Η Ινδή συγγραφέας Banu Mushtaq και η μεταφράστρια της στα αγγλικά Deepa Bhasthi απέσπασαν το Διεθνές Βραβείο Booker για την ανθολογία διηγημάτων «Heart Lamp».
Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο γραμμένο στη γλώσσα Κανάντα, που ομιλείται από 65 εκατομμύρια ανθρώπους στο νότιο ινδικό κρατίδιο Καρνατάκα, που κερδίζει το διεθνώς αναγνωρισμένο λογοτεχνικό βραβείο.
Η ανθολογία περιλαμβάνει 12 διηγήματα τα οποία γράφτηκαν σε διάστημα 30 ετών -από το 1990 μέχρι το 2023-, και καταγράφουν την καθημερινή ζωή και τους αγώνες των γυναικών στη νότια Ινδία.
«Αυτές οι όμορφες, γεμάτες ζωή ιστορίες, αναδύονται από την γλώσσα Κανάντα, διανθισμένες με τον εξαιρετικό κοινωνικοπολιτικό πλούτο άλλων γλωσσών και διαλέκτων», δήλωσε ο συγγραφέας Max Porter, ο οποίος ανακοίνωσε τις νικήτριες του βραβείου, στην τελετή που πραγματοποιήθηκε στην Tate Modern του Λονδίνου το βράδυ της 20ης Μαΐου. «Μιλούν για τη ζωή των γυναικών, την πίστη, την κάστα, την εξουσία και την καταπίεση», πρόσθεσε.
Εκτός των άλλων, είναι και η πρώτη φορά που το βραβείο απονέμεται σε συλλογή διηγημάτων. Η Bhasthi είναι η πρώτη Ινδή αλλά και η ένατη γυναίκα μεταφράστρια η οποία κερδίζει το βραβείο, που έχει θεσπιστεί από το 2016. Από την άλλη, η Mushtaq είναι η έκτη γυναίκα συγγραφέας που λαμβάνει το βραβείο από τότε.
Η σιωπηλή δύναμη της Banu Mushtaq
Στην ευχαριστήρια ομιλία της, η Mushtaq αναφέρθηκε στους αναγνώστες της οι οποίοι «άφησαν τις λέξεις της να περιπλανηθούν στις καρδιές τους».
«Αυτό το βιβλίο αναδύθηκε από την πεποίθηση ότι καμία ιστορία δεν είναι ασήμαντη και ότι στο μωσαϊκό της ανθρώπινης εμπειρίας, κάθε νήμα έχει το βάρος του συνόλου», όπως επεσήμανε.
«Σε έναν κόσμο που συχνά προσπαθεί να μας χωρίσει, η λογοτεχνία παραμένει ένας από τους τελευταίους ιερούς χώρους όπου μπορούμε να ζήσουμε μέσα στο μυαλό του άλλου, έστω μέσα από λίγες σελίδες», πρόσθεσε.
Με τη σειρά της, η Bhasthi ελπίζει πως η νίκη της θα ενθαρρύνει περισσότερες μεταφράσεις από και προς την Κανάντα αλλά και σε άλλες γλώσσες της Νότιας Ασίας.
«Μέσα σε μια λογοτεχνική κουλτούρα η οποία επιβραβεύει το θέαμα, το ″Heart Lamp″ επιμένει στην αξία της προσοχής, στις απαρατήρητες και βεβιασμένες επιλογές, στη δύναμη που χρειάζεται απλώς για να αντέξει κανείς. Αυτή είναι η σιωπηλή δύναμη της Banu Mushtaq», αναφέρει για το βιβλίο μια κριτική στην εφημερίδα Indian Express.
Το πολυμαθές κορίτσι από τη Καρνατάκα
Η Mushtaq μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη της νότιας πολιτείας Καρνατάκα σε μια μουσουλμανική γειτονιά και, όπως τα περισσότερα κορίτσια γύρω της, μελετούσε το Κοράνι στη γλώσσα Ουρντού στο σχολείο.
Όμως ο πατέρας της, ένας κυβερνητικός υπάλληλος, αποζητούσε περισσότερα για εκείνη. Στην ηλικία των οκτώ ετών την έγραψε σε ένα μοναστηριακό σχολείο όπου εκεί άρχισε να μαθαίνει την Κανάντα.
Όσο ήταν ακόμα στο σχολείο, ξεκίνησε τη συγγραφή, ενώ στη συνέχεια, επέλεξε να σπουδάσει, τη ίδια στιγμή που οι συνομήλικες της παντρεύονταν και έκαναν οικογένεια.
Πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να εκδοθεί το πρώτο της βιβλίο, κι αυτό έγινε σε μία ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο της ζωής της.
Σε συνέντευξή της στο περιοδικό Vogue, είχε δηλώσει ότι, «πάντα ήθελα να γράψω, αλλά δεν είχα τίποτα να πω, επειδή ξαφνικά, μετά από έναν γάμο από έρωτα, μου είπαν να φορέσω μπούρκα και να αφοσιωθώ στις δουλειές του σπιτιού. Στα 29 μου έγινα μητέρα και ήρθα αντιμέτωπη με την επιλόχειο κατάθλιψη».
Σε μια άλλη συνέντευξη στο περιοδικό The Week, μίλησε για μία πράξη που της άλλαξε τη ζωή. «Κάποτε, σε μια κρίση απόγνωσης, έριξα βενζίνη πάνω μου, με σκοπό να αυτοπυρποληθώ. Ευτυχώς, ο σύζυγος μου το αντιλήφθηκε εγκαίρως, με αγκάλιασε και πήρε το κουτί με τα σπίρτα. Με παρακάλεσε, αφήνοντας το μωρό μας στα πόδια μου, λέγοντάς μου, ″μην μας εγκαταλείπεις″», είχε αποκαλύψει στο περιοδικό.
Η Mushtaq και το ξεχωριστό της έργο
Στην ινδική λογοτεχνία, οι μουσουλμάνες γυναίκες συχνά ισοπεδώνονται, είναι οι σιωπηλές παθούσες οι οποίες δέχονται τα πάντα παθητικά. Ωστόσο, οι χαρακτήρες της Mushtaq υπομένουν, διαπραγματεύονται και ενίοτε αντιδρούν, με τρόπους που σημαδεύουν τη ζωή τους.
Ακόμη κι αν η αιχμηρή γραφή της, έχει λάβει επανειλημμένα επικριτικά σχόλια, η Mushtaq δεν σταμάτησε ποτέ να γίνεται η φωνή εκείνων που δεν έχουν. Έχει δημοσιεύσει έξι συλλογές διηγημάτων, μια συλλογή δοκιμίων και ένα μυθιστόρημα.
Related…
Το χρηματικό έπαθλο των 66.000 δολαρίων θα μοιραστεί εξίσου μεταξύ συγγραφέως και μεταφράστριας.
Με πληροφορίες από Associated Press, BBC
