Ως υπέρμαχος της δια βίου μάθησης αποφοίτησα αριστούχος στην ηλικία των 57 ετών από το τμήμα Στέλεχος Μονάδων Φιλοξενίας (ΣΜΟΦ) του ΙΕΚ Άργους. Για όσους δεν γνωρίζουν η φοίτηση είναι διετής και η πρακτική, 3 μήνες το πρώτο καλοκαίρι και 4 μήνες το δεύτερο είναι υποχρεωτική. Δίνοντας το βιογραφικό μου για να κάνω την πρακτική, η HR ενός ξενοδοχείου στο Ναύπλιο, αφού με κάρφωσε με το βλέμμα της χωρίς να του ρίξει μια ματιά, με ρώτησε,
-Τι δουλειά έχετε στην ηλικία σας να κάνετε πρακτική σε ξενοδοχείο; Είστε ακατάλληλη. Ο επόμενος, παρακαλώ.
Έφυγα απογοητευμένη και αηδιασμένη θα έλεγα από τέτοια εχθρική αντιμετώπιση. Θα μπορούσε πολύ απλά να πάρει το βιογραφικό μου και να μην κάνει κανένα σχόλιο. Κι όμως προτίμησε να με επικρίνει ακριβώς γιατί είχα επιλέξει να ξαναρχίσω σε έναν άλλο τομέα τη ζωή μου και αποφάσισε να μου στερήσει την ευκαιρία. Σημειωτέον, ότι η ηλικία της δεν απείχε παρά μια πενταετία από τη δική μου, οπότε με αυτή τη λογική κάλλιστα θα μπορούσα να την ρωτήσω το ίδιο,
-Τι δουλειά θα έχετε εσείς σε 5 χρόνια σε ένα ξενοδοχείο; Γιατί δεν έχετε βγει στη σύνταξη;
Να σημειώσω ότι έχω σπουδάσει στο Οικονομικό Τμήμα του ΠΑΠΕΙ και διαθέτω πολλές επιμορφώσεις πάνω στο Management, Leadership και Συναισθηματική Νοημοσύνη και Διοίκηση από το ΕΚΠΑ και άλλα Πανεπιστήμια, μιλάω 2 γλώσσες και διδάσκω μια από αυτές, τα Αγγλικά.
Και στα δύο ξενοδοχεία όπου έκανα την πρακτική μου η έκπληξη των στελεχών ήταν έκδηλη με αποκορύφωμα στο δεύτερο, ένα πεφτάστερο (όχι δεν διαβάζετε λάθος) της συμφοράς που με τίποτα δεν θεωρείται 5*, όπου δέχτηκα μεγάλη υποτίμηση και ειρωνεία λόγω ηλικίας. Το αποτέλεσμα ήταν να μην μου δείξουν πολλά που όφειλαν να κάνουν στη Reception, καθώς έτσι είχε αποφασίσει η αρχαιότερη υπάλληλος. Στο εν λόγω κατάλυμα δεν μου πρόσφεραν ποτέ ένα ποτήρι νερό -έφερνα θερμός από το σπίτι, δεν προβλεπόταν γεύμα -έφερνα τάπερ και τα φιλοδωρήματα τα μοιράζονταν οι υπάλληλοι με πρόσληψη, αφήνοντας με απέξω. Τα κατάπια όλα, εκτός από μια φορά που ο Διευθυντής μου έκανε με όση αγένεια διέθετε μια παρατήρηση για ένα εισιτήριο των 10 ευρώ που λόγω φόρτου εργασίας δεν έκοψα σε εξωτερικό πελάτη που ήθελε να κάνει χρήση της πισίνας (έσοδα αδήλωτα, φυσικά). Πρότεινα να βάλω το δεκάευρο από την τσέπη μου και έφυγα την ίδια στιγμή. Δεν πρόλαβα να φτάσω σπίτι μου (απόσταση 25 χλμ), όταν μου τηλεφώνησε η ιδιοκτήτρια και μου ζήτησε ευγενικά να επιστρέψω και να συνεχίσω.
Φυσικά μέχρι σήμερα ποτέ δεν με προσέλαβαν λόγω ηλικίας. Σταμάτησα να στέλνω βιογραφικά.
Ο γιος μου, 26 ετών σήμερα είναι απόφοιτος του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Αποφοιτώντας με Λίαν Καλώς από τη Σχολή, τελείωσε το στρατιωτικό του και ψάχνοντας για το επόμενο βήμα, αποφάσισε να γραφτεί και εκείνος στο ίδιο τμήμα του ΙΕΚ, που είναι μεταλυκειακή εκπαίδευση και να κάνει καριέρα στον Τουρισμό. Μιλούσε ήδη 2 γλώσσες, Αγγλικά και Γαλλικά. Στο ΙΕΚ έμαθε Γερμανικά και παράλληλα έκανε ιδιαίτερα εκμάθησης Ρωσικών. Αποφοίτησε και εκείνος με άριστα και έκανε την πρακτική του στη Reception σε ξενοδοχεία 5*. Το πρώτο στην Πελοπόννησο, βραβευμένο και στη λίστα με 10 καλύτερα στην Ελλάδα. Το δεύτερο στην Κρήτη, που ενώ είναι πεντάστερο οι υπηρεσίες τους είναι τεσσεραμισάστερες (δική μου λέξη) στον όμιλο με τα περισσότερα ξενοδοχεία στην Ελλάδα. Και στα δυο βίωσε τη ματαίωση της προσπάθειας του.
