Μπορεί να ήταν μια κρύα νύχτα που με όσες κουβέρτες και να σκεπαζόμασταν πιάναμε τον εαυτό μας να μην μπορεί να σταματήσει να τρέμει «κουκουλωμένος» κάτω από τα σκεπάσματα, ή μπορεί να ήταν μια θυελλώδης μέρα του χειμώνα που, παρόλο που είχαμε ντυθεί σαν «κρεμμύδι» με 4 στρώσεις από ζεστά ρούχα, πάλι μας έπιασε το κοινώς λεγόμενο τρέμουλο.
Το φαινόμενο αυτό μας παραξενεύει και ίσως να μην μπορούμε να το εξηγήσουμε.Υπάρχουν φορές μάλιστα που αγχωνόμαστε ότι κάτι κακό συμβαίνει στο σώμα μας λόγω του ρίγους, αλλά στην πραγματικότητα το να τρέμουμε ειναι ένας φυσικός μηχανισμός προστασίας του οργανισμού, που μας βοηθάει στην ρύθμιση και την διατήρηση της εσωτερικής θερμοκρασίας.
Τι είναι το ρίγος και γιατί το σώμα μας τρέμει στο κρύο
Όπως αναφέρεται σε άρθρο στο popsci.com, το ρίγος αποτελεί τον φυσικό «θερμοστάτη» του σώματος.
Η δρ. Νατάσα Μπουγιάν, οικογενειακή γιατρός επισημαίνει στο άρθρο του popsci.com , ότι το ρίγος είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα παράγει θερμότητα όταν κρυώνει, μέσω ακούσιων μυϊκών συσπάσεων.
Αυτές οι συσπάσεις:
αυξάνουν τον μεταβολισμό
καταναλώνουν πολλή ενέργεια
βοηθούν στη διατήρηση της εσωτερικής θερμοκρασίας
Όπως το φτέρνισμα ή η ανατριχίλα, το ρίγος είναι ακούσιο και αντανακλαστικό.
Ο ρόλος του εγκεφάλου στη θερμοκρασία
Η δρ. Ρομίνα Σιφουέντες, ειδική οικογενειακή ιατρικής, εξηγεί στο ίδιο άρθρο, ότι ο υποθάλαμος το κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας στον εγκέφαλο ανιχνεύει ακόμη και μικρές πτώσεις της εσωτερικής θερμοκρασίας και ενεργοποιεί άμεσα τους μύες. Με απλά λόγια, το ρίγος λειτουργεί σαν ενσωματωμένος θερμοστάτης, που μας προστατεύει από την υποθερμία.
Σε ποια θερμοκρασία αρχίζουμε να τρέμουμε
Δεν υπάρχει ένα σταθερό όριο για όλους. Συνήθως αρχίζουμε να τρέμουμε όταν η θερμοκρασία του σώματος πέσει κάτω από το φυσιολογικό εύρος, δηλαδή κάτω από 36,1–37,2°C.
Παράγοντες που επηρεάζουν το πότε εμφανίζεται το ρίγος:
ηλικία
σωματικό λίπος
κυκλοφορία του αίματος
εξοικείωση με το κρύο
Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι τείνουν να κρυώνουν πιο εύκολα, επειδή ο οργανισμός τους δυσκολεύεται περισσότερο να διατηρήσει τη θερμότητα.
Πότε το ρίγος πρέπει να μας ανησυχήσει
Το ρίγος δεν εμφανίζεται μόνο επειδή κρυώνουμ. Μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι το σώμα μας δίνει μάχη με λοίμωξη ή πυρετό, ή ότι κάτι δεν πάει καλά με τη ρυθμιστική του ικανότητα.
Τι μπορεί να υποδηλώνει το επίμονο ρίγος:
Σε άρθρο της Cleveland Clinic επισημαίνεται πώς το ρίγος μπορεί συνοδεύει λοιμώξεις και πυρετό, καθώς το σώμα προσπαθεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του για να αντιμετωπίσει τα παθογόνα μικρόβια. Το ρίγος προειδοποιεί ότι η εσωτερική «θερμοκρασία στόχος» έχει αλλάξει και το σώμα εργάζεται για να την ανεβάσει, κάτι που είναι συνηθισμένο σε παθήσεις με φλεγμονή και πυρετό.
Υποθερμία: πότε απαιτείται άμεση ιατρική αντιμετώπιση
Η υποθερμία εκδηλώνεται όταν η θερμοκρασία του σώματος υποχωρήσει κάτω από τους 35°C, μια κατάσταση που θεωρείται επείγουσα και μπορεί να αποβεί επικίνδυνη αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα. Όπως αναφέρεται σε ενημερωτικό άρθρο του NHS Inform, η πτώση της θερμοκρασίας επηρεάζει ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού και απαιτεί γρήγορη αντίδραση.
Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε
Σύμφωνα με το NHS Inform, σοβαρά προειδοποιητικά σημάδια υποθερμίας είναι:
σύγχυση ή αλλοιωμένο επίπεδο συνείδησης
δυσκολία στην ομιλία
αργή ή ρηχή αναπνοή
έλλειψη συντονισμού στις κινήσεις
λιποθυμικό επεισόδιο ή απώλεια αισθήσεων
Η παρουσία αυτών των συμπτωμάτων υποδηλώνει ότι το σώμα αδυνατεί πλέον να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του αποτελεσματικά.
Τι πρέπει να κάνουμε άμεσα
Το NHS Inform επισημαίνει ότι τα πρώτα μέτρα είναι κρίσιμα:
αφαιρούμε αμέσως τα βρεγμένα ρούχα και τα αντικαθιστούμε με στεγνά και ζεστά
μεταφέρουμε το άτομο σε προστατευμένο, θερμό χώρο
προσφέρουμε ζεστό ρόφημα, εφόσον είναι σε θέση να καταπιεί
ενθαρρύνουμε ήπια κίνηση μόνο αν υπάρχει πλήρης εγρήγορση, ώστε να αυξηθεί σταδιακά η θερμοκρασία του σώματος
Η έγκαιρη αναγνώριση και η σωστή αντίδραση μπορούν να αποτρέψουν σοβαρές επιπλοκές.
Σύμφωνα με άρθρο της Healthline, εάν το ρίγος επιμένει ακόμη και αφότου έχουμε ζεσταθεί, ή συνοδεύεται από σύγχυση, υπνηλία, δυσκολία στην ομιλία, σοβαρή κόπωση ή έντονο πόνο, αυτά είναι σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσουμε και μπορεί να υποδεικνύουν σοβαρότερο πρόβλημα. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σημαντικό να συμβουλευτούμε γιατρό για να εκτιμηθεί η κατάσταση.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν πώς το ρίγος είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ένας προστατευτικός μηχανισμός. Αυτό που έχει σημασία είναι το πλαίσιο στο οποίο εμφανίζεται.
Έτσι, αν νιώσουμε ένα ελαφρύ τρέμουλο από ένα ρεύμα κρύου αέρα, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας ίσως είναι απλώς η κατάλληλη στιγμή για ένα ζεστό ρόφημα και λίγη ξεκούραση.
Με πληροφορίες από popsci.com, Cleveland Clinic , NHS Inform και Healthline
