Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν επίσημα σήμερα την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά για τη συμμετοχή τους στο Ταμείο Ασφάλειας για την Ευρώπη (SAFE), ύψους 150 δισ. ευρώ.
Όπως αναφέρει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν από την Επιτροπή και θα επικεντρωθούν ιδίως στους όρους υπό τους οποίους βρετανικές και καναδικές επιχειρήσεις και προϊόντα θα μπορούν να συμμετέχουν σε προμήθειες στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού εργαλείου Security Action for Europe (SAFE).
Στην ανακοίνωσή τονίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί πλέον να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις εξ ονόματος της ΕΕ, βάσει της εντολής που έθεσε το Συμβούλιο. Οι διαπραγματεύσεις θα διεξάγονται σε συνεχή συντονισμό και μόνιμο διάλογο με το Συμβούλιο και μόλις υπογραφούν οι συμφωνίες, θα τεθούν προς έγκριση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Υπενθυμίζεται ότι το SAFE αποτελεί τον πρώτο πυλώνα του σχεδίου ReArm Europe/Readiness 2030 και εντάσσεται στην προσπάθεια της ΕΕ να ενισχύσει την αμυντική της ετοιμότητα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Τα κονδύλια του ταμείου, διαθέσιμα μέσω μακροπρόθεσμων δανείων με ευνοϊκούς όρους, αποσκοπούν στην ταχεία ενίσχυση των εθνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων των κρατών μελών.
Η Κομισιόν στις 9 Σεπτεμβρίου έδωσε το «πράσινο» φως για τη προσωρινή κατανομή χρηματοδοτικής συνδρομής στα 19 κράτη μέλη που είχαν αιτηθεί με την Ελλάδα, να διασφαλίζει 787.669.283 ευρώ και η Κύπρος 1,18 δισ. ευρώ. Η Πολωνία βρίσκεται μακράν στην κορυφή με πάνω από 43,7 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε σχεδόν το ένα τρίτο του συνολικού πακέτου.
Τα κράτη μέλη έχουν έως το τέλος Νοεμβρίου να παρουσιάσουν τα εθνικά επενδυτικά τους σχέδια, στα οποία θα περιγράφεται η χρήση της πιθανής χρηματοδοτικής συνδρομής και στη συνέχεια, η Επιτροπή θα τα αξιολογήσει με στόχο οι πρώτες εκταμιεύσεις να πραγματοποιηθούν στις αρχές του 2026.
Σημειώνεται ότι στο πρόγραμμα SAFE μπορούν να συμμετέχουν χώρες που βρίσκονται σε διαδικασία προσχώρησης, υποψήφιες χώρες, δυνητικά υποψήφιες χώρες καθώς και εκείνες που έχουν συνάψει Συμφωνίες Ασφάλειας και Άμυνας με την ΕΕ. Μεταξύ αυτών που εν δυνάμει θα μπορούσαν να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα είναι και η Τουρκία, η οποία έχει καταθέσει επίσημα αίτημα ενώ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι «όσο υπάρχει η απαράδεκτη απειλή του casus belli στο τραπέζι, η Ελλάδα θα μπλοκάρει τη συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE».
Επίσης, χθες 16/9 ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, η χώρα του οποίου επιδιώκει την ένταξη στην ΕΕ, δήλωσε στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε στις Βρυξέλλες ότι επιθυμεί να συζητήσει τον τρόπο με τον οποίο η χώρα του θα μπορούσε επίσης να έχει πρόσβαση στο SAFE, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι η Αλβανία έχει ήδη ξεκινήσει την αναγέννηση της στρατιωτικής της βιομηχανίας.
