Το Νόμπελ Ιατρικής ανακοιώθηκε τη Δευτέρα, ακολουθούν την Τρίτη και την Τετάρτη οι ανακοινώσεις των βραβείων Νόμπελ Φυσικής και Χημείας. Στη θέση των Νόμπελ, έχει εμφανιστεί ένας πλούτος από άλλα σημαντικά βραβεία που τιμούν το επιστημονικό έργο (και) σε άλλους τομείς. Σε άρθρο τους, οι NYT παρουσιάζουν μια σειρά επιστημονικών βραβείων που μπορεί να μην είναι τόσο γνωστά όπως τα βραβεία Νόμπελ, έχουν, όμως, το δικό τους ειδικό «βάρος» στις κοινότητες που απονέμονται.
Σύμφωνα με thesciencematters.org, το βραβείο Νόμπελ κυριαρχεί στη δημόσια φαντασία, αλλά οι περιορισμένες κατηγορίες του – φυσική, χημεία, ιατρική, λογοτεχνία, ειρήνη και οικονομικά – αφήνουν ολόκληρους τομείς αγνώριστους. Τα μαθηματικά, η πληροφορική, η περιβαλλοντική επιστήμη και η αρχιτεκτονική δεν έχουν ένα ειδικό βραβείο Νόμπελ, δημιουργώντας χώρο για εναλλακτικά βραβεία που θα καλύψουν το κενό. Πολλά προσφέρουν μεγαλύτερα χρηματικά έπαθλα, μικρότερα όρια ηλικίας ή εξειδικευμένους τομείς εστίασης κρίσιμους για τη σύγχρονη έρευνα. Για τους επαγγελματίες, η στόχευση αυτών των βραβείων είναι στρατηγική. Η νίκη ή ακόμη και η συμμετοχή στη λίστα υποψηφίων αναβαθμίζει το θεσμικό προφίλ, προσελκύει την προσοχή των μέσων ενημέρωσης και σηματοδοτεί την αξιοπιστία των φορέων χρηματοδότησης. Μια μελέτη του 2020 στο Research Policy διαπίστωσε ότι οι βραβευμένοι με μεγάλα βραβεία είδαν αύξηση 72% στα ποσοστά αναφοράς για το προηγούμενο έργο τους μετά την απονομή.
Ακολουθεί η λίστα των 10 άγνωστων επιστημονικών «Νόμπελ» σύμφωνα με το άρθρο των ΝΥΤ.
Το Βραβείο Άμπελ για τα Μαθηματικά
Το Βραβείο Άμπελ που καθιερώθηκε το 2002, απονέμεται ετησίως σε έναν μαθηματικό για «πρωτοποριακά επιστημονικά επιτεύγματα» στον τομέα του, συνοδευόμενο από χρηματικό έπαθλο 7,5 εκατομμυρίων νορβηγικών κορωνών, δηλαδή περίπου 750.000 δολαρίων ( 642.178,50 ευρώ). Ονομάζεται έτσι προς τιμήν του Νορβηγού μαθηματικού Νιλς Χένρικ Άμπελ και απονέμεται από τη Νορβηγική Ακαδημία Επιστημών και Γραμμάτων. Ένα ακόμη σημαντικό βραβείο στα μαθηματικά είναι το Μετάλλιο Φιλντς, το οποίο απονέμεται κάθε τέσσερα χρόνια. Σε αντίθεση με το Βραβείο Άμπελ και τα Νόμπελ, αυτή η διάκριση δίνεται μόνο σε άτομα κάτω των 40 ετών
Τα Βραβεία Lasker
Κάθε χρόνο, το Ίδρυμα Lasker τιμά θεμελιώδεις ανακαλύψεις και ιατρικές προόδους που βελτιώνουν την ανθρώπινη υγεία. Τα βραβεία απονεμήθηκαν για πρώτη φορά το 1945 και συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο 250.000 δολαρίων ( 214.059 ευρώ). Οι κατηγορίες είναι: Βασική έρευνα, κλινική έρευνα και ειδική συνεισφορά, ενώ ένα βραβείο για την προσφορά στο δημόσιο συμφέρον απονέμεται κάθε δύο χρόνια.
Το Βραβείο Turing στην Επιστήμη Υπολογιστών
Η Ένωση Μηχανών Υπολογιστών (Association for Computing Machinery) δημιούργησε το Βραβείο Turing — ύψους 1 εκατομμυρίου δολαρίων / 856.238 ευρώ — προς τιμήν του Άλαν Τούρινγκ, του Βρετανού μαθηματικού που θεωρείται από πολλούς ο πατέρας της σύγχρονης επιστήμης υπολογιστών. Το βραβείο απονέμεται ετησίως από το 1966 για συνεισφορές στην πληροφορική, περιλαμβανομένων τομέων όπως η κρυπτογραφία και η τεχνητή νοημοσύνη. Από το 2014, το βραβείο χρηματοδοτείται από την Google.
