ να του μιλάω αληθινά, μέχρι που έπαθα μια βλάβη στη Σαχάρα πριν από έξι χρόνια. Κάτι είχε σπάσει μέσα στον κινητήρα μου. Κι όπως δεν είχα μαζί μου ούτε μηχανικό ούτε επιβάτες, ετοιμαζόμουν να δοκιμάσω μόνος μου μια δύσκολη επισκευή. Ήταν για μένα ζήτημα ζωής και θανάτου. Είχα νερό το πολύ για οχτώ μέρες. ...Ήμουν πιο απομονωμένος κι από ναυαγό σε σχεδία στη μέση του ωκεανού. Φαντάζεστε λοιπόν την έκπληξή μου τα ξημερώματα, όταν με ξύπνησε μια περίεργη φωνούλα...»

Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από την κυκλοφορία του πιο μαγικού και τρυφερού βιβλίου για παιδιά όλων των εποχών.

Από το 1943 που πρωτοκυκλοφόρησε -ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ γράφει τον «Μικρό Πρίγκιπα» το 1940 ενώ βρίσκεται στις ΗΠΑ, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, πολύ μακριά από την πατρίδα του και τον πόλεμο- το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε εκατοντάδες γλώσσες και δε σταμάτησε ποτέ να αποκτά καινούριους φίλους σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα πρωτοκυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1943 -μία από τις πρώτες εκδόσεις την υπογράφει ο Στρατής Τσίρκας.

«Το άγνωστο» του Στιβ ΜακΚάρθι

(Μετάφραση Φίλιππος Μανδηλαράς, εκδόσεις Πατάκη)

Πρόσεξε καλά.

Μην απομακρυνθείς.

Ό,τι κι αν σου συμβεί, μη χάσεις την ψυχραιμία σου γιατί αλλιώς θα χαθείς!

Θα χαθείς στο Άγνωστο, εκεί όπου όλα είναι άγνωστα και ζει ένα τέρας.

Αυτό είναι ένα βιβλίο για παιδιά που αγαπούν την περιπέτεια. Ούτε ο εκδότης ούτε ο συγγραφέας ούτε ο μυστηριώδης αφηγητής έχουν ευθύνη για τα παιδιά που θα χαθούν στις σελίδες του.

Για παιδιά από 4 ετών.

«Η τελευταία πίτα με φύκια» της Wenda Shurety

(Εικονογράφηση Paddy Donnelly, μετάφραση Μάνος Μπονάνος, εκδόσεις Ίκαρος)

Οι Κορυφοδενδρίτες λατρεύουν να κατασκευάζουν πράγματα. Δεν είναι όμως το μόνο πράγμα που αγαπούν. Τους αρέσει να φτιάχνουν πίτες με εξωτικά φρούτα και να σκαρφαλώνουν ψηλά. Είναι εξαιρετικά παραγωγικοί, εκεί στα ψηλότερα κλαδιά φτιάχνουν και πλάθουν, ράβουν και πλέκουν, ασταμάτητα.

Όμως και οι Βυθοθαλασσίτες, που ζουν στον βυθό της θάλασσας, έχουν πολλά κοινά με τους Κορυφοδενδρίτες: λατρεύουν να χτίζουν σπίτια από κοράλλια και να φτιάχνουν πίτες με φύκια. Κυρίως, όμως, απολαμβάνουν να παρατηρούν τη φύση.

Δύο διαφορετικοί πληθυσμοί που ζουν πολύ κοντά ο ένας στον άλλον. Οι Κορυφοδενδρίτες συνεχίζουν να κατασκευάζουν νέα πράγματα και να πετάνε τα παλιότερα στη θάλασσα, μιας και δεν έχουν πλέον άλλον ελεύθερο χώρο. Πώς θα μπορέσουν να συμβιώσουν αρμονικά, χωρίς να απειλήσει ο ένας πληθυσμός τον άλλον;

H Wenda Shurety και ο Paddy Donnelly δημιουργούν δύο φαινομενικά διαφορετικούς κόσμους, με ήρωες που ζουν εντός και εκτός της θάλασσας, ως αφορμή για να μιλήσουν στις μικρές ηλικίες για τη σωτηρία των θαλασσών, καθώς και για την επιτακτική ανάγκη επαναχρησιμοποίησης των υλικών που παράγουμε καθημερινά.

