Με ιδιαίτερα αιχμηρούς χαρακτηρισμούς για τη λειτουργία της Novartis στην Ελλάδα τοποθετήθηκε ο Φιλίστωρ Δεστεμπασίδης κατά την απολογία του ενώπιον του δικαστηρίου, επιχειρώντας να εξηγήσει τόσο το πλαίσιο μέσα στο οποίο προέβη στις επίμαχες καταθέσεις του όσο και τις πηγές της πληροφόρησής του.
Ο πρώην προστατευόμενος μάρτυρας της υπόθεσης Novartis, ο οποίος πλέον δικάζεται για το περιεχόμενο όσων είχε καταθέσει, παρομοίασε την πολυεθνική φαρμακευτική εταιρία με τον «ΟΠΕΚΕΠΕ του φαρμάκου», κάνοντας λόγο για μια δομημένη και συστηματική πρακτική διαφθοράς.
Ο κατηγορούμενος ανέφερε ότι όταν κλήθηκε από την Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς, είχε ήδη σχηματίσει την πεποίθηση πως η εταιρία ήταν διεφθαρμένη, γεγονός που –όπως είπε– τον απάλλαξε από κάθε ενδοιασμό να συνεργαστεί με τις δικαστικές αρχές.
«Δεν μπορούσα να προβλέψω την έκταση που θα έπαιρνε η υπόθεση, ούτε ότι το όνομά μου θα γινόταν γνωστό τόσο γρήγορα, ούτε τα όσα θα ακολουθούσαν στη Βουλή με τις δέκα κάλπες», υποστήριξε, τονίζοντας ότι η απόφασή του δεν υπαγορεύτηκε από πολιτικά ή προσωπικά κίνητρα.
Στην απολογία του επέμεινε ότι ουδέποτε ισχυρίστηκε πως είχε προσωπική εμπλοκή ή άμεση γνώση πράξεων δωροδοκίας. Όπως επανέλαβε, οι πληροφορίες που μετέφερε στις καταθέσεις του προέρχονταν κυρίως από τον τότε ισχυρό άνδρα της Novartis Hellas, Κωνσταντίνο Φρουζή. «Υπήρχε συγκεκριμένος σχεδιασμός, υπήρχε μαύρο ταμείο και υπήρχε ένα πρόσωπο που τα συντόνιζε όλα αυτά», ανέφερε, προσδιορίζοντας τον κ. Φρουζή ως τον κεντρικό διαχειριστή. Παράλληλα, διευκρίνισε ότι το σύνολο των αναφορών του είχε αφηγηματικό χαρακτήρα και ότι σε κάθε περίπτωση προσδιόριζε ρητά την πηγή της γνώσης του.
Novartis: Απολογία του Δεστεμπασίδη
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στον ρόλο που κατείχε εντός της εταιρίας, σημειώνοντας ότι, παρότι δεν συμμετείχε στη λήψη αποφάσεων, είχε πλήρη εικόνα πολλών εσωτερικών λειτουργιών λόγω της θέσης του στη διαχείριση επικοινωνιακών κρίσεων. «Διαχειριζόμουν ό,τι αφορούσε τη σχέση της εταιρίας με τα media, ιδίως όταν υπήρχαν δημοσιεύματα για αθέμιτες πρακτικές. Για να κάνεις crisis management, πρέπει να γνωρίζεις τι συμβαίνει», είπε, προσθέτοντας ότι συνεργαζόταν άμεσα ή έμμεσα με όλα τα τμήματα της Novartis. Αναφέρθηκε, επίσης, στις εκτενείς καταθέσεις που έδωσε στην Εισαγγελία Διαφθοράς, κάνοντας λόγο για «καταθέσεις ποταμούς», κατά τις οποίες –όπως είπε– δεν δεχόταν εκτεταμένες ερωτήσεις, αλλά φρόντιζε να εξηγεί κάθε πληροφορία που παρέθετε.
