Ο πλανήτης Γή φαίνεται ότι δεν είναι αρκετά μεγάλος για να στεγάσει τα δεκάδες mega data centers που έχουν αρχίσει και ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια σε κάθε γωνιά του, ούτε μπορεί να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες τους σε ενέργεια που απαιτεί η τεχνητή νοημοσύνη.
Καθώς έως το 2030 (δηλαδή μέσα στα επόμενα 5 χρόνια) οι ανάγκες για ενέργεια στα κέντρα δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης, θα αυξηθούν κατά 165%, όπως εκτιμούν τα στοιχεία της Goldman Sacks, με το μεγαλύτερο ποσοστό να καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ηλιακά και αιολικά πάρκα, η Γη δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες.
Αυτό σημαίνει, ότι στα επόμενα 5-10 χρόνια ο πλανήτης Γη θα είναι τόσο ασφυκτικά γεμάτος από εκατομμύρια φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα που δεν θα υπάρχει φυσικός χώρος για άλλα ούτε αρκετή ενέργεια για να λειτουργήσουν.
Αυτό έχει οδηγήσει ήδη μεγάλες εταιρείες να αναζητούν τρόπους για να εγκαταστήσουν κέντρα δεδομένων στο διάστημα, παρακάμπτοντας το πρόβλημα της εύρεσης διαθέσιμης γης. Άλωστε, το διάστημα προσφέρει καλύτερη και ποιο άμεση πρόσβαση στην ηλιακή ενέργεια, χωρίς να υπάρχουν οι συννεφιαμένες ημέρες, η νύχτα και οι εποχές που κάνουν τη Γη έναν πλανήτη με εμπόδια.
Ξεκίνησαν ήδη οι αποστολές στο διάστημα
Πέρυσι, η Thales Alenia Space με έδρα τη Γαλλία, ηγήθηκε μιας μελέτης που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη σκοπιμότητα του ASCEND, του έργου που προσπαθεί να διαπιστώσει εάν είναι εφικτή μια τέτοια πιθανότητα, έδειξε ότι η αποστολή κέντρων δεδομένων στο διάστημα για την αξιοποίηση της συνεχούς ηλιακής ενέργειας θα μπορούσε να προσφέρει «μια πιο φιλική προς το περιβάλλον και κυρίαρχη λύση για τη φιλοξενία και την επεξεργασία δεδομένων».
«Αυτό θα εξαρτηθεί από τις τεχνολογικές εξελίξεις σε διάφορους τομείς», δήλωσε ο Xavier Roser της Thales Alenia Space λέγοντας ότι αυτό που θα πρέπει να ελεγχθεί είναι τι θα γίνεται με τους ρύπους στο διάστημα. Ενώ οι συνολικές εκπομπές αερίων από τις εκτοξεύσεις πυραύλων είναι μηδανινές μπροστα σε αυτές που εκπέμπουν τα αεροπλάνα, έχει διαπιστωθεί ότι οι πύραυλοι απελευθερώνουν ρύπους σε μεγαλύτερα υψόμετρα, όπου διαρκούν για πολύ μεγαλύτερο διάστημα.
Η μελέτη ASCEND εκτιμά ότι για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα στο διάστημα, θα πρέπει να κατασκευαστεί ένας εκτοξευτής που θα εκπέμπει 10 φορές λιγότερο άνθρακα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του από αυτούς που υπάρχουν σήμερα.
Η SpaceX, η οποία έχει φέρει επανάσταση στο κόστος των πυραύλων με τον στόλο των οχημάτων εκτόξευσης Falcon, δεν έχει αποκαλύψει κανένα σχέδιο για κάποιον πύραυλο «πιο φιλικό προς το περιβάλλον».
Αν αυτή η σκέψη αποδειχθεί υλοιποιήσημη δεν αποκλείεται στο άμεσο μέλλον να υπάρξει ένας αστερισμός δορυφόρων δεδομένων, που θα τεθούν σε τροχιά γύρω από τη Γη.
Κι αν κάποιος πιστεύει ότι αυτό είναι ένα μακρινό όνειρο, πλανάται καθώς η νεοσύσταστη Madari space, με έδρα το Αμπου Ντάμπι, έχει προγραμματίσει ήδη την πρώτη αποστολή δορυφόρου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων μέσα στο 2026, ο οποίος θα διαθέτει ένα ωφέλιμο φορτίο δεδομένων στο μέγεθος μιας τοστιέρας – που αποτελείται από εξαρτήματα αποθήκευσης και επεξεργασίας δεδομένων. Μάλιστα, είναι μέρος της Πρωτοβουλίας Πρόσβασης στο Διάστημα για Όλους του Γραφείου του ΟΗΕ για τις Διαστημικές Υποθέσεις (UNOOSA) και δεν είναι η μόνη.
Τον Μάιο, η Κίνα εκτόξευσε 12 δορυφόρους σε μια διαστιμική βάση υπολογιστών, στην οποία σκοπεύει να στέιλει άλλουν 2.800 δορυφόρους για την επεξεργασία δεδομένων στο διάστημα. Η Lonestar Data Holdings, μια εταιρεία με έδρα τη Φλόριντα, δήλωσε τον Μάρτιο ότι δοκίμασε με επιτυχία ένα μικρό κέντρο δεδομένων στη Σελήνη, παρά το γεγονός ότι το σύστημα προσγειώθηκε στο πλάι και απενεργοποιήθηκε πρόωρα.
Τον Νοέμβριο, η Starcloud – μια νεοσύστατη εταιρεία με έδρα την πολιτεία της Ουάσινγκτον – θα εκτοξεύσει έναν δορυφόρο εξοπλισμένο με μονάδα επεξεργασίας γραφικών (GPU) Nvidia H100. Η εταιρεία δήλωσε στο CNN ότι θα καταγράψει ρεκόρ ως ο πιο ισχυρός υπολογιστής σε τροχιά.
Τα data center θα στεγάζονται στο διάστημα
«Η άποψή μου είναι ότι σε 10 χρόνια, σχεδόν όλα τα νέα κέντρα δεδομένων θα κατασκευάζονται αποκλειστικά στο διάστημα, λόγω των περιορισμών που αντιμετωπίζουμε στην κατασκευή νέων ενεργειακών έργων στη Γη», δήλωσε ο Philip Johnston, Διευθύνων Σύμβουλός της Madari space.
Οι κύριες προκλήσεις που θα πρέπει να ξεπεραστούν για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, είναι η απαγωγή μεγάλων ποσοτήτων θερμότητας στο κενό και η λειτουργία των τσιπ σε περιβάλλον υψηλής ακτινοβολίας και φυσικά το κόστος.
Η Lonestar υπέγραψε συμφωνία 120 εκατομμυρίων δολαρίων με τον κατασκευαστή διαστημοπλοίων Sidus για να βάλει σε τροχιά έξι δορυφόρους αποθήκευσης δεδομένων με τον πρώτο να έχει σχεδιαστεί να εκτοξευτεί το 2027, περίπου 60.000 χιλιόμετρα από τη Σελήνη. Οι επόμενοι πέντε δορυφόροι θα διπλασιάσουν την χωρητικότητα αποθήκευσης, διατηρώντας παράλληλα το ίδιο βάρος και τις ίδιες ενεργειακές απαιτήσεις, αναφέρει η εταιρεία.