Στο τέλος του βιβλίου, οι εκπαιδευτικές πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην έκδοση παρακινούν τα παιδιά να γίνουν «ήρωες της θάλασσας», ενθαρρύνοντάς τα να ακολουθήσουν μια σειρά συμβουλών και τρόπων ζωής που προστατεύουν τη ζωή στον υποθαλάσσιο κόσμο.

Για παιδιά από 3 ετών.

«Το μεγαλύτερο λουλούδι του κόσμου» του Ζοζέ Σαραμάγκου

(Εικονογράφηση Αντρέ Λετρία, Απόδοση Χρήστος Μπουλώτης, εκδόσεις Μέλισσα)

Κι αν οι ιστορίες για παιδιά γίνονταν υποχρεωτικό ανάγνωσμα για τους ενήλικες;

Θα κατόρθωναν ποτέ να μάθουν πραγματικά όσα τόσο καιρό διδάσκουν;

Ο βραβευμένος με Νόμπελ συγγραφέας μας Ζοζέ Σαραμάγκου μας διηγείται τις περιπέτειες ενός μικρού αγοριού μακριά από το μικρό χωριό όπου ζει με την οικογένειά του. Το βιβλίο αποτελεί ένα «ημερολόγιο των αισθήσεων» για τα παιδιά στη φύση.

Για παιδιά από 8 ετών.

«Το αρχαίο σχολείο» του Δημήτρη Παντερμαλή

(Εικονογράφηση Φίλιππος Αβραμίδης, εκδόσεις Μέλισσα)

Ένα ταξίδι στον χρόνο, μέσα από το οποίο, μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε με σύμμαχο τη ζωντανή και μοντέρνα εικονογράφηση, την εκπαίδευση των νέων από την αρχαία Ελλάδα μέχρι και το Βυζάντιο. Πού πήγαιναν τα παιδιά σχολείο;

Ποια ήταν τα μαθήματά τους; Ποιες ήταν οι δραστηριότητες και τα παιχνίδια τους; Τι συνέβαινε στον κακό μαθητή; Τι ρόλο είχαν οι σοφοί Κένταυροι;

Για παιδιά από 8 ετών.

«Γιαγιόι Κουσάμα, Από Εδώ Μέχρι Το Άπειρο» της Σάρα Σουζούκι

(Εικονογράφηση Έλεν Γουάινσταϊν, εκδόσεις Μέλισσα)

Η Γιαγιόι Κουσάμα, καθώς μεγάλωνε στην Ιαπωνία, ονειρευόταν να γίνει καλλιτέχνις. Στους κήπους που απλώνονταν στα φυτώρια των γονιών της της άρεσε να σχεδιάζει λουλούδια,φυτά και πέτρες, φτιάχνοντας με τη φαντασία της έναν κόσμο που αποτελούνταν από συμπλέγματα, σχηματισμούς και σειρές από βούλες. Διαρκώς φανταζόταν ότι ο κόσμος γύρω της είναι φτιαγμένος από βούλες, οι οποίες μάλιστα δημιουργούσαν πολύμορφους συνδυασμούς και περίπλοκα σχήματα.

Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της γύρω από την παραδοσιακή ζωγραφική της Ιαπωνίας, εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη. Εκεί απέκτησε σύντομα μεγάλη φήμη για τους πίνακές της με τα πουά μοτίβα από βούλες και τις μεγάλες ανάλαφρες κατασκευές της που αποτελούνταν από παραγεμισμένα κυλινδρικά σχήματα, αλλά και για τα μεγάλα μαλακά γλυπτά της – κατασκευές από παραγεμισμένο ύφασμα, με τις οποίες κάλυπτε καρέκλες, καναπέδες και βάρκες.

