Ο διαστρικός κομήτης 3I/ATLAS είναι προς το παρόν αθέατος, καθώς η κίνησή του τον έχει φέρει πίσω από τον Ήλιο (σε σχέση με τα τηλεσκόπια στη Γη), ωστόσο εξακολουθεί να προκαλεί αίσθηση στους επιστήμονες: Παρατηρήσεις από διαστημόπλοια έδειξαν πως ο κομήτης άρχισε να φωτίζεται γρήγορα καθώς συνέχιζε την πορεία του προς την άλλη πλευρά του Ήλιου.
Ο 3I/ATLAS έφτασε αυτές τις ημέρες (τέλη Οκτωβρίου) στο περιήλιο (τη μικρότερη απόστασή του από τον Ήλιο). Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Live Science, στις 18 Οκτωβρίου ο Βοραχάτε Μπούνπλοντ, ερασιτέχνης αστρονόμος και έμπειρος «κυνηγός» κομητών εντόπισε τον κομήτη σε εικόνες από τον μετεωρολογικό δορυφόρο GOES-19, που χρησιμοποιεί ένα όργανο ονόματι CCOR-1 για να παρατηρεί τον Ήλιο στο ευρύτερο πλαίσιο της παρακολούθησης του διαστημικού «καιρού». Ο Μπούνπλοντ πρόσεξε ότι ο κομήτης ήταν εύκολο να εντοπιστεί και θα παρέμενε ορατός στο διαστημόπλοιο ως τις 24 Οκτωβρίου.
«Η φωτεινότητά του είναι συγκρίσιμη με τον κοντινών άστρων με μέγεθος ~11» έγραψε στο γκρουπ Comets Mailing List, που υπάγεται στην υπηρεσία email Groups.io. Σημειώνεται πως στην αστρονομία το υψηλότερο «μέγεθος» αντιστοιχεί σε φωτεινότερα αντικείμενα. Κατά κανόνα τα αντικείμενα με «μέγεθος» άνω του 6 είναι πολύ αχνά για να τα δει κάποιος με γυμνό μάτι.
«Ο κομήτης κινείται από αριστερά προς τα δεξιά (σε σχέση με το πεδίο και τα άστρα στον φόντο) και θα έπρεπε να βρεθεί εκτός του οπτικού πεδίου του CCOR-1 στις 24 Οκτωβρίου» πρόσθεσε.
Ο δορυφόρος GOES-19 δεν ήταν ο μόνος δορυφόρος που παρακολουθούσε τον 3I/ATLAS: Ο κομήτης βρέθηκε στο «στόχαστρο» και της αποστολής PUNCH (Polarimeter to Unify the Corona Heliosphere) της NASA, που περιλαμβάνει τέσσερις μικρούς δορυφόρους που είναι στραμμένοι προς τον Ήλιο, καθώς και του SOHO (Solar and Heliospheric Observatory) της NASA και του ΕΟΔ. Το SOHO κινείται γύρω από τον Ήλιο, σε απόσταση περίπου 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, με το όργανο LASCO C3 να παρατηρεί τον κομήτη ως τις 26 Οκτωβρίου.
Στις 28 Οκτωβρίου δύο ερευνητές ανέβασαν στο arXiv μια μελέτη που ανέφερε πως ο κομήτης άρχισε να φωτίζεται με ταχείς ρυθμούς καθώς πλησίαζε το περιήλιο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, στο περιήλιο θα έφτανε μέγεθος (φωτεινότητας) 9- και πάλι πολύ αχνό για να το δει κανείς με γυμνό μάτι, μα αρκετά φωτεινό για να το δει κάποιος με ένα καλό τηλεσκόπιο, αν ο κομήτης ήταν ορατός από τη Γη.
Η έρευνα, όπως προαναφέρθηκε, βασίστηκε σε όργανα που βρίσκονται στο Διάστημα, και έδειξε πως ο κομήτης ήταν γαλαζωπός. Αυτό θεωρείται πως προκύπτει από τις εκπομπές αερίων που συμβάλλουν στην αύξηση της φωτεινότητας, θεωρούν οι ερευνητές. Κάτι τέτοιο παρατηρείται στους κομήτες, οι οποίοι θερμαίνονται καθώς προσεγγίζουν τον Ήλιο, με τους όγκους πάγου στην επιφάνειά τους να μετατρέπονται σε αέρια που τυλίγουν το «σώμα» του κομήτη και «τροφοδοτούν» την ουρά του. Η ηλιακή ακτινοβολία ιονίζει το αέριο, με αποτέλεσμα να λάμπει ακόμα περισσότερο.
Ο κομήτης 3I/ATLAS είναι μόλις το τρίτο διαστρικό αντικείμενο που έχει εντοπιστεί, οπότε από τότε που εντοπίστηκε, τον Ιούλιο, η επιστημονική κοινότητα κάνει ό,τι μπορεί για να συλλέξει στοιχεία για αυτό. Τα ευρήματα μέχρι τώρα δείχνουν πως κινείται στο Ηλιακό Σύστημα με ταχύτητες άνω των 210.000 χλμ/ ώρα, σε μια ασυνήθιστα επίπεδη και ευθεία τροχιά. Δεν έχουν λείψει οι θεωρίες ότι θα μπορούσε να είναι κατασκεύασμα κάποιου εξωγήινου πολιτισμού, ωστόσο η άποψη που επικρατεί μεταξύ των περισσότερων αστρονόμων είναι ότι ο «επισκέπτης» αυτός είναι ένας διαστημικός βράχος από κάποιο άγνωστο, μακρινό αστρικό σύστημα. Η ταχύτητά του υποδεικνύει ότι ταξιδεύει δισεκατομμύρια χρόνια, συσσωρεύοντας momentum μέσω του φαινομένου της βαρυτικής «σφεντόνας» (gravitational slingshot effect) καθώς περνούσε από άλλα άστρα και νεφελώματα. Ενδέχεται να είναι ο αρχαιότερος κομήτης που έχει εντοπιστεί ποτέ, με μία μελέτη να εκτιμά την ηλικία του γύρω στα 3 δισεκατομμύρια χρόνια μεγαλύτερη από αυτήν του Ηλιακού μας Συστήματος (4,6 δισεκατομμυρίων ετών).
Όσον αφορά στο κοντινό του πέρασμα από τον Ήλιο, σύμφωνα με το EarthSky θεωρείται ότι τον πλησίασε στα 203 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Αναμένεται να είναι ορατός ξανά από τη Γη εντός του Νοεμβρίου, μέσα σε λίγες εβδομάδες. Το κοντινότερο πέρασμά του από τη Γη αναμένεται στις 19 Δεκεμβρίου, πλησιάζοντας στα 270 εκατομμύρια χιλιόμετρα, σύμφωνα με τον ΕΟΔ.
Με πληροφορίες από Live Science, CNN
