Tου Γιώργου Σταμάτη, Βουλευτή Επικρατείας της ΝΔ.
«Δεν μου αρέσει η λέξη πόλεμος, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό που ζούμε, είναι ένας πόλεμος ανάμεσα στο καλό και το κακό. Δεν είναι μόνο πολιτικός, είναι και πνευματικός αγώνας. Αλλά είμαι απόλυτα βέβαιη ότι θα νικήσουμε». Μαρία Κορίνα Ματσάδο. Συνέντευξη στο “Elle” το Σεπτέμβριο του 2025.
Το Νόμπελ ειρήνης για το 2025 απονέμεται φέτος στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο (María Corina Machado Parisca), ηγετικό στέλεχος της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα και ενεργή ακτιβίστρια υπέρ της Δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση της η Νορβηγική Επιτροπή, η Ματσάδο κέρδισε το Βραβείο Νομπελ, «για την άοκνη δουλειά της στην προώθηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων του λαού της Βενεζουέλας και για τον αγώνα της για μια δίκαιη και ειρηνική μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία».
Γεννημένη στις 7 Οκτωβρίου 1967 στο Καράκας της Βενεζουέλας, μηχανικός στο επάγγελμα και μητέρα τριών παιδιών, η Μαρία Κορίνα Ματσάδο, αποτελεί σήμερα το σύμβολο μιας γυναίκας που επέλεξε να παλέψει με κάθε κόστος απέναντι στη βία, την αυθαιρεσία και τον αυταρχισμό, αγωνιζόμενη για το δικαίωμα για ελεύθερες εκλογές, διαφάνεια, δημοκρατία. Ως ηγέτιδα του κινήματος για τη δημοκρατία στη Βενεζουέλα, η Ματσάδο θεωρείται ένα από τα πιο εμβληματικά παραδείγματα θάρρους των πολιτών στη Λατινική Αμερική τα τελευταία χρόνια. Έχει αναδειχθεί ως μια βασική ενωτική προσωπικότητα σε μια πολιτική αντιπολίτευση που κάποτε ήταν βαθιά διχασμένη, μια αντιπολίτευση που βρήκε κοινό έδαφος στο αίτημα για ελεύθερες εκλογές και αντιπροσωπευτική κυβέρνηση. «Αυτό ακριβώς βρίσκεται στην καρδιά της δημοκρατίας: η κοινή μας προθυμία να υπερασπιστούμε τις αρχές της λαϊκής διακυβέρνησης, παρόλο που διαφωνούμε. Σε μια εποχή που η δημοκρατία απειλείται, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να υπερασπιστούμε αυτό το κοινό έδαφος», σημειώνει χαρακτηριστικά η Επιτροπή.
Ο αγώνας της για την άρση των κοινωνικών ανισοτήτων αποτυπώνεται έμπρακτα, όταν το 1992 δημιουργεί το Ίδρυμα «Atenea», το οποίο έχει ως στόχο την υποστήριξη ορφανών παιδιών και παιδιών που διαβιούν στο δρόμο στο Καράκας.
