Σε κάθε τέλος ενός κύκλου μένει κάτι ως στιγμιότυπο που ξεχώρισε στη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μια γνωριμία, μια σημαντική στιγμή, ένα πρόσωπο, μια συμπεριφορά, μια είδηση, είτε απλώς μια εικόνα.
Αν κλείσει κανείς τα μάτια του και αναλογιστεί τα άμεσα παρελθόντα, κάτι θα ξεχωρίσει ως κυρίαρχη μνήμη. Δεν είναι συνειδητή επιλογή. Είναι αυτό που εντυπώνεται. Αυτό που επιλέγει το σύστημα 1. Ο αρχέτυπος εαυτός. Όχι, η λογική.
Είτε κλείσω τα μάτια μου είτε όχι για να αναλογιστώ τη χρονιά που πέρασε, θα μου έρθει στο μυαλό η ίδια εικόνα. Αυτή που μου ήρθε και πέρυσι, αυτή μου ήρθε και πρόπερσι. Ο νους μετράει τον χρόνο όπως θέλει αυτός. Και ξεχωρίζει αυτό που άφησε τον μεγαλύτερο αντίκτυπο.
Δεν είναι από τον Γενάρη στον Δεκέμβρη. Και δεν είναι κάτι προσωπικό. Είναι από τον Οκτώβριο του 2023. Και είναι κάτι ιστορικοκοινωνιολογικό, που μάλλον έγινε και προσωπικό. Και δεν είναι καν από τα καθ’ ημάς. Είναι από τα σύνορα Ισραήλ-Παλαιστίνης.
Ο δυτικός άνθρωπος μπροστά στα κτηνώδη ένστικτα
Η εικόνα της σορού μιας κοπέλας, πεταμένης σαν τρόπαιο στην καρότσα ενός ημιφορτηγού, ανάμεσα σε μια αγέλη δίποδων που καμάρωναν ως πιθηκοειδή για το «κατόρθωμά» τους. Είναι αυτή η εικόνα που στοιχειώνει το δικό μου υποσυνείδητο. Και που ξεπηδάει στο τέλος κάθε κύκλου, γιατί έχει μείνει και θα παραμείνει για όσο θα διατηρώ μνήμη και συνείδηση, μια εικόνα ακαταχώρητη και αναφομοίωτη.
Όχι μόνο γιατί ήταν μια ακραία τραυματική εικόνα στην οποία εκτέθηκα χωρίς να το θέλω, αλλά και επειδή αυτή δεν αποκηρύχθηκε ποτέ μαζικά και αφοριστικά από τον μέσο δυτικό άνθρωπο, όπως θα έπρεπε να γίνει από την πρώτη στιγμή. Κάτι το οποίο θα μπορούσε να είχε επιδράσει κατευναστικά για εμένα σε προσωπικό επίπεδο, ώστε κάπως να αρχειοθετήσω αυτή την εικόνα μέσα στη συνείδησή μου και να μείνει εκεί.
Προς τεράστια έκπληξή μου, διαπίστωσα ότι αυτό το αδιανόητο θέαμα και ό,τι είχε προηγηθεί αυτού (αλλά και ό,τι επακολούθησε αυτού), για τα ανυποψίαστα γυναικόπαιδα στο Ισραήλ, για τον μέσο δυτικό άνθρωπο δεν ήταν παρά ένα ακόμη…. περιεχόμενο (content) που θα κατανάλωνε αφιλτράριστο ξανά και ξανά μέχρι την πλήρη κανονικοποίησή του!
Στο «δίκαιο» του ομηρικού ανθρώπου, μπροστά σε τέτοια Ύβρη, θα παρενέβαιναν οι ίδιοι οι Θεοί για να αποκαταστήσουν την τάξη, προστατεύοντας το σώμα και επιστρέφοντας την ταπείνωση ηθικά στους θύτες.
Ακόμη και 3.200 χρόνια πριν η οργή του πολέμου είχε όρια. Η μεταχείριση της σορού με κακοποιητικό τρόπο θεωρείτο η απόλυτη Ύβρις για τους προγόνους μας ήδη από τον πρώτο ελληνικό πολιτισμό της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (!), αφού στο δικό τους αίσθημα δικαίου και αντίληψης, κινητοποιούσε ακόμη και τους θεούς για την αποκατάσταση της τάξης. (βλ. Μυκηναϊκή περίοδο και Ομήρου Ηλιάδα)
Στο δίκαιο του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου, όμως, τα πιθηκοειδή κτήνη της Χαμάς… δικαιώθηκαν! Και εκεί που ο πνευματικά και σωματικά ευνουχισμένος δυτικός άνθρωπος νόμιζε πως στήριζε «απελευθέρωση» και «μαχητές», αυτό που πραγματικά έκανε ήταν το τέλειο και απόλυτο cancel (ακύρωση) στον ίδιο του τον χριστιανοδυτικό πολιτισμό.
