Ανταπόκριση – Βρυξέλλες
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από την εποχή του Γερούν Ντάισελμπλουμ, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στο επίκεντρο των πιο δύσκολων συζητήσεων της τρόικας και των μνημονίων. Σήμερα, όμως, το σκηνικό είναι εντελώς διαφορετικό καθώς σε λίγες ώρες οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης καλούνται να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο του Eurogroup και στο τραπέζι βρίσκεται η υποψηφιότητα ενός Έλληνα, του Κυριάκου Πιερακκάκη με «αντίπαλο δέος» τον Βέλγο Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ.
Στις 11 Δεκεμβρίου, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης καλούνται να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο του Eurogroup, σε μια διαδικασία που διεξάγεται σε ιδιαίτερα φορτισμένο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Η παραίτηση του Πασκάλ Ντόναχιου τον Νοέμβριο, προκειμένου να αναλάβει ανώτερη θέση στην Παγκόσμια Τράπεζα, άφησε προσωρινά στον Κύπριο υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό τον ρόλο του υπηρεσιακού προέδρου, έως ότου οι είκοσι υπουργοί της ευρωζώνης καταλήξουν στον διάδοχο.
Ο τρόπος εκλογής
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο για το Eurogroup ο πρόεδρος εκλέγεται για θητεία δυόμισι ετών με μυστική ψηφοφορία και με απλή πλειοψηφία. Με απλά λόγια απαιτούνται έντεκα ψήφοι επί των είκοσι για την ανάδειξη νέου προέδρου. Η διαδικασία ξεκινά με τις τοποθετήσεις των δύο υποψηφίων και ακολουθεί η κλειστή ψηφοφορία, χωρίς την παρουσία άλλων θεσμικών παραγόντων ή εκπροσώπων.
Η πολιτική συγγένεια των υποψηφίων
Οι δύο υποψήφιοι που τίθενται αντιμέτωποι προέρχονται αμφότεροι από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Ο 42χρονος Έλληνας υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Βέλγος ομόλογός του Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ εκπροσωπούν το ίδιο πολιτικό οικοσύστημα, γεγονός που οδηγεί πολλούς να προβλέπουν ότι, σε επίπεδο δημοσιονομικών προτεραιοτήτων, δεν αναμένονται μεγάλες διαφορές στην προσέγγισή τους. Σταθεροί κανόνες, δημοσιονομική πειθαρχία, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και προστασία της σταθερότητας του ευρώ παραμένουν οι βασικοί άξονες που συγκλίνουν οι περισσότεροι υπουργοί της ευρωζώνης, ανεξαρτήτως υποψηφίου.
«Θα μπορούσε να είναι μια καλή ιστορία για την Ελλάδα»
Παρά ταύτα, η αναμέτρηση δεν στερείται πολιτικού ενδιαφέροντος. Ο Πιερρακάκης φέρεται, σύμφωνα με πηγές στις Βρυξέλλες, να διαθέτει σημαντικές πιθανότητες επικράτησης. Σύμφωνα πηγές που μίλησαν στη HuffPost η εκλογή του θα αποτελούσε μια «καλή ιστορία» για την Ευρώπη και την Ελλάδα, μια χώρα που πριν από δέκα χρόνια θεωρούνταν το «μαύρο πρόβατο» της Ευρωζώνης.
Επίσης, εάν εκλεγεί, Ελλάδα θα αποκτήσει προστιθέμενη αξία, ενισχύοντας την εικόνα της και την αξιοπιστία της καθώς και την παρουσία της στα κέντρα λήψης σημαντικών αποφάσεων..
Οι θέσεις του Πιερρακάκη – Η Ελληνική εμπειρία οδηγός για την ΕΕ
Ο ίδιος ο Πιερρακάκης είχε τοποθετηθεί πρόσφατα σε εκδήλωση στις Βρυξέλλες με θέμα «Η ανάκαμψη της Ελλάδας, 10 χρόνια μετά το δημοψήφισμα για το ευρώ», όπου αναφέρθηκε στην περίοδο κατά την οποία η ελληνική οικονομία έχασε σχεδόν το 25% του ΑΕΠ της μια συρρίκνωση συγκρίσιμη μόνο με αυτή της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ. Περιέγραψε ακόμη μια χώρα που βρέθηκε αντιμέτωπη με μια υπαρξιακή απειλή και ένα πολιτικό σύστημα που χρειάστηκε τρεις διαδοχικές προσαρμογές για να εγκαταλείψει μη ρεαλιστικές επιλογές. Παρ’ όλα αυτά, όπως σημείωσε, η Ελλάδα όχι μόνο σταθεροποιήθηκε αλλά «άλλαξε τροχιά». Οπως έχει τονίσει ο Έλληνας υπουργός η ανάπτυξη «προβλέπεται στο 2,4% για το 2026 σημαντικά υψηλότερη από την Ευρωπαϊκή Ένωση», ότι η ανεργία βαίνει προς το 8,8% «δηλαδή στα επίπεδα του 2008», ότι οι επενδύσεις κινούνται πλέον προς το 18% του ΑΕΠ, ότι οι εξαγωγές έχουν διπλασιαστεί ως ποσοστό του ΑΕΠ, και ότι οι τράπεζες επανήλθαν σε σταθερή λειτουργία με μη εξυπηρετούμενα δάνεια κάτω από το 5%.