Οι εκπρόσωποι των ξενοδοχείων στη πρώτη συνάντηση με τους υποψήφιους πρακτικάριους τους τάζουν τον ουρανό με τα άστρα προκειμένου να τους δελεάσουν και να συνεργαστούν. Τους λένε, ας πούμε, εξαήμερη εργασία, με ανάλογη αποζημίωση για πρακτική και διάφορα άλλα, όπως ότι βραβεύουν με 150 ευρώ τον πρακτικάριο του μήνα και διάφορα άλλα. Οι απόφοιτοι όμως όταν φτάσουν διαπιστώνουν πόσο καλά ξέρουν να παίζουν το παιχνίδι της παραπλάνησης οι απεσταλμένοι των ξενοδοχειακών ομίλων. Και πέφτουν οι μάσκες.
Ο γιος μου, όταν άνοιξε την πόρτα του δωματίου τον καλωσόρισαν μυρμήγκια και αράχνες. Έπρεπε να αγοράσει κουβά, σφουγγαρίστρα και απορρυπαντικό για να καθαρίσει τον χώρο, τα τζάμια, το μπάνιο, που δεν είχε χαρτί υγείας και καλάθι που επίσης έπρεπε να αγοράσει. Οι μπαλκονόπορτες δεν είχαν σίτα, τα κουνούπια έκαναν πάρτι. Το A/C χάλασε τέλος Ιουλίου. Φτιάχτηκε μετά από 3 βδομάδες. Δυο συγκάτοικοι υποχρεωτικά θα περνούσαν 4 μήνες μαζί. Όταν παραπονέθηκε και ζήτησε αλλαγή δωματίου, λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων, η Προσωπάρχης μόνο που δεν τον μάλωσε, αρνούμενη να του κάνει την αλλαγή (ενώ υπήρχαν ήδη διαθέσιμα δωμάτια προσωπικού).
Στην Reception βίωσε τη μόνιμη διάψευση των υποσχέσεων όλων, από το κατώτερο μέχρι το ανώτατο επίπεδο ιεραρχίας. Όλοι του είπαν τα ίδια που είχε ακούσει και πέρυσι,
-Θα σε κάνουμε receptionist, θα σου τα μάθουμε όλα.
Αυτό το «όλα» περιλάμβανε καθάρισμα τζαμιών, σερβίρισμα welcome drinks, τακτοποίηση των μαξιλαριών του καναπέ, να πάει φάρμακα/πετσέτες κλπ σε δωμάτια, καθάρισμα εμετού λόγω έλλειψης νυχτερινής καμαριέρας και πολλές μεταφράσεις, ατελείωτες μεταφράσεις στα γαλλικά (όπως και το προηγούμενο καλοκαίρι) με σκοπό να απαντηθούν εμμονικά μια προς μια οι κριτικές των πελατών με τουλάχιστον 200 λέξεις η κάθε μια, που αν κοστολογηθεί επί 0,10 λεπτά η λέξη έπρεπε να έχει λάβει τουλάχιστον 500-600 ευρώ για αυτές, εκτός ωραρίου. Δεν άκουσε ούτε ένα ευχαριστώ και κυρίως χάρη σε αυτό δεν ευοδώθηκε ούτε η μόνιμη απαίτηση να του μάθουν αυτά για τα οποία έλειψε από το σπίτι του στο Ναύπλιο, δηλαδή τη δουλειά ενός βοηθού ρεσεψιονίστ, σε πρώτη φάση. Δηλαδή, αν ήξερε και από υδραυλικά, θα επισκεύαζε νιπτήρες;
Οι ανώτεροι του έκριναν ότι το να μάθει να βγάζει ηλεκτρονικά κλειδιά δωματίων (σιγά το πράγμα, δηλαδή), να τακτοποιεί σε κλασέρ διάφορα έντυπα και αποδείξεις (rack το λένε) και να σηκώνει πού και πού τηλέφωνα είναι αυτό ακριβώς που θα τον κάνει άξιο ξενοδοχειακό υπάλληλο. Επίσης υπήρξε σαφής προτίμηση για περισσότερα καθήκοντα υπέρ φοιτητών ΑΣΤΕΚ έναντι ΙΕΚ.
-Η Reception είναι ανταλλαγή συναισθημάτων, του είπε η βοηθός μάνατζερ Υποδοχής.
