Η προέλευση των εμβληματικών πέτρινων κεφαλών του Νησιού του Πάσχα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά μυστήρια του κόσμου. Ωστόσο, τώρα επιστήμονες ισχυρίζονται πως έλυσαν ένα σημαντικό μέρος αυτού του μυστηρίου.
Ζυγίζοντας από 12 έως και 80 τόνους, οι τεράστιες πέτρινες φιγούρες προβλημάτιζαν επί δεκαετίες τους επιστήμονες, καθώς δεν μπορούσαν να κατανοήσουν πώς ο αρχαίος πολιτισμός του νησιού τις μετέφερε στις τελικές τους θέσεις.
Όπως αναφέρει η Daily Mail, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό 3D μοντελοποίησης και πειραμάτων, οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι τα αγάλματα στην πραγματικότητα «περπατούσαν» μέχρι τον προορισμό τους.
Μελετώντας σχεδόν 1.000 από τα αγάλματα, γνωστά και ως moai, οι ανθρωπολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κάτοικοι του Ράπα Νούι πιθανότατα χρησιμοποιούσαν σχοινιά για να τα «κουνήσουν» σε μοτίβο ζιγκ-ζαγκ.
Αυτή η τεχνική επέτρεπε σε μικρές ομάδες ανθρώπων να μετακινούν τα τεράστια moai σε μεγάλες αποστάσεις με σχετικά μικρή προσπάθεια.
Ο ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, ο καθηγητής Carl Lipo από το Πανεπιστήμιο Binghamton, αναφέρει: «Μόλις αρχίσει να κινείται, δεν είναι καθόλου δύσκολο, οι άνθρωποι τραβούν με το ένα χέρι. Εξοικονομεί ενέργεια και κινείται πολύ γρήγορα. Το δύσκολο είναι να ξεκινήσει το κούνημα».
Η μεγάλη βάση τους σε σχήμα D και η κλίση προς τα εμπρός συνέβαλαν στην κίνηση ζιγκ-ζαγκ, όταν τα κούναγες δεξιά –αριστερά.
Προκειμένου να ελέγξουν τη θεωρία στον πραγματικό κόσμο, οι ερευνητές κατασκεύασαν ένα αντίγραφο moai βάρους 4,35 τόνων βασισμένο στο 3D μοντέλο τους. Όπως και τα αυθεντικά, είχε βάση σε σχήμα D και κέντρο βάρους ελαφρώς προς τα μπροστά.
Με μια ομάδα μόλις 18 ανθρώπων, κατάφεραν να μεταφέρουν το άγαλμα 100 μέτρα σε μόλις 40 λεπτά, πολύ πιο γρήγορα από παλαιότερες απόπειρες.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτό αποτελεί πολύ ισχυρή απόδειξη πως τα μεγαλύτερα moai μεταφέρθηκαν με αυτόν τον «περπατητό» τρόπο.
Ο καθηγητής Lipo δηλώνει: «Η φυσική έχει λογική. Αυτό που είδαμε πειραματικά λειτουργεί στην πράξη. Και όσο πιο μεγάλο γίνεται το άγαλμα, τόσο πιο καλά λειτουργεί αυτή η μέθοδος. Είναι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε να μετακινηθεί.»
Ακόμη και οι προφορικές παραδόσεις του νησιού αναφέρουν ότι τα αγάλματα «περπατούσαν» από τα λατομεία όπου κατασκευάζονταν μέχρι τις τελικές τους θέσεις.
Για να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τη θεωρία, οι ερευνητές μελέτησαν και το δίκτυο των «δρόμων moai» που διασχίζουν το νησί. «Κάθε φορά που μετακινούν ένα άγαλμα, φαίνεται πως φτιάχνουν και έναν δρόμο. Ο δρόμος είναι μέρος της διαδικασίας μεταφοράς,» λέει ο καθηγητής Lipo.
Αυτοί οι ειδικά κατασκευασμένοι δρόμοι εκτιμάται ότι δημιουργήθηκαν για να διευκολύνουν τη μεταφορά των αγαλμάτων, και το σχήμα τους είναι ιδανικό για το «περπάτημα» των moai.
Έχουν πλάτος περίπου 4,5 μέτρα και κοίλο προφίλ, που βοηθά στο να σταθεροποιείται το άγαλμα και να μετακινείται ευκολότερα προς τα εμπρός.
Αγάλματα moai, που έχουν βρεθεί πεσμένα στο πλάι του δρόμου, φέρουν ίχνη πως κάποιοι προσπάθησαν να τα σηκώσουν ξανά σκάβοντας κάτω από τα «πόδια» τους, γεγονός που αποτελεί ακόμα μία ισχυρή ένδειξη ότι το «περπάτημα» ήταν η πιο σωστή μέθοδος.
Ο καθηγητής Lipo καταλήγει πως αυτό: «δείχνει πόσο έξυπνοι ήταν οι άνθρωποι του Ράπα Νούι. Το είχαν καταλάβει. Τους αξίζει τιμή για αυτό που κατάφεραν, έχουμε πολλά να μάθουμε από αυτούς και τις αρχές τους».
