Έχει ποτέ αναρωτηθεί κανείς τι πραγματικά κάνει το Υπουργείο Παιδείας;
Η κατασκευή σχολείων ανήκει στην Κτιριακές Υποδομές ΑΕ, που υπάγεται στο Υπουργείο Υποδομών και όχι στο Υπουργείο Παιδείας.
Η συντήρηση-διαχείριση των σχολείων ανήκει στους Δήμους και όχι στο Υπουργείο Παιδείας.
Τα σχολικά βιβλία εκτυπώνονται και διανέμονται εκτός υπουργείου, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ», ενός φορέα που απλά εποπτεύεται από το Υπουργείο.
Αντίστοιχα, η διδακτέα ύλη καθορίζεται από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, φορέα εκτός υπουργείου, που επίσης απλώς εποπτεύεται από αυτό.
Τα ελληνικά πανεπιστήμια καθορίζουν μόνα τους τη διδακτέα ύλη. Η επιλογή καθηγητών στα ελληνικά πανεπιστήμια γίνονται από τα εκλεκτορικά χωρίς καμία ανάμειξη του ίδιου του υπουργείου. Με ανάλογο τρόπο το ίδιο γίνεται για τους διευθυντές γυμνασίων και λυκείων από τα τοπικά συμβούλια επιλογής. Ούτε φυσικά επιλέγει τα παιδιά.
Τί τέλος πάντων κάνει μόνο του αυτό το υπουργείο; Τα νομοσχέδια είναι η απάντηση. Αλλά ακόμη και αυτά, αν το ερευνήσει κάποιος, είναι ελάχιστα σε αριθμό συγκρινόμενα με άλλα, παραγωγικά υπουργεία.
Αυτό που κυρίως κάνει, είναι να κάνει το μεσάζοντα. Να παίρνει τα λεφτά από το Υπουργείο Οικονομικών και να τα δίνει στο εκπαιδευτικό προσωπικό κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας που διορίζει.
Δεν θα ήταν λοιπόν προτιμότερο αυτό να γίνεται απευθείας στο Υπουργείο Οικονομικών;
Επίσης, το που θα πάει κάθε παιδί σχολείο καθορίζεται από την περιοχή στην οποία διαμένει. Δεν είναι προϊόν ελεύθερης επιλογής, όπως είναι για παράδειγμα η επιλογή γιατρού ή νοσοκομείου που ο καθένας μας μπορεί να κάνει στο ΕΣΥ.
Αν τα σχολεία μας ήταν όπως τα νοσοκομεία, θα μπορούσε ο καθένας μας να διαλέξει σε ποιο σχολείο και σε ποιο δάσκαλο κατ’ επέκταση, θα έστελνε το παιδί του. Όπως έχουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας να έχουμε δηλαδή και ένα Εθνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Χωρίς αιτήσεις, αξιολογήσεις των αιτήσεων, ενστάσεις και τα τοιαύτα. Οι γονείς να διαλέγουν σε ποιο σχολείο θέλουν να πάει το παιδί τους και τα σχολεία να επιχορηγούνται ανά μαθητή. Τα καλά σχολεία και οι καλοί δάσκαλοι να επιβραβεύονται με αυξημένες επιχορηγήσεις και όσα σχολεία δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στο ρόλο τους να έχουν μειωμένη χρηματοδότηση.
Κάτι τέτοιο προφανώς θα ξεσήκωνε ολόκληρο το Υπουργείο Παιδείας, στελέχη και ηγεσία. Και όχι μόνο. Αντιπολίτευση, συνδικάτα εκπαιδευτικών, τοπικές αρχές, ειδικό με την εκπαίδευση, Τύπο. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών, συνεπικουρούμενες από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, θα διέκοπταν με κινητοποιήσεις την ομαλή λειτουργία των σχολείων και θα εμφανίζονταν στην τηλεόραση και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι αυτή είναι που προκαλεί τη δυσλειτουργία και την αναστάτωση στα σχολεία. Οι δημοτικές αρχές θα απειλούσαν να στρέψουν τους ψηφοφόρους εναντίον της κυβέρνησης, ενώ το ίδιο, το υπό κατάργηση, Υπουργείο Παιδείας θα καθυστερούσε σκόπιμα κάθε στάδιο της διαδικασίας, διαρρέοντας κάθε πληροφορία που θα μπορούσε να φέρει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση. Ο τύπος, ο αντιπολιτευτικός τουλάχιστον, θα ισχυριζόταν ότι η κυβέρνηση καταστρέφει την Παιδεία.
Στο υψηλό πολιτικό επίπεδο, η κατάργηση του Υπουργείου Παιδείας αυτομάτως θα ξεσήκωνε κραυγές, συνειρμούς και εύκολη αντιπολιτευτική ρητορική από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης περί κατάργησης της ίδιας της Παιδείας. Θα επακολουθούσαν πορείες διαμαρτυρίας στους δρόμους, συμπλοκές και καταλήψεις.
Στην πραγματικότητα όμως, με την κατάργησή του, η Παιδεία θα άνθιζε χωρίς τον ασφυκτικό γραφειοκρατικό μηχανισμό του Υπουργείου. Υπάρχουν άλλωστε πάρα πολλοί φορείς σε κάθε κυβέρνηση, κάθε χώρας, χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο, που λειτουργούν ως σύμβολα. Υπάρχουν για να δείξουν ότι η κυβέρνηση, η εκάστοτε κυβέρνηση, ενδιαφέρεται για ό,τι τελοσπάντων είναι αυτό με το οποίο υποτίθεται ότι ασχολείται ο εκάστοτε αχρείαστος φορέας. Έτσι γίνεται και με την παιδεία.
Αλλά πολλά από τα υπουργεία δεν είναι σύμβολα, είναι ταφόπλακες. Το Υπουργείο Παιδείας είναι η ταφόπλακα της Παιδείας. Οι λίγες ουσιαστικές αρμοδιότητες που πραγματικά έχει, θα μπορούσαν να ασκηθούν από μια Γενική Γραμματεία Παιδείας που θα μπορούσε να συσταθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών στην οποία θα υπάγονταν και όλοι οι εποπτευόμενοι φορείς του.
Καμία κυβέρνηση όμως δεν αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος να καταργήσει ένα αχρείαστο υπουργείο γιατί επικοινωνιακά ξέρει ότι έχει μόνο να χάσει.
Τέτοιου είδους προτάσεις φυσικά είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλείς τόσο για τις κυβερνήσεις όσο και για την ίδια την δημόσια διοίκηση παγκοσμίως. Δεν υπάρχει δηλαδή πιθανότητα να εφαρμοστεί ποτέ μια τόσο καινοτόμα πρόταση γιατί το πολιτικό κόστος θα ήταν πάρα πολύ μεγάλο.