-Ναι, αλλά πρέπει να ξέρω και να χειρίζομαι το λογισμικό στον υπολογιστή, γιατί ο πελάτης κάποια στιγμή θα ζητήσει τον λογαριασμό. Πώς θα το κάνω;
-Έχουμε τις μόνιμες υπαλλήλους για αυτό. Δεν θα το κάνεις ποτέ.
Αυτό αποτέλεσε τον λόγο που έχασε την πρόσληψη σε ξενοδοχείο 5* στο Άμστερνταμ. Το σχόλιο που έκανε η εν λόγω κυρία,
-Μην απλώνεις τόσο πολύ τα φτερά σου. Πέτα χαμηλά.
Η Προσωπάρχης, όταν της παραπονέθηκε ότι δεν του δείχνουν αυτά που θα του ζητηθούν στη αγορά εργασίας και ότι σκοπεύει να κάνει μεταπτυχιακό στον Τουριστικό Μάνατζμεντ, καθότι θεωρεί τον εαυτό του άτομο που κάποτε θα ηγηθεί του τμήματος Υποδοχής του είπε,
-Αυτό θα το κρίνουν άλλοι και όχι εσύ.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και την στοχοποίηση από μια υπάλληλο στο τμήμα αυτό που από την αρχή, για δικούς της λόγους, δεν τον συμπάθησε και του έκανε τον βίο αβίωτο με συνεχείς εκμηδενισμούς (τι χάλια είσαι, δεν καταλαβαίνεις τίποτα, είσαι χαζός, πήγαινε πιο πέρα να μη σε βλέπω, μη με πλησιάζεις όταν κάνω check- out κλπ), καταλαβαίνατε ότι το εργασιακό bullying καλά κρατεί.
Υπήρξαν φορές που το ωράριο του ήταν 16:00-00:30 και καπάκι 07:00-15:30, που σημαίνει περίπου λιγότερες από 5 ώρες ύπνου.
Όταν παραπονέθηκε για όλα αυτά στην επόπτρια των πρακτικάριων της περιοχής, οι ανώτεροι του τον έστησαν στον τοίχο, επειδή είχε την τόλμη να μιλήσει έξω από τα δόντια. Διευθυντής, Προσωπάρχης, Προϊστάμενος Υποδοχής και η βοηθός του τον επέπληξαν με τη σειρά, καθώς όλα όσα έκρυβαν κάτω από το χαλί ήταν πλέον σε γνώση της επόπτριας. Έτσι, τον απαξίωσαν εντελώς το τελευταίο εικοσαήμερο της πρακτικής, επιβαρύνοντας κι άλλο την ψυχολογία του. Δεν είχε νόημα να φύγει – κανείς δεν θα τον έπαιρνε για λίγες μέρες σε άλλο ξενοδοχείο. Έπρεπε να αντέξει.
Εν κατακλείδι, αν ο Τουρισμός είναι η λεγόμενη βαριά βιομηχανία της χώρας, με εκατομμύρια επισκέπτες που χρειάζονται καταρτισμένα στελέχη για να τους εξυπηρετήσουν και αν από την άλλη πλευρά οι παλιοί εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία φοβούμενοι μη χάσουν τη θέση τους από νεότερους και πιο καταρτισμένους υπαλλήλους δεν τους εκπαιδεύουν στη πράξη και αν οι κενές θέσεις στην Ελλάδα υποχρέωσαν την εισαγωγή υπαλλήλων από άλλες χώρες για να καλύψουν τις ελλείψεις προσωπικού, τότε για πιο μέλλον μιλάμε;
Η εκπαίδευση ενός απόφοιτου ΙΕΚ, ΑΣΤΕΚ, ΑΣΤΕΡ, δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων πρέπει να γίνεται από στελέχη πρόθυμα να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους. Φαίνεται ότι έχουν ξεχάσει πώς ξεκίνησαν όλοι αυτοί που για χρόνια κολλάνε ένσημα είτε έχουν σπουδάσει ή όχι (κυρίως) το αντικείμενο. Οι καιροί αλλάζουν και όπως φαίνεται πολλοί Έλληνες θα συνεχίσουν να φεύγουν και η απουσία τους θα κοστίζει στη χώρα.
Υ.Γ. Κατά τη διάρκεια της διαμονής του εκεί, ξεκίνησε να μαθαίνει αραβικά. Όταν το ανακοίνωσε αφού τον στραβοκοίταξαν, του είπαν όλοι το ίδιο, λες και ήταν συνεννοημένοι,
-Δεν θα σου χρησιμεύσουν σε κανένα ξενοδοχείο.
Μάλλον πιστεύουν ότι τα αγγλικά που νομίζουν ότι μιλάνε θα τους χρησιμεύσουν σε μια πιθανή πρόσληψη, όταν περάσουν στα αζήτητα, απειλούμενοι από κάποιον που τολμάει να απλώνει τα φτερά του και να θεωρεί τον εαυτό του εξελίξιμο.
***
Η Γκέλη Ντηλιά είναι καθηγήτρια Αγγλικών, ποιήτρια και συγγραφέας.