Οι καλοκαιρινές διακοπές τελείωσαν, το κουδούνι χτυπάει και μόνο ένα πράγμα τριγυρίζει στο μυαλό μας, εφόσον είμαστε γονείς: Πώς κάνουμε την επιστροφή των παιδιών μας στο σχολείο όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη.
Ορισμένα παιδιά είναι πρόθυμα να επιστρέψουν στην τάξη, καθώς δεν βλέπουν την ώρα να περάσουν χρόνο με τους φίλους τους. Αντίθετα, άλλοι μαθητές αρνούνται πεισματικά να καθίσουν και πάλι στο θρανίο. Συγκεκριμένα, το 1-2% των παιδιών είναι τόσο ανήσυχα για την επιστροφή στο σχολείο, που προτιμούν να μείνουν σπίτι.
Για τα παιδιά που βρίσκονται κάπου στη μέση, δηλαδή δεν αισθάνονται ούτε θλίψη αλλά ούτε και ενθουσιασμό για αυτή τη νέα αρχή, η δρ Αμάντα Γκάμερ, η οποία εργάστηκε ως ψυχολόγος στην ανάπτυξη του παιδιού για περισσότερα από είκοσι χρόνια, συνιστά να επαναπροσδιορίσουμε την επιστροφή με θετικό τρόπο.
«Συνιστώ στους γονείς ή τους κηδεμόνες να ανοίγουν συζήτηση με τα παιδιά τους, εφόσον προκύψει κάτι ασυνήθιστο. Επιπλέον, τους προτείνω να ξεκινήσουν το διάλογο με θετικότητα προκειμένου να αντιμετωπίσουν κατά πρόσωπο κάθε αρνητικό συναίσθημα», δηλώνει η Γκάμερ στη βρετανική έκδοση της HuffPost.
“«Η κύρια συμβουλή μου είναι να προσπαθούμε να παραμείνουμε θετικοί και ήρεμοι όταν συζητάμε για την επιστροφή του παιδιού μας στο σχολείο, αποφεύγοντας να τα επιφορτίσουμε με τις δικές μας ανησυχίες.”
Θα μπορούσαμε να συσχετίσουμε αυτή τη θετικότητα με τη δική μας χαρά για την επιστροφή στη δουλειά με σχόλια όπως: «Είμαι τόσο ενθουσιασμένος-η που θα επιστρέψω στη δουλειά αύριο». Η «ανυπομονώ να δω ξανά τους συναδέλφους μου.»
Με αυτό τον τρόπο υπερτονίζουμε τις θετικές ιδιότητες της συντροφιάς με τους φίλους και της κοινωνικοποίησης, αφήνοντας για λίγο στην άκρη τις σχολικές υποχρεώσεις. Η δρ Γκάμερ μας παροτρύνει να εισάγουμε τη συζήτηση με μια κουβέντα όπως: «Στοιχηματίζω ότι οι φίλοι σου ανυπομονούν να ακούσουν τις ιστορίες και τις εμπειρίες σου από το φετινό καλοκαίρι».
Για τα παιδιά του δημοτικού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ξεκινούν για πρώτη φορά το σχολείο, η ψυχολόγος συνιστά να τα διασκεδάσουμε, επιλέγοντας μαζί τους να πρωτότυπα είδη γραφικής ύλης ή χαρίζοντάς μια νέα σχολική τσάντα.
Κάτι που επίσης μπορεί να βοηθήσει, είναι να μιλήσουμε στο παιδί μας για το πρόγραμμα, το οποίο θα ακολουθεί κάθε μέρα, ώστε να μην φοβάται για το άγνωστο. Μπορούμε για παράδειγμα, να το ενημερώσουμε αναφορικά με το ποιος θα το μεταφέρει μέχρι στο σχολείο, πότε θα είναι η ώρα για το μεσημεριανό γεύμα, τί μαθήματα θα παρακολουθήσει και πότε θα επιστρέψει στο σπίτι.
«Επιπλέον, μπορούμε να τα δελεάσουμε αποκαλύπτοντάς τους πώς θα περάσουν το χρόνο τους στο τέλος της σχολικής ημέρας ή της σχολικής εβδομάδας», μας συμβουλεύει η δρ Γκάμερ, «ίσως με το αγαπημένο τους οικογενειακό δείπνο μετά την πρώτη τους μέρα ή με παιχνίδι μ φίλους στη γειτονιά στο τέλος της εβδομάδας.»
Εάν το παιδί μας πηγαίνει ήδη στο γυμνάσιο και αντιλαμβάνεται ως ιδιαίτερα αποκρουστική την ιδέα της επιστροφής στο σχολείο, δεν έχουμε παρά να αφιερώσουμε χρόνο σε μια ειλικρινή συζήτηση μαζί του. Οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ούτε εμείς πετάμε από χαρά επιστρέφοντας στη δουλειά. Επομένως γιατί να προσδοκούμε κάτι διαφορετικό από τα παιδιά μας, που επιστρέφουν στις σχολικές αίθουσες;
Η διαδικασία της ομαλής επιστροφής θα μπορούσε να προωθηθεί με εκφράσεις συμπαράστασης όπως «κι εγώ στη θέση σου ίσως να ήμουν κι εγώ αγχωμένος, όπως και κάθε άλλο παιδί στην ηλικία σου. Αυτά τα συναισθήματα είναι κοινά μεταξύ των ανθρώπων».