Τα Βραβεία Kavli
Τα Βραβεία Kavli τιμούν επιστήμονες για σημαντικές ανακαλύψεις στην αστροφυσική, τη νανοεπιστήμη και τη νευροεπιστήμη. Απονέμονται ανά διετία από τρεις φορείς: το Ίδρυμα Kavli, το Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας της Νορβηγίας και τη Νορβηγική Ακαδημία Επιστημών και Γραμμάτων. Τα βραβεία — ύψους 1 εκατομμυρίου δολαρίων για κάθε τομέα / 856.238 ευρώ— καθιερώθηκαν το 2008 και φέρουν το όνομα του Fred Kavli, Νορβηγού-Αμερικανού φιλάνθρωπου, ο οποίος ανέπτυξε βαθύ ενδιαφέρον για την επιστήμη όταν σπούδασε φυσική στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας.
Το Βραβείο Tyler για την Περιβαλλοντική Προσφορά
Το Βραβείο Tyler, συχνά αποκαλούμενο και «Νόμπελ του Περιβάλλοντος», απονέμεται σε επιστήμονες, οικολόγους, οικονομολόγους, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής ή οργανισμούς που εργάζονται για να «διατηρήσουν και να βελτιώσουν» τον φυσικό κόσμο. Το ετήσιο διεθνές βραβείο, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 250.000 δολαρίων, (214.059 ευρώ) ιδρύθηκε το 1973 από τον John Tyler, έναν από τους ιδρυτές της ασφαλιστικής εταιρείας Farmers Insurance Group, και τη σύζυγό του Alice Tyler.
Το Βραβείο Vetlesen για τη Γεωλογία
Το Βραβείο Vetlesen δημιουργήθηκε το 1959 για να τιμήσει ερευνητές των γεωεπιστημών που συνήθως παραβλέπονται από το Βραβείο Νόμπελ. Το βραβείο, που φέρει το όνομα του εφοπλιστή και φιλάνθρωπου Georg Unger Vetlesen, απονέμεται περίπου κάθε τρία χρόνια και συνοδεύεται από χρηματικό ποσό 250.000 δολαρίων / 214.059 ευρώ.
Τα Βραβεία Wolf για τις Επιστήμες και τις Τέχνες
Κάθε χρόνο, το Ίδρυμα Wolf στο Ισραήλ απονέμει τέσσερα βραβεία για ερευνητικά επιτεύγματα που έχουν φέρει σημαντικές ανακαλύψεις στη φυσική, την ιατρική, τα μαθηματικά, τη χημεία ή τη γεωργία.
Ένα επιπλέον βραβείο απονέμεται σε καλλιτέχνη. (Το 2018, απονεμήθηκε στον Paul McCartney.) Κάθε βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 100.000 δολαρίων / 85.623 ευρώ.
Τα Βραβεία Kyoto
Το Βραβείο Kyoto ιδρύθηκε το 1984 από τον Ιάπωνα βιομήχανο Kazuo Inamori, με στόχο την αναγνώριση επιτευγμάτων σε τομείς που παραδοσιακά δεν καλύπτονται από τα Βραβεία Νόμπελ. Το βραβείο απονέμεται σε τρεις κατηγορίες: προηγμένη τεχνολογία, βασικές επιστήμες, και τέχνες και φιλοσοφία. Κάθε χρόνο, το Ίδρυμα Inamori απονέμει ένα βραβείο σε κάθε κατηγορία, συνοδευόμενο από 100 εκατομμύρια γιεν, δηλαδή περίπου 670.000 δολάρια /573.679 ευρώ..
Το Βραβείο Millennium για Τεχνολογική Καινοτομία
Κάθε δύο χρόνια, η Τεχνολογική Ακαδημία της Φινλανδίας απονέμει το Βραβείο Millennium σε καινοτομίες που ενισχύουν τη βιωσιμότητα και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. Το βραβείο απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 2004 και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 1 εκατομμυρίου ευρώ (περίπου 1,1 εκατομμύριο δολάρια / 941.861 ευρώ ).
Το Βραβείο Draper για τη Μηχανική
Το Βραβείο Draper τιμά μηχανικούς οποιασδήποτε ειδικότητας των οποίων οι εφευρέσεις έχουν βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Απονέμεται κάθε δύο χρόνια από το 1989 από την Εθνική Ακαδημία Μηχανικής των ΗΠΑ. Το βραβείο συνοδεύεται από 500.000 δολάρια / 428.119 ευρώ και φέρει το όνομα του Charles Stark Draper, Αμερικανού μηχανικού που ανέπτυξε σημαντική τεχνολογία πλοήγησης.
Και τα … ατιμωτικά Nobel (Ig Nobel) για ασυνήθιστα επιτεύγματα
Το Βραβείο Ig Nobel — λογοπαίγνιο με τη λέξη ignoble («ατιμωτικό») — είναι σατιρικό αλλά πολυαναμενόμενο κάθε χρόνο. Ιδρύθηκε το 1991 από τον Marc Abrahams, εκδότη του περιοδικού Annals of Improbable Research. Το βραβείο τιμά επιστημονικές έρευνες που «κάνουν τους ανθρώπους να γελούν, και μετά να σκέφτονται». Σημειωτέον ότι νομπελίστες — δηλαδή άτομα που έχουν τιμηθεί με Βραβείο Νόμπελ — συμμετέχουν κάθε χρόνο στην απονομή των Ig Nobel.
ΠΗΓΗ: NYT
