Καθώς αποκοιμόμαστε κάθε βράδυ, ίσως νιώθουμε άνετα γνωρίζοντας ότι … δεν είμαστε ποτέ πραγματικά μόνοι — χάρη στα δεκάδες οκτάποδα ακάρεα που σέρνονται έξω από τους πόρους μας για να … διασκεδάσουν.
Δεν μπορούμε να δούμε ή να αισθανθούμε αυτά τα «νυχτόβια» έντομα, που ονομάζονται ακάρεα demodex, αλλά όπως σχεδόν όλοι οι ενήλικες, τα έχουμε σε όλο το σώμα μας. Μικρότερα από μια καρφίτσα, τα μικροσκοπικά ασπόνδυλα, που έχουν μήκος περίπου 0,15 έως 0,4 χιλιοστά, ζουν γύρω από τα εξωτερικά μέρη των τριχοθυλακίων μας και τρέφονται με το λιπαρό περιεχόμενό τους.
«Ενώ κοιμόμαστε, βγαίνουν και είναι πολύ χαρούμενα, ζευγαρώνουν, επισκέπτονται συγγενείς, περπατούν στα πρόσωπά μας. Τη στιγμή που ξυπνάμε, επιστρέφουν μέσα στους πόρους», λέει η Αλεξάντρα Περότι, αναπληρώτρια καθηγήτρια βιολογίας ασπόνδυλων στο Πανεπιστήμιο του Reading στην Αγγλία. Κι αν μας φρικάρει αυτό, η Περότι σημειώνει: «Μην ανησυχείτε». Τα ακάρεα Demodex είναι πιο συχνά φίλοι παρά εχθροί.
Σε αντάλλαγμα για τον καθαρισμό των πόρων μας από τις ακαθαρσίες, προσφέρουμε σε αυτές τις μικροσκοπικές «σκούπες» τη μελατονίνη μας, μια ορμόνη που παράγεται στο δέρμα και μας βοηθά να κοιμηθούμε, αλλά δίνει στα ακάρεα ζωτική ενέργεια, σύμφωνα πάντα με την Περότι. Και όπως οι μικροσκοπικοί βρικόλακες, τα ακάρεα έχουν εξελιχθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγουν τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου, οι οποίες καταστρέφουν εύκολα το DNA τους.
Το πρόσωπο έχει συνήθως έως και πέντε ακάρεα ανά τετραγωνικό εκατοστό — αν κι είναι αδύνατο να τα δούμε με γυμνό μάτι.
Όταν τα ακάρεα προκαλούν προβλήματα
Τα ακάρεα Demodex μπορούν να πολλαπλασιαστούν μέσα σε μια νύχτα, προκαλώντας μια υπερβολική ανάπτυξη που ονομάζεται δεμοδήκωση, δηλώνει ο δρ Ρίτσαρντ Λόκσλεϊ, καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο.
Τα άτομα με ανοσοανεπάρκεια, όπως οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, είναι πιο ευάλωτα στη δεμοδήκωση και μπορεί να παρουσιάσουν φλεγμονώδη αντίδραση στα ακάρεα και στα βακτήρια που μπορούν να τα «αποικίσουν», σύμφωνα με τον τελευταίο.
Δεν είναι απολύτως γνωστό γιατί ορισμένοι άνθρωποι παρουσιάζουν φλεγμονή από τα ακάρεα, συμπληρώνει ο ίδιος. «Αλλά αυτό που είναι γνωστό είναι ότι τα άγρια ζώα δεν πάσχουν από ασθένειες που προκαλούνται από τα ακάρεα, ενώ τα κατοικίδια σκυλιά και γάτες πάσχουν. Ίσως λοιπόν, όταν ”μετακομίσαμε” σε ένα διαφορετικό περιβάλλον και εξελίχθηκαμε, μια γενετική μετάλλαξη έπληξε το ανοσοποιητικό μας σύστημα».
Η φλεγμονή μπορεί να εκδηλωθεί ως ροδόχρους ακμή, ακμή, ξηρότητα και απολέπιση, ειδικά στα μάγουλα, τα βλέφαρα, το μέτωπο και τις πτυχές όπου μπορεί να συσσωρευτεί σμήγμα, αναφέρει με τη σειρά του ο δρ Ρομπέρτο Ρικάρντο Γκονζάλες, αναπληρωτής καθηγητής δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, ο οποίος συνεργάστηκε στενά με τον δρ Λόκσλεϊ για την έρευνα των ακάρεων.