Η Κουσάμα εξέθεσε τη δουλειά της σε όλο τον κόσμο με μεγάλη επιτυχία. Όλοι ήθελαν να θαυμάσουν τα περίφημα δωμάτιά της με τους πολλαπλούς καθρέφτες που δημιουργούσε, μέσα στα οποία πολλαπλασιάζονταν αντανακλάσεις από χρωματιστά φώτα ως το άπειρο, όπου πολύχρωμα φώτα στέλνουν αδιάκοπα τις αντανακλάσεις τους. Πλήθος κόσμου συρρέει και στα δωμάτιά της που είναι στην αρχή λευκά και σταδιακά καλύπτονται με βούλες, όλο και περισσότερες βούλες. «Η γη μας δεν είναι παρά μια βούλα ανάμεσα σε εκατομμύρια αστέρια στο σύμπαν», έλεγε η Κουσάμα. «Τα πουά είναι ένας δρόμος για το άπειρο».

Το βιβλίο αφηγείται μέσα από λόγια και εικόνες την ιστορία μιας καλλιτέχνιδας που κάλυψε τον κόσμο με βούλες, από εδώ ως το άπειρο

Η Σάρα Σουζούκι (SarahSuzuki) είναι επιμελήτρια στο Τμήμα Σχεδίων και Χαρακτικών του Μουσείου Σύγχρονης Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.

«Ο πρώτος μου Άτλας Larousse» της Ντελφίν Γκοντάρ

(Μετάφραση Μάνος Βενετσάνος, εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ένας άτλας µε εικόνες, για να εξερευνήσει το παιδί τις πέντε ηπείρους, το φυσικό περιβάλλον, τους κατοίκους και τα χαρακτηριστικά τους.

  • Μια μικρή εισαγωγή για κάθε κεφάλαιο
  • Διασκεδαστικά σκίτσα
  • Πληροφορίες δοσμένες µε τρόπο ευχάριστο και κατανοητό
  • εικόνες από όλο τον κόσμο
  • Χάρτες που διαβάζονται εύκολα

Υπάρχουν καρχαρίες και φάλαινες σε όλες τις θάλασσες; Πού παράγεται η σοκολάτα; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου;

«Η πρώτη μου Ιστορία Larousse» της Αν-Μαρί Λελορέν

(Μετάφραση Αναστασία Αντωνοπούλου, εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ένα πρώτο βιβλίο Ιστορίας για να διασκεδάσετε πηγαίνοντας προς τα πίσω στον χρόνο: Μοιραστείτε τη ζωή των κυνηγών μαμούθ της Προϊστορίας, ανακαλύψτε τις μούμιες των φαραώ και τα μυστικά τους, επιτεθείτε σ’ ένα κάστρο µε ιππότες, περάστε μια μέρα στις Βερσαλλίες, στην αυλή του Βασιλιά Ήλιου.

  • Χαρακτηριστικές μορφές της κάθε περιόδου
  • Διασκεδαστικά σκίτσα
  • Μια μικρή εισαγωγή για καλύτερη κατανόηση
  • Κείμενα μικρά, ενδιαφέροντα και εύληπτα
  • Μεγάλες εικόνες που βοηθούν στην κατανόηση.

«Συνέντευξη με τον Μαυρογένη και άλλα άθλια καθάρματα» του Άντι Σιντ

(Εικονογράφηση Gareth Conway, μετάφραση Μαρίζα Ντεκάστρο, εκδόσεις Παπαδόπουλος)

Γνωρίζετε ποιο ήταν το πραγματικό όνομα του πειρατή Μαυρογένη;

Μήπως θα θέλατε να ρωτήσετε τον ίδιο;

Ο γενναίος και βραβευμένος συγγραφέας Andy Seed έχει ανακαλύψει μια χρονομηχανή και σερφάρει στις εποχές για να πάρει συνέντευξη από πολύ γνωστά άθλια καθάρματα. Μέσα από πρωτότυπες και διασκεδαστικές συνομιλίες με διάσημους «κακούς» της ιστορίας -από τον Γκάι Φοκς, τον Νέρωνα και τον Βλαντ τον Παλουκωτή- τα παιδιά διασκεδάζουν και μαθαίνουν τι σόι άνθρωποι ήταν όλοι αυτοί.