Η πολιτική της διαδρομή ξεκινά το 2002, όταν ιδρύει μαζί με άλλους την οργάνωση «Súmate», με στόχο την προώθηση ελεύθερων και δίκαιων εκλογών. Έτσι, συνειδητοποίησε ότι «δεν μπορείς να καταγγέλλεις την πολιτική αν δεν συμμετέχεις σ’ αυτήν». Το 2010 εκλέγεται βουλευτής στην Εθνοσυνέλευση (για την περιφέρεια Miranda), λαμβάνοντας τον υψηλότερο αριθμό ψήφων μεταξύ των υποψηφίων σε όλη τη χώρα. Όμως, το 2014 το καθεστώς Μαδούρο της αφαιρεί την έδρα, επειδή διαδραματίζει κομβικό ρόλο σε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Από το 2012 είναι Εθνική Συντονίστρια του φιλελεύθερου κόμματος Vente Venezuela, ενώ το 2017 συμβάλλει καθοριστικά στην ίδρυση της συμμαχίας «Soy Venezuela», που ενώνει τις πολιτικές δυνάμεις υπέρ της δημοκρατίας στη χώρα ανεξαρτήτως των επιμέρους διαφορετικών πολιτικών απόψεων. Το 2023 υπερισχύει στις προκριματικές, εσωκομματικές εκλογές ως υποψήφια για το αξίωμα του Προέδρου της Χώρας. Όμως το καθεστώς απαγορεύει τη συμμετοχή της και εκείνη στηρίζει ενεργά έναν νέο υποψήφιο, τον πρώην διπλωμάτη, Edmundo Gonzalez Urrutia. Η νίκη του υποψηφίου της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές του 2024 αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όχι όμως από το Μαδούρο, ο οποίος αυτοανακηρύσσεται νικητής. Η Κυβέρνηση προβαίνει σε συλλήψεις πολιτών, επιθέσεις, βασανιστήρια. Η Ματσάδο δέχεται απειλητικά μηνύματα για τη ζωή της. Όμως, ενώ άλλοι αγωνιστές εγκαταλείπουν τη Χώρα υπό το φόβο αυτών των επιθέσεων, εκείνη επιλέγει να μείνει στην πατρίδα της, αλλά απομονώνεται σε σημείο που δεν αποκαλύπτει σε κανέναν, γιατί φοβάται για τη ζωή της. Η απομόνωση την τσακίζει, αλλά ταυτόχρονα τη δυναμώνει. «Δεν το εύχομαι σε κανέναν να βιώσει αυτή τη σιωπή», εξομολογείται. «Αλλά είναι και μια ευκαιρία να μάθεις ποιος είσαι πραγματικά. Να ξεπεράσεις τα όριά σου.»
Ξέρει πως κινδυνεύει. Ξέρει πως το καθεστώς πιθανότατα γνωρίζει ήδη πού βρίσκεται. Παρ’ όλα αυτά, εμφανίζεται δύο φορές δημοσίως: μία τον Αύγουστο του 2024, σε λαϊκή συγκέντρωση, και ξανά την παραμονή της ορκωμοσίας του Μαδούρο. Λίγες αργότερα, γράφει: «Είμαι ασφαλής. Πιο αποφασισμένη από ποτέ να συνεχίσω στο πλευρό σας, μέχρι το τέλος!» Όταν τη ρωτούν πώς φαντάζεται τη Βενεζουέλα της επόμενης μέρας, χαμογελά.
«Θα είναι μια χώρα δίκαιη και ελεύθερη. Μια χώρα όπου τα παιδιά μας θα επιστρέψουν. Όπου κανείς δεν θα χρειάζεται να φύγει ξανά.»
Η πολυσχιδής δράση της Ματσάδο υπέρ της ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της ειρήνης, γνώρισε ισχυρή διεθνή απήχηση. Το 2024 τιμήθηκε με το Βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «Václav Havel» από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως αναγνώριση για την “εξαιρετική δράση της για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, ενώ το ίδιο έτος απονεμήθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο σε εκείνη και τον Urrutia από κοινού, το βραβείο «Sakharov» για την Ελευθερία της Σκέψης, ως συμβολική αναγνώριση του αγώνα τους για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη Βενεζουέλα.
Η απονομή του Νόμπελ ειρήνης στη Μαρία Κορίνα Ματσάβο σηματοδοτεί την ύψιστη διεθνή αναγνώριση ότι ο αγώνας για τη Δημοκρατία και την ελεύθερη πολιτική συμμετοχή, την ειρήνη και την αξιοπρέπεια, πρέπει να είναι επίμονος και αδιαπραγμάτευτός και να μην υποκύπτει σε αυταρχικές πρακτικές και σε συνθήκες καταπίεσης. Η Δημοκρατία αποτελεί θεμέλιο της ειρήνης και δομικό στοιχείο της κοινωνικής συνοχής.