Για να προσδιορίσουν εάν τα ακάρεα demodex είναι η αιτία των δερματικών ερεθισμών, οι δερματολόγοι μπορούν να αφαιρέσουν ή να ξύσουν ελαφρά το ανώτερο στρώμα του δέρματος και να τοποθετήσουν το δείγμα κάτω από μικροσκόπιο, όπως εξηγεί ο εξήγησε ο δρ. Ρικάρντο Γκονζάλες.
Κατά τη διάρκεια μιας ρουτίνας εξέτασης των ματιών, ο γιατρός μπορεί να ελέγξει για κηρώδη συσσώρευση αυγών και αποβλήτων ακάρεων από τη βάση των βλεφαρίδων, σύμφωνα με τον δρ Κόρι Λαπέν, οπτομέτρη από το Οχάιο. Για τους ασθενείς με λοιμώξεις των βλεφάρων, αυτή η συσσώρευση είναι μια κοινή αιτία ξηρότητας, κνησμού, απώλειας βλεφαρίδων και ακόμη και επαναλαμβανόμενων φλεγμονών.
Πρόληψη και θεραπεία
Για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες, δεν υπάρχει λόγος να πανικοβληθούν από την ύπαρξη των ακάρεων demodex.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν καθόλου ότι έχουν τα ακάρεα και (αυτό) πρέπει να παραμείνει έτσι», λέει ο δρ Λόκσλεϊ
«Μπορεί να κάνουμε περισσότερο κακό αναζητώντας για προβλήματα παρά απλά αγνοώντας το θέμα. Και αν έχουμε προβλήματα, πρέπει πρώτα να μιλήσουμε με έναν γιατρό», εξηγεί.
Τόσο ο δρ Λαπέν όσο και ο δρ Ρικάρντο Γκονζάλες συνιστούν να διατηρούμε μια τακτική ρουτίνα υγιεινής πριν τον ύπνο, συμπεριλαμβανομένου ενός απαλού καθαριστικού για την απομάκρυνση των υπολειμμάτων και της περίσσειας λιπαρότητας από το πρόσωπο.
Ας αφαιρέσουμε το μακιγιάζ των ματιών και τις ψεύτικες βλεφαρίδες πριν τον ύπνο, ώστε να διατηρήσουμε την περιοχή καθαρή και να αποφύγουμε τον ερεθισμό του ευαίσθητου ιστού γύρω από τα μάτια, αναφέρει ο δρ Λαπέν.
Όσοι έχουν επιρρεπές σε ακμή δέρμα μπορούν να χρησιμοποιούν ένα τοπικό ρετινοειδές μία ή δύο φορές την εβδομάδα, συμβουλεύει ο δρ Ρικάρντο Γκονζάλες, σημειώνοντας ότι η μετριοπάθεια είναι το κλειδί για μια ρουτίνα περιποίησης του δέρματος πριν τον ύπνο.
«Το έχω δει σε ασθενείς όταν υπάρχει διαταραχή του φραγμού υγρασίας, που σημαίνει ότι το δέρμα μας είναι υπερβολικά ξηρό ή παράγει υπερβολική λιπαρότητα λόγω φλεγμονής ή υπερβολικού πλυσίματος. Τα ακάρεα μπορούν να αναπτυχθούν υπερβολικά σε αυτές τις περιπτώσεις», ξεκαθαρίζει ο δρ Ρικάρντο Γκονζάλες.
Ο τακτικός, επαρκής ύπνος είναι επίσης σημαντικός για την πρόληψη της υπερβολικής παραγωγής σμήγματος, της λιπαρής ουσίας που είναι σαν τροφή για τα ακάρεα, όπως έχουν δείξει μελέτες.
ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ…
Για τη θεραπεία της δεμοδήκωσης, ένας δερματολόγος μπορεί να συνταγογραφήσει τοπική ή από του στόματος ιβερμεκτίνη για να μειώσει τον πληθυσμό των ακάρεων σε φυσιολογικά επίπεδα, σύμφωνα πάντα με τον δρ Γκονζάλες. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να απαλλαγούμε εντελώς και μόνιμα από τα ακάρεα. Κι όπως καταλήγει η Αλεξάντρα Περότι, «Καλύτερα να τους θεωρήσουμε (δια ζωής) συντρόφους μας».
ΠΗΓΗ: Cnn.com