Επιπλέον, μια καλή ιδέα σύμφωνα με την Γκάμερ, είναι να αποκαλύψουμε στα παιδιά μας τις ανησυχίες που μας είχαν απασχολήσει στο ξεκίνημα μιας νέας αρχής, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους τις αντιμετωπίσαμε. «Ας τους δώσουμε να καταλάβουν ότι είναι φυσικό να αισθάνονται ανήσυχα για μια νέα κοινότητα ή για ζητήματα που αφορούν τη μελέτη και τον ελεύθερο χρόνο», επισημαίνει η Γκάμερ. «Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε τις ανησυχίες τους. Στόχος δεν είναι να αγνοήσουμε την ύπαρξη του άγχους, αλλά να στρέψουμε τη σκέψη των παιδιών στα φωτεινά σημεία», διευκρινίζει η δρ Γκάμερ.
Η Γκόσια Μπόουλινγκ, επικεφαλής ψυχικής υγείας στο Nuffield Health, συνιστά αντί να θέσουμε το άγχος στο επίκεντρο μιας σοβαρής συζήτησης, να ελαφρύνομε το κλίμα θέτοντας απλές ερωτήσεις, ενώ παράλληλα επιδιδόμαστε σε διασκεδαστικές δραστηριότητες ή παιχνίδια.
«Σε αυτές τις στιγμές, το να καθόμαστε απλώς και να ακούμε είναι το κλειδί», μας διαβεβαιώνει η Γκάμερ. «Συχνά νιώθουμε την ανάγκη να ανακρίνουμε τα παιδιά μας ή να προσφέρουμε συμβουλές. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να κάνουμε, είναι ένα βήμα πίσω. Να τα αφήσουμε να εκφραστούν χωρίς παρεμβάσεις».
Ίσως σε όσα μας πει το παιδί, προς έκπληξή μας, ανακαλύψουμε ότι υπάρχει μόνο μια συνθήκη που το ενοχλεί στο σχολείο. Κάτι που εύκολα μπορεί να αλλάξει. Ίσως αυτό να μην σχετίζεται με τα μαθήματα, και να είναι κάτι τόσο απλό, όπως η διαδρομή προς το σχολείο, το μέρος που παίρνουν το μεσημεριανό τους γεύμα ή ακόμη και ο ενδυματολογικός κώδικας που επιβάλλει το σχολικό περιβάλλον.
Αφού ερμηνεύσουμε τί τους προκαλεί ανησυχία, θα είναι απλό να επινοήσουμε λύσεις ή να διαμορφώσουμε μια στρατηγική αντιμετώπισης, εφόσον περνάει απ′ το χέρι μας. Υπάρχουν πολλές ενέργειες που μπορούμε να επιστρατεύσουμε ως γονείς, προκειμένου να απαλύνουμε τις ανησυχίες των παιδιών μας.
Εάν το παιδί μας αγχώνεται εξαιτίας της διαδικασίας προσέγγισής νέων φίλων, θα μπορούσαμε να το ενθαρρύνουμε να προσκαλέσει μερικούς συμμαθητές στο σπίτι ή να συναντηθούμε όλοι μαζί σε ένα πάρκο της περιοχής με τους άλλους γονείς.
Εάν τα παιδιά προβληματίζονται γύρω από τις ώρες του διαλείμματος ή το σχολικό γεύμα, μπορούμε για τις πρώτες εβδομάδες να τους επιτρέψουμε να επιλέξουν μόνα τους το μεσημεριανό, ενώ αν πρόκειται για μεγαλύτερα παιδιά, να αφήσουμε αυτή την απόφαση στη δική τους κρίση για όλο το σχολικό έτος.
«Η κύρια συμβουλή μου είναι να προσπαθούμε να παραμείνουμε θετικοί και ήρεμοι όταν συζητάμε για την επιστροφή του παιδιού μας στο σχολείο, αποφεύγοντας να τα επιφορτίσουμε με τις δικές μας ανησυχίες. Τα παιδιά φυσικά αντιλαμβάνονται τα συναισθήματά μας και αυτό έχει αντίκτυπο και στο δικό τους συναισθηματικό κόσμο. Εάν δείχνουμε σίγουροι και ρεαλιστές απέναντι στη μετάβαση στο νέο σχολείο ή τη νέα χρονιά θα βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αισθάνονται άνετα, ή τουλάχιστον εφόσον δεν αισθάνονται άνετα, να μας ανοίξουν την καρδιά τους», δεν παραλείπει να αναφέρει η Γκάμερ.