Έναν πολιτισμό που διήνυσε χιλιάδες χρόνια εξέλιξης, δαμάζοντας ακριβώς αυτά τα ένστικτα, για να φτάσει να κάνει τον σύγχρονο δυτικό άνθρωπο τον πιο ευνοημένο και προνομιούχο άνθρωπο στην ιστορία της ανθρωπότητας!
Ο δυτικός άνθρωπος ενώ προσπαθεί να ξεφύγει από τον σοβιετικό
Τέλη του 2025, λοιπόν, σκέφτομαι πάλι την ίδια εικόνα. Αυτή τη φορά, όμως, δίπλα της υπάρχει μια αντιπαραβολή, που λειτουργεί ίσως ως μηχανισμός άμυνας του μυαλού.
Αφού δεν μπορώ να σβήσω την εικόνα της κτηνωδίας τουλάχιστον να την επικαλύψω με μια άλλη! Είναι τα κατοικίδια των Ουκρανών, που εμφανίζονται σαν ζωτικής σημασίας αντιστάθμισμα, να φυγαδεύονται από τον πόλεμο σαν παιδιά… στην αγκαλιά των κηδεμόνων τους.
Θα πρέπει να ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας που τα ζώα έτυχαν τέτοιας μεταχείρισης σε περίοδο πολέμου. Και εδώ ακριβώς εντοπίζεται η χαώδης διαφορά ηθικού αναστήματος ανάμεσα στον φτασμένο δυτικό άνθρωπο και σε εκείνον που παλεύει να γίνει δυτικός.
Ο πρώτος καταναλώνει και αφομοιώνει βαρβαρότητα από τον καναπέ του, ο δεύτερος επιδεικνύει και διδάσκει μεγαλείο, παλεύοντας να ξεφύγει από τον σοβιετικό άνθρωπο και από την ιστορική του μοίρα.
Και, πάλι, ωστόσο, το αντιστάθμισμα της εικονοποιητικής αντιπαραβολής καταλήγει να καταρρέει… από ένα έρημο λευκό άλογο που εμφανίζεται χιλιοκακοπαθημένο μπροστά από ένα βομβαρδισμένο τοπίο στην κόλαση της Γάζας. Σε αντίθεση με την κοπέλα, είναι ακόμη ζωντανό, αφημένο όμως να πεθάνει σκελετωμένο και τραυματισμένο.
Αυτές οι εικόνες δεν είναι το προσωπικό τραύμα κάποιου. Είναι το δράμα πολλών. Είναι, όμως, και αδυσώπητα σύμβολα του πραγματικού και ουσιαστικού χάσματος ανάμεσα στους δύο πολιτισμούς που εκπορεύονται από τον χριστιανισμό και τον ισλαμισμό. Για την υποτιθέμενη συνύπαρξη των οποίων θα πρέπει να εμπεδώσουμε έστω και τώρα, ότι είναι δύο κόσμοι δομικά, πολιτισμικά, κοινωνικά και ηθικά ασύμβατοι.
Ο δυτικός άνθρωπος παλεύοντας με την ίδια του την υπόσταση
Σε μακρινή απόσταση και δυτικά από τα γκρίζα κουφάρια των βομβαρδισμένων πολυκατοικιών της Γάζας απλώνεται ένα χάος από διαρρηγμένες ταυτότητες: εθνικές, πολιτισμικές, ιδεολογικές… πλέον και βιολογικές! Οι Παλαιστίνιοι πολεμάνε με τους Ισραηλινούς. Οι Ρώσοι με τους Ουκρανούς. Ο δυτικός άνθρωπος πολεμάει… με τον εαυτό του.
Έναντι όλων εκείνων των ταυτοτήτων που τον έκαναν τον πιο προνομιούχο άνθρωπο στην ιστορία. Και το κάνει τασσόμενος υπέρ εκείνων ακριβώς των ενστίκτων που έπρεπε να δαμάσει για να χτίσει τον πολιτισμό του.
Έχοντας ξεχάσει πλήρως τη δική του ιστορική μοίρα σε σχέση με το Ισλάμ και αγνοώντας πλήρως ακόμη και τους πανανθρώπινους άγραφους κανόνες, που τους ήξερε και τους σεβόταν ακόμη και ο προϊστορικός άνθρωπος, ο δυτικός άνθρωπος μοιάζει με θλιβερό έρμαιο των καιρών.
Ένα ον αποκομμένο από τη μνήμη και την ιστορία του, που κατασκευάζει προβλήματα ταυτότητας. Ένα ον αποκομμένο από τη φύση και τη βιολογία του, που έχει φτάσει στο σημείο να νομίζει ότι είναι απλώς μια άυλη ιδέα που μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται κατά το δοκούν!
Μέσα σε αυτό το χάος των βομβαρδισμένων τοπίων, στη λήθη της βολής και της ασφάλειάς του, ο δυτικός άνθρωπος μοιάζει να είναι ο πιο χαμένος όλων.
Ένα καλομαθημένο χορτάτο ζώο που κινδυνεύει να πεθάνει στα ερείπια της ευημερίας του.