Σύμφωνα με τον κατηγορούμενο, η Ελλάδα κατείχε κομβική θέση στη διεθνή στρατηγική της Novartis και συγκαταλεγόταν στις εννέα χώρες όπου εντοπίστηκαν αθέμιτες πρακτικές. «Η Ελλάδα ήταν φαρμακομάνα και πρώτη σε πωλήσεις ανάλογα με τον πληθυσμό», ανέφερε, περιγράφοντας ένα σύστημα στο οποίο –όπως είπε– η υπερσυνταγογράφηση είχε γίνει κοινωνικά αποδεκτή. «Αν ο γιατρός έδινε μόνο ένα φάρμακο, θεωρούνταν ότι δεν ήταν καλός», είπε χαρακτηριστικά, υποστηρίζοντας ότι είχε διαμορφωθεί ένας ευρύς κύκλος διαφθοράς, στον οποίο πρωταγωνιστούσε η Novartis. «Ήταν το διαμάντι της εταιρίας, αλλά το πρόβλημα δεν περιοριζόταν μόνο στους γιατρούς», σημείωσε.
Απαντώντας σε ερώτηση της έδρας για το αν παρόμοιες πρακτικές απαντώνταν και σε άλλες φαρμακευτικές εταιρίες, ο κ. Δεστεμπασίδης παραδέχθηκε ότι «σε όλες υπήρχαν σχέδια επηρεασμού ή δωροδοκίας», ωστόσο υποστήριξε ότι στη Novartis τα φαινόμενα αυτά «ξεπερνούσαν κάθε όριο». Όπως είπε, ιδιαίτερα κατά την περίοδο των μνημονίων, οι πρακτικές αυτές επεκτάθηκαν πέραν των γιατρών και αφορούσαν και άλλους επαγγελματίες ή δημόσιους λειτουργούς, όπως μέλη επιτροπών τιμολόγησης και στελέχη υπουργείων.
Αναφερόμενος στα κίνητρα της συνεργασίας του με τη Δικαιοσύνη, υποστήριξε ότι στόχος του ήταν να συνεισφέρει με στοιχεία, παρουσιάσεις και αρχεία, χωρίς να επιδιώξει ίδιον όφελος. «Στην Ελλάδα, μάλλον μόνο ζημιά μπορείς να πάθεις», είπε, προσθέτοντας ότι θεωρούσε πως θα ήταν ένας από τους πολλούς μάρτυρες-στελέχη που θα αξιοποιούσε η Εισαγγελία. Τόνισε, επίσης, ότι οι εισαγγελείς του ενέπνεαν εμπιστοσύνη και ότι δεν δέχθηκε καμία πίεση για να καταθέσει συγκεκριμένα πράγματα.
Σε ό,τι αφορά τις αναφορές του σε πολιτικά πρόσωπα, ο κ. Δεστεμπασίδης επανέλαβε ότι οι σχετικές πληροφορίες του είχαν μεταφερθεί από τον Κωνσταντίνο Φρουζή, ο οποίος –όπως είπε– δικαιολογούσε τις επίμαχες δαπάνες ως έξοδα που βάρυναν τον προϋπολογισμό του τμήματος που διαχειριζόταν ο ίδιος ο κατηγορούμενος. Μάλιστα, υποστήριξε ότι ο κ. Φρουζής εμφάνιζε συχνά συμπεριφορά υπερβολής και έπαρσης, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ποσά που εμφανίζονταν ως πολιτικές δαπάνες να κατέληγαν αλλού.
Ο κατηγορούμενος διευκρίνισε, τέλος, ότι για πολιτικά πρόσωπα όπως οι Γεωργιάδης, Στουρνάρας, Νικολούδης, Σαμαράς και Βενιζέλος δεν έκανε λόγο για δωροδοκία, ενώ ακόμη και στις περιπτώσεις του Δημήτρη Αβραμόπουλου και του Ανδρέα Λοβέρδου είχε προχωρήσει σε μεταγενέστερες διευκρινίσεις. Για άλλες περιπτώσεις, όπως είπε, μίλησε για «επηρεασμό», έννοια που θα μπορούσε να ταυτιστεί και με πρακτικές lobbying, υπογραμμίζοντας ότι σε όλη τη διάρκεια των καταθέσεών του προσπάθησε να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικός.