Η ελληνική εμπειρία μπορεί να είναι ο οδηγός για την ΕΕ είχε πει τότε ο υπουργός και έδωσε έμφαση στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων που πρέπει να κάνει η Ευρώπη προκειμένου να μην τη ξεπεράσουν οι εξελίξεις.
Αυτή η αφήγηση αναμένεται να αποτελέσει κεντρικό στοιχείο της παρέμβασής του και αύριο, λίγο πριν από την ψηφοφορία.
Το βιογραφικό του Πιερρακάκη ενισχύει αυτή την προοπτική. Η θητεία του στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπου ηγήθηκε μιας βαθιάς μεταρρύθμισης του ελληνικού δημοσίου, η τεχνολογική του κατάρτιση, ο επικοινωνιακός του χαρακτήρας και η ικανότητά του να παρουσιάζει ευρωπαϊκές προκλήσεις με τρόπο πολιτικά κατανοητό θεωρούνται στοιχεία που πολλοί υπουργοί εκλαμβάνουν ως «προστιθέμενη αξία» για τον ρόλο του προέδρου του Eurogroup.
Ο Βέλγος αντίπαλός του, Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ, διαθέτει με τη σειρά του σημαντική εμπειρία εντός του Eurogroup. Έχει συμμετάσχει ενεργά σε συζητήσεις κομβικών μεταρρυθμίσεων και χαρακτηρίζεται ως τεχνοκράτης με μεθοδικό ύφος, κάτι που τον καθιστά ιδιαίτερα σεβαστό μεταξύ πολλών συναδέλφων του.
Θα παίξουν ρόλο τα «παγωμένα ρωσικά κεφάλαια»;
Ωστόσο, ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σύμφωνα με πληροφορίες, εμφανίζονται επιφυλακτικές λόγω της στάσης του Βελγίου απέναντι στο ζήτημα της αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών κεφαλαίων , το μεγαλύτερο μέρος φυλάσσεται στις Βρυξέλλες στο Euroclear, προς όφελος της Ουκρανίας, ένα θέμα που αναμένεται να κυριαρχήσει στην προσεχή σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 18 και 19 Δεκεμβρίου. Όμως οι απόψεις διίστανται καθώς υπάρχουν και αυτοί που εκφράζουν την εκτίμηση ότι η συγκεκριμένη συζήτηση δεν θα επηρεάσει άμεσα την αυριανή ψηφοφορία., Κανείς όμως δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να λειτουργήσει στο παρασκήνιο ως παράγοντας πολιτικής διαπραγμάτευσης
Βόρειοι και Νότιοι;
Ένας δεύτερος παράγοντας αφορά τις γεωγραφικές ισορροπίες εντός του Eurogroup. Πληροφορίες θέλουν αρκετούς υπουργούς από τον ευρωπαϊκό Νότο να προτιμούν την υποψηφιότητα Πιερρακάκη, τόσο για πολιτικούς όσο και για συμβολικούς λόγους. Από την άλλη, οι Κάτω Χώρες και ο Βορράς φαίνεται να προτιμούν τον Βέλγο υποψήφιο.
«Γεωπολιτική και Γεωοικονομία»
Γίνεται αντιληπτό ότι η κρίσιμη συνεδρίαση αναμένεται να έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Παρά τις πολιτικές ισορροπίες, η απόφαση θα ληφθεί, όπως πάντα, σε κλειστή αίθουσα και με μυστική ψηφοφορία. Αν και η διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων θεωρείται πως θα είναι μικρή, αρκετοί στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι ο Έλληνας υπουργός εισέρχεται στη διαδικασία με ένα οριακό αλλά σαφές πλεονέκτημα. Απομένουν λίγες ώρες για να μάθουμε ποιος θα αναλάβει την ευθύνη να οδηγήσει το Eurogroup στην επόμενη, ιδιαίτερα απαιτητική, οικονομική και γεωπολιτική περίοδο, με έναν πόλεμο στην Ευρώπη και μια σύμμαχο χώρα, τις ΗΠΑ , να γυρνάει την πλάτη του στη Γηραιά Ήπειρο. Άλλωστε και η πρόεδρος της Κομισιόν το είπε ξεκάθαρα προ ημερών «Σε αυτή τη νέα εποχή, η γεωοικονομία συμβαδίζει με τη γεωπολιτική».
