Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι μια κίνηση του ισραηλινού κοινοβουλίου προς την κατεύθυνση της προσάρτησης της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης θα απειλούσε το σχέδιο της Ουάσινγκτον για τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Γάζα.
«Αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε να υποστηρίξουμε αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Μάρκο Ρούμπιο, λίγο πριν αναχωρήσει για το Ισραήλ, στο πλαίσιο των αμερικανικών προσπαθειών να ενισχυθεί η εύθραυστη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
Σε μια προφανή προσπάθεια να φέρουν σε δύσκολη θέση τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ακροδεξιοί πολιτικοί προχώρησαν σε μια συμβολική κίνηση, δίνοντας προκαταρκτική έγκριση σε νομοσχέδιο που θα παρείχε στο Ισραήλ την εξουσία να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη.
Οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν τη Δυτική Όχθη — η οποία βρίσκεται υπό ισραηλινή κατοχή από το 1967 — ως τμήμα ενός μελλοντικού ανεξάρτητου κράτους.
Πέρυσι, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης — το ανώτατο δικαστήριο του ΟΗΕ — έκρινε ότι η ισραηλινή κατοχή είναι παράνομη.
Ο Νετανιάχου έχει στο παρελθόν εκφραστεί υπέρ της προσάρτησης εδαφών της Δυτικής Όχθης, ωστόσο δεν έχει προχωρήσει σε αυτό το βήμα, προκειμένου να μην αποξενώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες — τον σημαντικότερο σύμμαχο του Ισραήλ — αλλά και τις αραβικές χώρες που έχουν αναπτύξει σχέσεις με το Ισραήλ ύστερα από δεκαετίες εχθρότητας.
Οι υπερεθνικιστές της κυβερνητικής συμμαχίας του Νετανιάχου έχουν επανειλημμένα ζητήσει την άμεση προσάρτηση της Δυτικής Όχθης, αν και το συγκεκριμένο νομοσχέδιο κατατέθηκε από βουλευτές εκτός κυβέρνησης.
Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε με οριακή ψηφοφορία 25 υπέρ και 24 κατά. Δεν είναι σαφές αν θα μπορέσει να συγκεντρώσει πλειοψηφία στην Κνεσέτ (το ισραηλινό κοινοβούλιο) των 120 εδρών, ενώ υπάρχουν διαδικαστικοί τρόποι με τους οποίους ο πρωθυπουργός μπορεί να καθυστερήσει ή να το αποτρέψει.
Το παλαιστινιακό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε την ενέργεια της Κνεσέτ, τονίζοντας ότι το Ισραήλ δεν έχει καμία κυριαρχία πάνω σε παλαιστινιακή γη.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής της Δυτικής Όχθης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, το Ισραήλ έχει κατασκευάσει περίπου 160 εποικισμούς στους οποίους ζουν 700.000 Ισραηλινοί. Στην ίδια περιοχή κατοικούν περίπου 3,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι.
Οι εποικισμοί αυτοί θεωρούνται παράνομοι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο — θέση που επιβεβαιώθηκε και από γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου πέρυσι.
Καθώς επιβιβαζόταν στο αεροσκάφος του για το Ισραήλ, ο Ρούμπιο δήλωσε ότι η προσάρτηση θα ήταν «αντιπαραγωγική» και «απειλητική» για τη συμφωνία ειρήνης, επαναλαμβάνοντας την αμερικανική αντίθεση στην προσάρτηση.
Η επίσκεψή του την Πέμπτη πραγματοποιείται αμέσως μετά τα ταξίδια του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, και δύο ειδικών απεσταλμένων, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει να ξεκινήσει η δεύτερη κρίσιμη φάση του 20 σημείων σχεδίου ειρήνης για τη Γάζα.
Η πρώτη φάση — που περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, μερική αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας — τέθηκε σε ισχύ νωρίτερα μέσα στον μήνα.
Παρότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς έχουν κατηγορήσει η μία πλευρά την άλλη για παραβιάσεις της συμφωνίας λόγω θανατηφόρων περιστατικών, η εκεχειρία μέχρι στιγμής διατηρείται.
Ο Ρούμπιο εξέφρασε παρόμοια αισιοδοξία με αυτή του Βανς για τη διατήρηση της κατάπαυσης του πυρός.
«Κάθε μέρα υπάρχουν απειλές εναντίον της, αλλά θεωρώ ότι είμαστε μπροστά στο χρονοδιάγραμμα όσον αφορά την πρόοδό της, και το γεγονός ότι περάσαμε το Σαββατοκύριακο χωρίς μείζονα περιστατικά είναι ένα καλό σημάδι», είπε.
Η δεύτερη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου προβλέπει τη δημιουργία προσωρινής κυβέρνησης στη Γάζα, την ανάπτυξη διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης, την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και τον αφοπλισμό της Χαμάς.
Ο πόλεμος στη Γάζα ξεκίνησε με την επίθεση που εξαπέλυσε η Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και 251 κρατήθηκαν όμηροι.
Έκτοτε, στη διάρκεια της σύγκρουσης, περισσότεροι από 68.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της περιοχής, που ελέγχεται από τη Χαμάς — στοιχεία τα οποία ο ΟΗΕ θεωρεί αξιόπιστα.
