Η υδραυλική μηχανική ενδέχεται πράγματι να υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από την κατασκευή των αρχαίων αιγυπτιακών πυραμίδων.
Σε μια προδημοσίευση επιστημονικής εργασίας, ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Πυραμίδα του Τζόσερ στη Σακκάρα της Αιγύπτου —η οποία θεωρείται η αρχαιότερη από τις επτά μνημειακές πυραμίδες και εκτιμάται ότι κατασκευάστηκε πριν από περίπου 4.500 χρόνια— προσφέρει ένα αξιοθαύμαστο υπόδειγμα υδραυλικής μηχανικής.
Η δύναμη του νερού στην ανύψωση των λίθων
Το υδραυλικά υποκινούμενο σύστημα θα μπορούσε να έχει μετακινήσει τα τεράστια πέτρινα μπλοκ που σχημάτισαν την πυραμίδα, ξεκινώντας από τη βάση προς την κορυφή. Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι η εσωτερική αρχιτεκτονική της Πυραμίδας του Τζόσερ είναι συμβατή με έναν μηχανισμό υδραυλικής ανύψωσης, κάτι που δεν έχει ξαναπαρατηρηθεί σε εκείνη την τοποθεσία ή σε εκείνη την εποχή.
Σύμφωνα με τη μελέτη, με την ανύψωση των λίθων από το εσωτερικό της πυραμίδας με αυτό που οι συγγραφείς αποκαλούν «ηφαιστειακό τρόπο», η πίεση του νερού από το υδραυλικό σύστημα θα μπορούσε να ωθήσει τα μπλοκ στη θέση τους. Αν επιβεβαιωθεί, η έρευνα αυτή δείχνει ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διέθεταν προχωρημένες γνώσεις υδραυλικών συστημάτων, πολύ νωρίτερα απ’ όσο πίστευαν μέχρι σήμερα οι σύγχρονοι μελετητές. Το ερώτημα που γεννάται είναι: μήπως αυτή ήταν η πρώτη εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος ή είχε χρησιμοποιηθεί και παλαιότερα;
Όποια κι αν είναι η απάντηση, η υλοποίησή του στην Πυραμίδα του Τζόσερ θα αποτελούσε ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα.
Το φράγμα του Gisr el-Mudir και η τεχνητή λίμνη
Η ομάδα εκτιμά, βάσει χαρτογράφησης των κοντινών λεκανών απορροής, ότι μία από τις μαζικές και μέχρι σήμερα ανεξήγητες κατασκευές της Σακκάρα —η περίφραξη Gisr el-Mudir— φέρει τα χαρακτηριστικά ενός φράγματος ελέγχου με σκοπό τη συγκράτηση ιζήματος και νερού. Η μορφολογία του εδάφους δυτικά του φράγματος υποδηλώνει την ύπαρξη μιας προσωρινής λίμνης δυτικά του συγκροτήματος του Τζόσερ, με το νερό να ρέει γύρω του σαν τάφρος.
Καθώς ένας παραπόταμος του Νείλου τροφοδοτούσε την περιοχή, ένα τέτοιο φράγμα θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει μια τεχνητή λίμνη, η οποία πιθανώς συνέδεε τον ποταμό με μια «ξηρή τάφρο» γύρω από το συγκρότημα του Τζόσερ, εξυπηρετώντας τόσο τη μεταφορά υλικών όσο και τις υδραυλικές ανάγκες της κατασκευής.
Ένα σύστημα καθαρισμού νερού 4.500 ετών
«Οι αρχαίοι αρχιτέκτονες πιθανότατα ανύψωσαν τις πέτρες από το κέντρο της πυραμίδας με ηφαιστειακό τρόπο, χρησιμοποιώντας το καθαρό νερό χωρίς ιζήματα από το νότιο τμήμα της ξηρής τάφρου», γράφουν οι ερευνητές.
Σε ένα τμήμα της τάφρου, η ομάδα εντόπισε μια μνημειώδη γραμμική κατασκευή λαξευμένη στον βράχο, η οποία αποτελείται από διαδοχικά βαθιά τμήματα και συνδυάζει τεχνικά χαρακτηριστικά μιας μονάδας επεξεργασίας νερού —παρόμοιας με αυτές που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα—, περιλαμβάνοντας δεξαμενή καθίζησης, δεξαμενή συγκράτησης και σύστημα καθαρισμού.
«Μαζί, το Gisr el-Mudir και το εσωτερικό νότιο τμήμα της ξηρής τάφρου λειτουργούν ως ενιαίο υδραυλικό σύστημα που βελτιώνει την ποιότητα του νερού και ρυθμίζει τη ροή του για πρακτικούς και ανθρώπινους σκοπούς», αναφέρουν οι συγγραφείς, προσθέτοντας ότι η διαθέσιμη ποσότητα νερού στην περιοχή ήταν επαρκής για τις ανάγκες του έργου.
Οι ερευνητές καταλήγουν λέγοντας:
«Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είναι γνωστοί για την πρωτοπορία και την τελειοποίησή τους στα υδραυλικά έργα — από τα αρδευτικά κανάλια έως τις μεταφορές τεράστιων λίθων με πλωτά μέσα. Η παρούσα εργασία ανοίγει έναν νέο ερευνητικό δρόμο: τη χρήση της υδραυλικής δύναμης για την ανέγερση των μνημειακών κατασκευών των Φαραώ.»
Πηγή: Popularmecanics.com