Ο Ιβάν ο Τρομερός ήταν φοβερός ή κακός τελικά; Οι Μπόνι και Κλάιντ -το πλέον καταζητούμενο ζευγάρι της Αμερικής- τσακώνονταν μεταξύ τους;

Στο τέλος του βιβλίου οι μικροί αναγνώστες θα βρουν ένα διασκεδαστικό κουίζ, καθώς και χρήσιμες ιστορικές πληροφορίες.

«Αλεπός & Υιός, Ουράφτες» του Paddy Donnelly

(Μετάφραση Φίλιππος Μανδηλαράς, εκδόσεις Ίκαρος)

Αυτή είναι η ιστορία του Ρόρι. Ο μπαμπάς του είναι ουράφτης. Και μάλιστα ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ! Ράφτης ουρών δηλαδή, όπως κι ο παππούς του πριν απ’ αυτόν, και ο προπάππους του. Η ραπτική γι’ αυτούς είναι οικογενειακή υπόθεση! Ζώα έρχονται από παντού στο μαγαζί τους για να τους ράψουν μια ουρά, σύμφωνα με τις δικές τους προδιαγραφές και μέτρα.

Όμως, ο Ρόρι βαριέται να ράβει τις ίδιες και τις ίδιες ουρές κάθε μέρα. Έχει στο μυαλό του κάποιες καταπληκτικές ιδέες: ανυπομονεί να σχεδιάσει τις δικές του, φτερωτές, χρωματιστές, χνουδωτές, ουρές. Θα πιστέψει ο μπαμπάς του στις ανατρεπτικές ιδέες του, ώστε να τις προσφέρουν στους πελάτες τους;

Το βιβλίο βρέθηκε στη Βραχεία Λίστα των Irish Book Awards 2022.

Για παιδιά από 3 ετών.

«Crookhaven 1: Σχολείο για Κλέφτες» του JJ Arcanjo

(Μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη, εκδόσεις Ψυχογιός)

«Εδώ σας μαθαίνουμε πώς να διαπράττετε αδικήματα, επειδή κάποια μέρα -όσο παράδοξο κι αν σας φαίνεται- θα χρειαστεί να αλλάξετε τον κόσμο· να τον κάνετε πιο δίκαιο».

Όταν ο ταλαντούχος μικροαπατεώνας 13χρονος Γκάμπριελ -ένας εξαιρετικός προτοφολάς- φτάνει για πρώτη φορά στο Κρουκχέβεν, έρχεται αντιμέτωπος με έναν εντελώς καινούριο κόσμο.

Σε αυτό το κρυφό «σχολείο για κλέφτες», οι μαθητές διδάσκονται Διάρρηξη, Απομίμηση, Εγκλημναστική, ώστε, όταν κάποια στιγμή θα βγουν στον κόσμο, να είναι ικανοί να τον αλλάξουν. Υπάρχουν ωστόσο τρεις βασικές αρχές: Ποτέ μην λες ψέματα στον εαυτό σου, ποτέ μην εξαπατάς τους φίλους σου, ποτέ μην κλέβεις από αυτούς που έχουν ανάγκη.

Την πρώτη μέρα ο μυστηριώδης διευθυντής του Κρουκχέβεν, ο Κάσπιαν, τους μιλάει για το Κύπελλο των Απατεώνων, τον περίφημο διαγωνισμό που θα αναδείξει τον «πρώτο των πρώτων».

Ο Γκάμπριελ, αποφασισμένος να πάρει τη νίκη, διαπιστώνει πως δύσκολα μπορεί να κερδίσει κάποιος το έπαθλο μόνος του και πως θα πρέπει να συγκροτήσει μια ιδιότυπη «συμμορία» που θα τον βοηθήσει να πετύχει τον στόχο του. Θα τα καταφέρει άραγε; Πότε, άλλωστε, έχουν σταθεί εμπόδιο οι κανόνες σε έναν μικροαπατεώνα;

Για παιδιά από 10 ετών.

«Πόσο ζυγίζουν τα σύννεφα;» του Νταβίντ Κάγιε

Και άλλες απλές ερωτήσεις με τις αντίστοιχες επιστημονικές απαντήσεις.

(Μετάφραση Κρίτων Ηλιόπουλος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

Γιατί ο γείτονάς σου στον κάτω όροφο θα ζήσει περισσότερο από εσένα;

Τι χρώμα είναι ο καθρέφτης;

Πόσο ζυγίζει το σφυρί του Θορ;

Γιατί δεν μπορούμε να ταξιδέψουμε στο παρελθόν;

Πόσα μεγαπίξελ έχει το ανθρώπινο μάτι;

Για να διαβάσεις αυτό το βιβλίο θα αφιερώσεις το 0,0005% της ζωής σου, από 7.200 έως 14.400 δευτερόλεπτα. Ίσως όσα και για το Blade Runner 2049 ή για την αρχική τριλογία του Star Wars. Ξέρεις όμως ότι ο χρόνος είναι κάτι σχετικό, όπως τόσα άλλα πράγματα.

Αν σε περιμένει μια ζωή μεγάλη και ευτυχισμένη, θα ζήσεις πάνω από δύο δισεκατομμύρια δευτερόλεπτα, παρότι το ένα τρίτο θα κοιμάσαι. Τα υπόλοιπα δευτερόλεπτα, έπειτα από κάμποσο καιρό πάνω στο μαξιλάρι, θα είσαι ξυπνητός, θα τα ζήσεις, θα τα απολαύσεις. Γιατί μπορεί να είναι υπέροχα. Σκέψου λοιπόν πώς θα τα αξιοποιήσεις με τον καλύτερο τρόπο.

Σε μερικά χρόνια, κάποια από τα πράγματα που θα διαβάσεις σε τούτο το βιβλίο, απ’ αυτά που σήμερα θεωρούνται βέβαια, είναι πιθανόν να μην έχουν κανένα νόημα. Τίποτα δεν παραμένει ίδιο, τίποτα δεν είναι σταθερό. «Το μόνο σταθερό είναι η αλλαγή», πρόβλεψε ο Ηράκλειτος πριν από 2.500 χρόνια. Είναι το θαύμα της επιστήμης που προχωράει ασταμάτητη μέρα με τη μέρα.

Ο David Calle (Νταβίντ Κάγιε) γεννήθηκε το 1972 στη Μαδρίτη. Όταν ήταν μικρός, του άρεσαν οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, καθώς τον εντυπωσίαζαν τα ειδικά εφέ. Κυρίως όμως του άρεσαν γιατί πάντα έβγαινε από τον κινηματογράφο με ένα νέο ερώτημα στον νου του. Ίσως εκείνες οι ταινίες να ήταν ο λόγος που αποφάσισε να σπουδάσει μηχανικός τηλεπικοινωνιακών συστημάτων. Όσο σπούδαζε, εξασφάλιζε κάποια έσοδα διδάσκοντας σε ένα φροντιστήριο, που χρόνια αργότερα τον βοήθησε να ξαναβρεί το πάθος του για τη διδασκαλία. Αφού εργάστηκε σε διάφορες πολυεθνικές εταιρείες, το 2003 άρχισε να εργάζεται και πάλι ως καθηγητής. Το 2011, εν μέσω της οικονομικής κρίσης, άνοιξε το δικό του κανάλι στο YouTube, όπου παρέδιδε δωρεάν μαθήματα σε μαθητές που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να τα πληρώσουν. Το κανάλι αυτό πήρε την ονομασία Unicoos και εξελίχθηκε στο δημοφιλέστερο εκπαιδευτικό κανάλι σε όλο τον ισπανόφωνο κόσμο, με εκατομμύρια εγγεγραμμένους. Το 2017 ήταν ένας από τους 10 τελικούς διεκδικητές του Global Teacher Prize, ενώ το περιοδικό Forbes τον συμπεριέλαβε στη λίστα με τους «100 πιο δημιουργικούς ανθρώπους στον κόσμο».

Από τη σειρά των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης «Επιστήμη για Παιδιά και Εφήβους».

Δημοφιλή